Kościół pw. św. Michała Archanioła w Purdzie Wielkiej: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
(Utworzył nową stronę „[[Image: kosciol_michal_purda_1.jpg|thumb|right|200px| Fot. Mieczysław Kalski.<br>Źródło: [http://mojemazury.pl/11464-38835,Kosciol-w-Purdzie,274027.html? www.mojem…”) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image: kosciol_michal_purda_2.jpg|thumb|right|200px| Fot. Mieczysław Kalski]] |
| − | [[Image: | + | [[Image: kosciol_michal_purda_1.jpg|thumb|right|200px| Fot. Mieczysław Kalski]] |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVI wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVI wieku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Purda Wielka |Purda Wielka]] (niem. Groβ Purden). Wieś położona jest w powiecie olsztyńskim. | + | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Purda Wielka |Purda Wielka]] (niem. Groβ Purden). Wieś położona jest w [[ewim:Powiat olsztyński| powiecie olsztyńskim]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Obecna świątynia została wzniesiona w 1503 roku, w miejsce poprzedniej, drewnianej budowli. W kolejnych latach stopniowo ja rozbudowano i w 1580 roku została konsekrowana przez biskupa warmińskiego [[ | + | Obecna świątynia została wzniesiona w 1503 roku, w miejsce poprzedniej, drewnianej budowli. W kolejnych latach stopniowo ja rozbudowano i w 1580 roku została konsekrowana przez biskupa warmińskiego [[Marcin Kromer |Marcina Kromera]] ku czci świętego Krzyża i świętego Michała Archanioła. W 1817 roku na ceglanej obszernej kruchcie zachodniej została osadzona drewniana wieża, a w 1929 roku dobudowano nawy boczne. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| Linia 19: | Linia 15: | ||
==Wyposażenie== | ==Wyposażenie== | ||
Wyposażenie wnętrza jest gównie barokowe i pochodzi z XVIII wieku. W tym właśnie okresie wykonano drewniany ołtarz główny. W jego centrum umieszczono obraz św. Michała walczącego ze smokiem, a po bokach rzeźby św. Antoniego i św. Franciszka. W górnej części znajduje się obraz przedstawiający koronację Maryi oraz rzeźby św. Katarzyny i św. Barbary. W ołtarzu bocznym lewym z 1746 roku znajduje się obraz Przemienienia Pańskiego oraz Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, a także figury Mojżesza, Eliasza i świętych: Mikołaja, Wawrzyńca, Rocha, Sebastiana. W prawym ołtarzu bocznym, pochodzącym z tego samego okresu, umieszczono obrazy Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Józefa z Dzieciątkiem, a także figury św. Piotra i św. Andrzeja. Z XVIII wieku pochodzi także ambona o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej oraz empora organowa. Prospekt organowy wykonano w 1841 roku. W kruchcie kościoła znajduje się rzeźbiarska grupa pasyjna z XVII wieku, natomiast w prezbiterium, obraz Madonny z Dzieciątkiem z 1611 roku, ufundowany przez proboszcza z Purdy – [[ewim:Błażej Ruta |Błażeja Rutę]]. Wnętrze naw zdobią klasycystyczne polichromie z początku XIX wieku. W kościele znajduje się także szereg cennych zabytków sztuki złotniczej, w tym m.in.: | Wyposażenie wnętrza jest gównie barokowe i pochodzi z XVIII wieku. W tym właśnie okresie wykonano drewniany ołtarz główny. W jego centrum umieszczono obraz św. Michała walczącego ze smokiem, a po bokach rzeźby św. Antoniego i św. Franciszka. W górnej części znajduje się obraz przedstawiający koronację Maryi oraz rzeźby św. Katarzyny i św. Barbary. W ołtarzu bocznym lewym z 1746 roku znajduje się obraz Przemienienia Pańskiego oraz Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, a także figury Mojżesza, Eliasza i świętych: Mikołaja, Wawrzyńca, Rocha, Sebastiana. W prawym ołtarzu bocznym, pochodzącym z tego samego okresu, umieszczono obrazy Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Józefa z Dzieciątkiem, a także figury św. Piotra i św. Andrzeja. Z XVIII wieku pochodzi także ambona o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej oraz empora organowa. Prospekt organowy wykonano w 1841 roku. W kruchcie kościoła znajduje się rzeźbiarska grupa pasyjna z XVII wieku, natomiast w prezbiterium, obraz Madonny z Dzieciątkiem z 1611 roku, ufundowany przez proboszcza z Purdy – [[ewim:Błażej Ruta |Błażeja Rutę]]. Wnętrze naw zdobią klasycystyczne polichromie z początku XIX wieku. W kościele znajduje się także szereg cennych zabytków sztuki złotniczej, w tym m.in.: | ||
| − | *[[Puszka na komunikanty z kościoła | + | *[[Puszka na komunikanty z kościoła pw. św. Michała Archanioła w Purdzie Wielkiej| puszka na komunikanty]] z XVII wieku, |
*monstrancja późnobarokowa z 1775 roku, | *monstrancja późnobarokowa z 1775 roku, | ||
*kielich renesansowy z 1633 roku, | *kielich renesansowy z 1633 roku, | ||
*kielich z 1690 roku, | *kielich z 1690 roku, | ||
*sukienka srebrna na obrazie Przemienienia Pańskiego z około 1746 roku, sygnowana przez złotnika olsztyńskiego, [[ewim:Jan Geese |Jana Geese’go]]. | *sukienka srebrna na obrazie Przemienienia Pańskiego z około 1746 roku, sygnowana przez złotnika olsztyńskiego, [[ewim:Jan Geese |Jana Geese’go]]. | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[ewim:Parafia pw. św. Michała Archanioła w Purdzie|Parafia pw. św. Michała Archanioła w Purdzie]] | ||
| + | *[[ewim:Prywatna Katolicka Szkoła Powszechna w Purdzie|Prywatna Katolicka Szkoła Powszechna w Purdzie]] | ||
| + | *[[Marcin Kromer |Marcin Kromer]] | ||
| + | *[[ewim:Błażej Ruta |Błażej Ruta]] | ||
| + | *[[Puszka na komunikanty z kościoła pw. św. Michała Archanioła w Purdzie Wielkiej]] | ||
| + | *[[ewim:Jan Geese |Jan Geese]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 31: | Linia 35: | ||
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. – Gdynia: Wydawnictwo Region, 2012. – S. 83. | #Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. – Gdynia: Wydawnictwo Region, 2012. – S. 83. | ||
| − | + | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Kościoły i kaplice]] |
[[Category:Powiat olsztyński]] | [[Category:Powiat olsztyński]] | ||
| + | [[Category:Purda (gmina wiejska)]] | ||
[[Category:1501-1600]] | [[Category:1501-1600]] | ||
Aktualna wersja na dzień 12:26, 10 sie 2015
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVI wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na terenie wsi Purda Wielka (niem. Groβ Purden). Wieś położona jest w powiecie olsztyńskim.
Historia
Obecna świątynia została wzniesiona w 1503 roku, w miejsce poprzedniej, drewnianej budowli. W kolejnych latach stopniowo ja rozbudowano i w 1580 roku została konsekrowana przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera ku czci świętego Krzyża i świętego Michała Archanioła. W 1817 roku na ceglanej obszernej kruchcie zachodniej została osadzona drewniana wieża, a w 1929 roku dobudowano nawy boczne.
Opis
Jest to kościół murowany z cegły z dodatkiem kamieni polnych, użytych w cokole korpusu i w przyziemiu wieży. Pierwotną nawę wzniesiono na rzucie prostokąta. Nawy boczne są węższe od nawy głównej. Korpus budowli został oszkarpowany. Kwadratowa wieża o zwężających się ścianach ku górze w przyziemiu jest murowana, wyżej drewniana o konstrukcji słupowej i oszalowana deskami. Wieńczy ją hełm ostrosłupowy pokryty gontem. W kruchcie wieży znajdują się fragmenty nie ukończonego sklepienia krzyżowo-żebrowego. Wschodni szczyt budowli zdobią blendy otynkowane na różowo.
Wyposażenie
Wyposażenie wnętrza jest gównie barokowe i pochodzi z XVIII wieku. W tym właśnie okresie wykonano drewniany ołtarz główny. W jego centrum umieszczono obraz św. Michała walczącego ze smokiem, a po bokach rzeźby św. Antoniego i św. Franciszka. W górnej części znajduje się obraz przedstawiający koronację Maryi oraz rzeźby św. Katarzyny i św. Barbary. W ołtarzu bocznym lewym z 1746 roku znajduje się obraz Przemienienia Pańskiego oraz Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, a także figury Mojżesza, Eliasza i świętych: Mikołaja, Wawrzyńca, Rocha, Sebastiana. W prawym ołtarzu bocznym, pochodzącym z tego samego okresu, umieszczono obrazy Matki Boskiej Częstochowskiej i św. Józefa z Dzieciątkiem, a także figury św. Piotra i św. Andrzeja. Z XVIII wieku pochodzi także ambona o bogatej dekoracji rzeźbiarskiej oraz empora organowa. Prospekt organowy wykonano w 1841 roku. W kruchcie kościoła znajduje się rzeźbiarska grupa pasyjna z XVII wieku, natomiast w prezbiterium, obraz Madonny z Dzieciątkiem z 1611 roku, ufundowany przez proboszcza z Purdy – Błażeja Rutę. Wnętrze naw zdobią klasycystyczne polichromie z początku XIX wieku. W kościele znajduje się także szereg cennych zabytków sztuki złotniczej, w tym m.in.:
- puszka na komunikanty z XVII wieku,
- monstrancja późnobarokowa z 1775 roku,
- kielich renesansowy z 1633 roku,
- kielich z 1690 roku,
- sukienka srebrna na obrazie Przemienienia Pańskiego z około 1746 roku, sygnowana przez złotnika olsztyńskiego, Jana Geese’go.
Zobacz też
- Parafia pw. św. Michała Archanioła w Purdzie
- Prywatna Katolicka Szkoła Powszechna w Purdzie
- Marcin Kromer
- Błażej Ruta
- Puszka na komunikanty z kościoła pw. św. Michała Archanioła w Purdzie Wielkiej
- Jan Geese
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 82.
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 92-93.
- Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 73-75.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia: Wydawnictwo Region, 2012. – S. 83.
