Ołtarz Mariacki w Bazylice w Dobrym Mieście: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
(Utworzył nową stronę „thumb|right|200px|Źródło: ''Dobre Miasto'', Wrocław 2006, s. 10. Późnogotycki zabytek sakralny stanowiący element …”) |
|||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Image: oltarz mariacki_dobre miasto_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: ''Dobre Miasto'', Wrocław 2006, s. 10.]] | [[Image: oltarz mariacki_dobre miasto_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: ''Dobre Miasto'', Wrocław 2006, s. 10.]] | ||
| − | + | [[Image: oltarz mariacki_dobre miasto_1.jpg|thumb|right|200px|Źródło: A. Rzempołuch, ''Zespół kolegiacki w Dobrym Mieście'', Olsztyn 1989, s. 14.]] | |
Późnogotycki zabytek sakralny stanowiący element wyposażenia [[Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście|Bazyliki Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście]]. | Późnogotycki zabytek sakralny stanowiący element wyposażenia [[Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście|Bazyliki Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście]]. | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Tryptyk Mariacki pochodzi z około 1430 roku. Jego obecny kształt jest wynikiem zmian prowadzonych w świątyni w celu regotyzacji wystroju (przywrócenia stylu gotyckiego). Pod koniec XIX wieku obecnym ołtarzem zastąpiono usuwaną późnogotycką nastawę św. Innocentego. Zwieńczenie zdjęte z ołtarza w 1982 roku wykorzystano do oprawy obrazu Matki Bożej Ostrobramskiej we wschodnim przęśle nawy północnej. Nie zachowały się widniejące niegdyś na rewersach w obrębie szafy ołtarzowej malowidła, m.in. sceny Ofiary Abrahama, Snu Jakuba, Walki Jakuba z Aniołem oraz Anioła zatrzymującego Ballama na drodze. Poprzednia lokalizacja ołtarza nie jest znana. Liczne uzupełnienia figur świadczą o stałym użytkowaniu ołtarza jeszcze przed jego umieszczeniem w Dobrym Mieście. Figurki Andrzeja i Judy Tadeusza wyróżniające się zniszczoną polichromią pochodzą z innego ołtarza. Postacie Piotra i Jana również zostały dorobione w późniejszym okresie. Rzeźba przedstawiająca Piotra pochodzi z XVII wieku, natomiast wizerunek Jana, noszący cechy prac neogotyckich, z II połowy XIX wieku. Złożone w dolnej części ołtarza relikwie św. Innocentego (św. Jana Nepomucena), sprowadzono uroczyście z Rzymu przez infułata żółkiewskiego [[Jerzy Mocki|Jerzego Mockiego]] z [[Dobre Miasto|Dobrego Miasta]] 29 września 1739 roku. Święte ciało i naczynie z krwią zostało podarowane Mockiemu 1 czerwca 1732 roku. Fakt ten uwieczniono na tablicy wmurowanej obok ołtarza w 1736 roku. | + | Tryptyk Mariacki pochodzi z około 1430 roku. Jego obecny kształt jest wynikiem zmian prowadzonych w świątyni w celu regotyzacji wystroju (przywrócenia stylu gotyckiego). Pod koniec XIX wieku obecnym ołtarzem zastąpiono usuwaną późnogotycką nastawę św. Innocentego. Zwieńczenie zdjęte z ołtarza w 1982 roku wykorzystano do oprawy obrazu Matki Bożej Ostrobramskiej we wschodnim przęśle nawy północnej. Nie zachowały się widniejące niegdyś na rewersach w obrębie szafy ołtarzowej malowidła, m.in. sceny Ofiary Abrahama, Snu Jakuba, Walki Jakuba z Aniołem oraz Anioła zatrzymującego Ballama na drodze. Poprzednia lokalizacja ołtarza nie jest znana. Liczne uzupełnienia figur świadczą o stałym użytkowaniu ołtarza jeszcze przed jego umieszczeniem w Dobrym Mieście. Figurki Andrzeja i Judy Tadeusza wyróżniające się zniszczoną polichromią pochodzą z innego ołtarza. Postacie Piotra i Jana również zostały dorobione w późniejszym okresie. Rzeźba przedstawiająca Piotra pochodzi z XVII wieku, natomiast wizerunek Jana, noszący cechy prac neogotyckich, z II połowy XIX wieku. Złożone w dolnej części ołtarza relikwie św. Innocentego (św. Jana Nepomucena), sprowadzono uroczyście z Rzymu przez infułata żółkiewskiego [[ewim:Jerzy Mocki|Jerzego Mockiego]] z [[ewim:Dobre Miasto|Dobrego Miasta]] 29 września 1739 roku. Święte ciało i naczynie z krwią zostało podarowane Mockiemu 1 czerwca 1732 roku. Fakt ten uwieczniono na tablicy wmurowanej obok ołtarza w 1736 roku. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| Linia 21: | Linia 21: | ||
[[Category:Historia kultury]] | [[Category:Historia kultury]] | ||
[[Category:Powiat olsztyński]] | [[Category:Powiat olsztyński]] | ||
| + | [[Category:Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)]] | ||
[[Category:1401-1500]] | [[Category:1401-1500]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:24, 25 sie 2014
Późnogotycki zabytek sakralny stanowiący element wyposażenia Bazyliki Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście.
Spis treści
Historia
Tryptyk Mariacki pochodzi z około 1430 roku. Jego obecny kształt jest wynikiem zmian prowadzonych w świątyni w celu regotyzacji wystroju (przywrócenia stylu gotyckiego). Pod koniec XIX wieku obecnym ołtarzem zastąpiono usuwaną późnogotycką nastawę św. Innocentego. Zwieńczenie zdjęte z ołtarza w 1982 roku wykorzystano do oprawy obrazu Matki Bożej Ostrobramskiej we wschodnim przęśle nawy północnej. Nie zachowały się widniejące niegdyś na rewersach w obrębie szafy ołtarzowej malowidła, m.in. sceny Ofiary Abrahama, Snu Jakuba, Walki Jakuba z Aniołem oraz Anioła zatrzymującego Ballama na drodze. Poprzednia lokalizacja ołtarza nie jest znana. Liczne uzupełnienia figur świadczą o stałym użytkowaniu ołtarza jeszcze przed jego umieszczeniem w Dobrym Mieście. Figurki Andrzeja i Judy Tadeusza wyróżniające się zniszczoną polichromią pochodzą z innego ołtarza. Postacie Piotra i Jana również zostały dorobione w późniejszym okresie. Rzeźba przedstawiająca Piotra pochodzi z XVII wieku, natomiast wizerunek Jana, noszący cechy prac neogotyckich, z II połowy XIX wieku. Złożone w dolnej części ołtarza relikwie św. Innocentego (św. Jana Nepomucena), sprowadzono uroczyście z Rzymu przez infułata żółkiewskiego Jerzego Mockiego z Dobrego Miasta 29 września 1739 roku. Święte ciało i naczynie z krwią zostało podarowane Mockiemu 1 czerwca 1732 roku. Fakt ten uwieczniono na tablicy wmurowanej obok ołtarza w 1736 roku.
Opis
Ołtarz znajduje się w południowej (prawej) nawie bocznej kościoła. Jego rzeźby utrzymane są w konwencji „pięknych Madonn”. W trójdzielnej szafie (w pseudogotyckiej obudowie), w pogłębionej części środkowej, centralne miejsce zajmuje figura tronującej Matki Bożej z Dzieciątkiem w otoczeniu dwunastu apostołów trzymających w rękach swoje insygnia męczeństwa lub symbole misji w Kościele. Dzieciątko w lewej dłoni podtrzymuje jabłko królewskie, prawą unosząc w geście błogosławieństwa. W prawej ręce Matki Bożej także znajduje się owoc. Najbliżej Madonny widnieją cztery figurki apostołów: Jakuba Młodszego i Judy Tadeusza (po lewej) oraz Jana i Filipa (po prawej). Pozostali apostołowie występują po dwóch w kwaterach na zewnętrznych stronach skrzydeł i na awersach. Poszczególne kwaterki szafy ozdobione są manswerkowymi baldachimami. Postać Dzieciątka w figurze Matki Bożej została prawdopodobnie uzupełniona w XVII wieku. Poniżej szafy ołtarzowej, w przeszklonej neogotyckiej mensie znajduje się barokowy relikwiarz w kształcie trumny.
Ciekawostki
- Istnieje przypuszczenie, że Tryptyk Mariacki jest dawnym ołtarzem głównym, którego konsekracji dokonał biskup Jan II w 1420 roku. Świadczyć o tym mogą styl figur i postaci Matki Bożej wykonanej w tzw. kręgu Madonn na Lwie.
Bibliografia
- Dobre Miasto : Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych. - Wrocław : Wydawnictwo AGA, 2006. - S. 15.
- Kolegiata pw. Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście = Kollegiatkirche Sanctissimi Salvatoris et Omnium Sanctorum in Dobre Miasto. Przewodnik / tekst Andrzej Rzempołuch ; tłum. Aniela Konopacka. - Dobre Miasto : Parafia NZiWS, [2004]. - S. 6-7.
- Rzempołuch, Andrzej: Zespół kolegiacki w Dobrym Mieście / A. Rzempołuch. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1989. - S. 80-83.
