Władysław Wach

(1908-1980) - używał pseudonimów Adam Kurzawa, Adams, współorganizator Spółdzielni Wydawniczej „Zagon” w Olsztynie

Biografia

Urodził się 2 grudnia 1908 roku we wsi Słomków, woj. łódzkie. Skończył Gimnazjum im. Bolesława Prusa w Skierniewicach. W latach 1931-1933 roku studiował na Wydziale Nauk Społecznych i Politycznych Wolnej Wszechnicy Polskiej. Przerwał studia z powodu stanu zdrowia i warunków bytowych. W latach 1933-1935 pracował w Gimnazjum Komisji Edukacji Narodowej w Warszawie, gdzie uczył historii i języka polskiego. Przerwał nauczanie z powodu przewlekłej choroby gardła. W latach 1935-1936 pracował jako sekretarz i wiceprezes zarządu Towarzystwa Przyjaciół Starego Miasta. W latach 1936-1938 pracował w Spółce Akcyjnej „Prasa Polska” jako korektor, reporter i publicysta. Następnie podjął pracę w Związku Elektrowni w referacie prasowym przy redagowaniu czasopisma „Informacje i Poglądy”, od kwietnia 1939 r. pracował w Lidze Morskiej i Kolonialnej, gdzie pełnił funkcję kierownika. W czasie II wojny światowej początkowo bez pracy, następnie zatrudniony w biurze meldunkowym w Warszawie. Należał do konspiracyjnych Batalionów Chłopskich. Był redaktorem pisma „Chłopski Bój”. Współdziałał z grupą „Miecz i Pług” powiązaną z Batalionami Chłopskimi. Aresztowany 6 stycznia 1944 roku, więziony na Pawiaku, potem wywieziony do obozu koncentracyjnego Gross Born (Rogoźnica). Miał numer obozowy 2856. Po wyzwoleniu, 20 maja 1945 roku wrócił do Warszawy. Od 17 czerwca 1945 roku w Olsztynie. Kierował realizacją polityki osiedleńczej w biurze pełnomocnika Rządy na Okręg Mazurski, następnie sprawował funkcję zastępcy naczelnika Wydziału Społeczno-Politycznego. Od 1 stycznia do października 1946 kierował Wydziałem Osiedleńczym Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie. Był współorganizatorem i od 11 września 1945 do końca 1948 roku był prezesem Spółdzielni Wydawniczej „Zagon” w Olsztynie. Potem wrócił do pracy w Urzędzie Wojewódzkim, gdzie był kierownikiem Działu Planowania Przestrzennego, następnie Wydziału Koordynacji w Wojewódzkiej Komisji Planowania Gospodarczego. W 1950 skazany na 15 lat więzienia. Zwolniony i zrehabilitowany wrócił do pracy w Wojewódzkiej Komisji Planowania Gospodarczego. Od 1958 był dyrektorem Zakładu Robót Hydrogeologicznych, przekształconego następnie w Przedsiębiorstwo Zaopatrzenia w Wodę. Pracował do 1968 roku. Zmarł 13 lipca 1980 roku.

Działalność

Był członkiem organizacji ludowych. Od 1928 roku należał do ZMW „Wici” oraz PSL „Wyzwolenie”. Po 1945 roku działał w Polskim Stronnictwie Ludowym oraz Mazurskim Związku Młodzieży wiejskiej „Wici”. W latach 1945-1947 był wiceprezesem Zarządu Wojewódzkiego i członkiem Zarządu Głównego ZMW „Wici”. Przewodniczył Komisji Rewizyjnej WK ZSL i zespołowi ekonomicznemu Komisji Rolnej. Był radnym Mazurskiej Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie. Pracował w Zarządzie Wojewódzkim Towarzystwa Ziem Zachodnich. Pracował w Polskim Towarzystwie Ekonomicznym, był długoletnim sekretarzem oddziału w Olsztynie, Towarzystwie Naukowym Organizacji i Kierownictwa.

Twórczość

Publikował artykuły recenzje publikowane w czasopismach „Głos Ziemi”, „Strażnica Zachodnia”, „Orka”. Opublikował wspomnienia

• Trudne lata (wspomnienia o początkach życia kulturalnego i naukowego), „Orka”, 1959

Jest autorem

• Wach, Władysław: Zamek olsztyński / Władysław Wach. – Olsztyn : Zagon, 1947.
• Wach, Władysław: Na kaszubskim szańcu / Władysław Wach. – Warszawa : Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1968.

Nagrody i odznaczenia

• 1964 – Złoty Krzyż Zasługi
• 1972 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złota odznaka „Zasłużony dla Warmii i Mazur”
• Złota odznaka Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego
• Zasłużony Przodownik Pracy
• Zasłużony Pracownik Rolnictwa

Bibliografia

1. Lietz, Zygmunt: Władysław Wach (1908-1980) ; pseudonim Adam Kurzawa, Adams / Zygmunt Lietz // „Rocznik Olsztyński”. – T. 16 (1989), s. 477-479.
2. Olsztyńskie biografie literackie 1945-1988 : praca zbiorowa / pod red. Jana Chłosty. – Olsztyn : Towarzystwo Naukowe im. W. Kętrzyńskiego, 1991. – Bibliogr. – S. 119-120.