Kościół pw. św. Bartłomieja w Piotraszewie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m (dodanie zdjęcia z 2023 roku) |
|||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image: PietroszewoKosciolBartlomieja2023.jpg |thumb|right|400px| Fot. Janusz Gerszberg]] |
| − | + | <nowiki>Tutaj wstaw niesformatowany tekst</nowiki>[[image:kosc piotraszewo.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Piotraszewo_gm._Dobre_Miasto.JPG Wikimedia Commons]]] | |
| − | [[ | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Świątynię wybudowano na terenie wsi [[ewim:Piotraszewo |Piotraszewo]] (niem. Peterswalde). Wieś znajduje się w powiecie olsztyńskim, w | + | Świątynię wybudowano na terenie wsi [[ewim:Piotraszewo |Piotraszewo]] (niem. Peterswalde). Wieś znajduje się w [[ewim:Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]], w [[ewim:Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska) |gminie Dobre Miasto]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
| Linia 14: | Linia 10: | ||
==Opis== | ==Opis== | ||
| − | Jest to kościół gotycki, orientowany, murowany w dolnej części ścian z kamienia narzutowego, wyżej z użyciem cegły. Posiada układ salowy. W korpusie nawowym znajdują się okna zamknięte odcinkowo. Na ścianie południowej umieszczony został zegar słoneczny z datą 1772. W ścianie wschodniej znajduje się zamurowane okno ostrołukowe pomiędzy blendami w tym samym kształcie. Ściany budowli zwieńczono szczytami sterczynowo-schodkowymi z dekoracyjnymi blendami ostrołukowymi i poziomym gzymsem. Od północy znajduje się zakrystia, w której szczycie umieszczona jest barokowa rzeźba św. Rocha. Od południa zbudowana została neogotycka kruchta, a od zachodu wieża – w dolnej kondygnacji murowana (po roku 1622), w górnej drewniana, węższa i wydzielona zadaszeniem. Wieńczy ją izbicą z nowszym, dwuspadowym daszkiem, na którym umocowano chorągiewkę z herbem biskupa [[ewim:Krzysztof | + | Jest to kościół gotycki, orientowany, murowany w dolnej części ścian z kamienia narzutowego, wyżej z użyciem cegły. Posiada układ salowy. W korpusie nawowym znajdują się okna zamknięte odcinkowo. Na ścianie południowej umieszczony został zegar słoneczny z datą 1772. W ścianie wschodniej znajduje się zamurowane okno ostrołukowe pomiędzy blendami w tym samym kształcie. Ściany budowli zwieńczono szczytami sterczynowo-schodkowymi z dekoracyjnymi blendami ostrołukowymi i poziomym gzymsem. Od północy znajduje się zakrystia, w której szczycie umieszczona jest barokowa rzeźba św. Rocha. Od południa zbudowana została neogotycka kruchta, a od zachodu wieża – w dolnej kondygnacji murowana (po roku 1622), w górnej drewniana, węższa i wydzielona zadaszeniem. Wieńczy ją izbicą z nowszym, dwuspadowym daszkiem, na którym umocowano chorągiewkę z herbem biskupa [[ewim:Krzysztof Szembek |Krzysztofa Andrzeja Szembeka]]. Wnętrze nawy przykryto pozornym (drewnianym) sklepieniem kolebkowym. |
==Wyposażenie== | ==Wyposażenie== | ||
| Linia 23: | Linia 19: | ||
*pacyfikał z 1641 roku, | *pacyfikał z 1641 roku, | ||
*medalion w kształcie tarczy (ryngraf), jako tabliczka wotywna z 1629 roku. | *medalion w kształcie tarczy (ryngraf), jako tabliczka wotywna z 1629 roku. | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[ewim:Parafia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Piotraszewie|Parafia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Piotraszewie]] | ||
| + | *[[Marcin Kromer |Marcin Kromer]] | ||
| + | *[[ewim:Krzysztof Szembek |Krzysztof Andrzej Szembek]] | ||
| + | *[[ewim:Christian Bernard Schmidt |Christian Bernard Schmidt]] | ||
| + | *[[ewim:Józef Korzeniowski |Józef Korzeniowski]] | ||
| + | *[[ewim: Christian Beniamin Schultz |Christian Beniamin Schultz]] | ||
| + | *[[ewim:Michał Ruhnau |Michał Ruhnau]] | ||
| + | *[[ewim:Antoni Krieger |Antoni Krieger]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 28: | Linia 34: | ||
#Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł'' / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 88-89. | #Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł'' / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 88-89. | ||
| − | + | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Kościoły i kaplice]] |
[[Category:Powiat olsztyński]] | [[Category:Powiat olsztyński]] | ||
| + | [[Category:Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
[[Category:1301-1400]] | [[Category:1301-1400]] | ||
Aktualna wersja na dzień 19:20, 18 paź 2023
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Świątynię wybudowano na terenie wsi Piotraszewo (niem. Peterswalde). Wieś znajduje się w powiecie olsztyńskim, w gminie Dobre Miasto.
Historia
Świątynia została uposażona w przywileju lokacyjnym wsi w 1335 roku. Kościół zbudowano w latach 1360-1370 (informacje na temat pierwszego proboszcza w tej miejscowości pochodzą z 1363 roku). Jego powtórnej konsekracji dokonał w 1580 roku biskup warmiński Marcin Kromer. Budowlę odnawiano w latach 1738-1742 (w 1839 roku wzniesiono obecną wieżę) i 1886-1887.
Opis
Jest to kościół gotycki, orientowany, murowany w dolnej części ścian z kamienia narzutowego, wyżej z użyciem cegły. Posiada układ salowy. W korpusie nawowym znajdują się okna zamknięte odcinkowo. Na ścianie południowej umieszczony został zegar słoneczny z datą 1772. W ścianie wschodniej znajduje się zamurowane okno ostrołukowe pomiędzy blendami w tym samym kształcie. Ściany budowli zwieńczono szczytami sterczynowo-schodkowymi z dekoracyjnymi blendami ostrołukowymi i poziomym gzymsem. Od północy znajduje się zakrystia, w której szczycie umieszczona jest barokowa rzeźba św. Rocha. Od południa zbudowana została neogotycka kruchta, a od zachodu wieża – w dolnej kondygnacji murowana (po roku 1622), w górnej drewniana, węższa i wydzielona zadaszeniem. Wieńczy ją izbicą z nowszym, dwuspadowym daszkiem, na którym umocowano chorągiewkę z herbem biskupa Krzysztofa Andrzeja Szembeka. Wnętrze nawy przykryto pozornym (drewnianym) sklepieniem kolebkowym.
Wyposażenie
W kościele znajduje się rokokowy ołtarz główny, wykonany w 1782 roku przez Christiana Bernarda Schmidta. Pośrodku umieszczono obraz św. Bartłomieja namalowany przez Józefa Korzeniowskiego w 1780 roku. Tabernakulum oraz balustradę odgradzającą ołtarz wykonał w 1798 roku Christian Beniamin Schultz z Lidzbarka Warmińskiego. Tego samego autora jest klasycystyczna ambona. Dwa niewielkie ołtarze boczne pochodzą z połowy XIX wieku. Chrzcielnica i kropielnica są granitowe i pochodzą prawdopodobnie jeszcze ze średniowiecza. Chór muzyczny powstał z wieku XVIII, natomiast organy w końcu XIX. Z XVIII wieku pochodzą również: ława kolatorska (stalle), późnobarokowy krucyfiks oraz lampa wieczna. Na wieży zawieszono gotycki dzwon, prawdopodobnie z XV wieku. W kościele znajdują się także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.:
- monstrancja z 1637 roku,
- kielich z 1646 roku, wykonany przez złotnika z Jezioran Michała Ruhnau’a,
- kielich z 1748 roku oraz pacyfikał w kształcie krzyża, wykonane przez złotnika Antoniego Kriegera z Dobrego Miasta,
- pacyfikał z 1641 roku,
- medalion w kształcie tarczy (ryngraf), jako tabliczka wotywna z 1629 roku.
Zobacz też
- Parafia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Piotraszewie
- Marcin Kromer
- Krzysztof Andrzej Szembek
- Christian Bernard Schmidt
- Józef Korzeniowski
- Christian Beniamin Schultz
- Michał Ruhnau
- Antoni Krieger
Bibliografia
- Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. - S. 131-132
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 88-89.
