Dwór w Dawidach: Różnice pomiędzy wersjami
Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
(Utworzył nową stronę „thumb|right|250px|Źródło: Dohna-Schlobitten, Alexander zu: ''Erinnerungen eines alten Ostpreussen'', München 1991, s. 42. [[Image: dwor…”) |
(→Ciekawostki) |
||
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[ | + | [[image:dawidy.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Pa%C5%82ac_Dawidy_01.jpg Wikimedia Commons]]] |
| − | |||
Zabytek architektury wzniesiony w pierwszej połowie XVIII wieku. | Zabytek architektury wzniesiony w pierwszej połowie XVIII wieku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Dwór został wybudowany na wzniesieniu, na terenie wsi [[ewim:Dawidy|Dawidy]] (niem. Davids), w środkowej części dawnego zespołu, w otoczeniu parku krajobrazowego. Wieś położona jest w powiecie elbląskim, w | + | Dwór został wybudowany na wzniesieniu, na terenie wsi [[ewim:Dawidy|Dawidy]] (niem. Davids), w środkowej części dawnego zespołu, w otoczeniu parku krajobrazowego. Wieś położona jest w [[ewim:Powiat elbląski| powiecie elbląskim]], w [[ewim:Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)| gminie Pasłęk]] (około 8 km na północ od miasta). |
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | W miejscowości tej już pod koniec XV wieku znajdował się niewielki majątek ziemski należący do Achatiusa Borcka, a następnie do polskiej rodziny Drzewickich. W 1705 roku wdowa po Jerzym Drzewickim sprzedała majątek rodzinie zu | + | W miejscowości tej już pod koniec XV wieku znajdował się niewielki majątek ziemski należący do Achatiusa Borcka, a następnie do polskiej rodziny Drzewickich. W 1705 roku wdowa po Jerzym Drzewickim sprzedała majątek rodzinie Dohnów (niem. zu Dophna). Od tej pory aż do 1945 roku Dawidy należały do dóbr tego rodu (linia Dohna-Schlobitten). W latach 1730-1731, na polecenie Alexandra Emiliusa Dohny, wzniesiono na terenie majątku dwór, według projektu architekta rodziny – [[ewim: Johann Caspar Hindersin |Johanna Caspara Hindersina]]. Ostatnim właścicielem posiadłości przed 1945 rokiem był Aleksander Dohna (niem. Alexander Fürst zu Dohna-Schlobitten; 1899-1997). Po drugiej wojnie światowej na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pomieszczenia dworu zaadoptowano na mieszkania. Obiekt nie poddawany remontom, stopniowo doprowadzony został do stanu grożącego zawaleniem. W 1976 roku został wykupiony od Skarbu Państwa przez Elżbietę i Stanisława Matuszewiczów, którzy rozpoczęli jego remont i w kolejnych latach odbudowali dwór według pierwowzoru – z niewielkimi zmianami układu wnętrz. Po zakończeniu remontu na początku lat 80-tych obiekt oddano do użytku jako pensjonat. W 2009 roku nabył go Jan Kozłowski, który przeprowadził modernizację dworu oraz założenia parkowego. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| − | Rezydencja posiada cechy baroku holenderskiego. Jest to budynek dwukondygnacyjny, przykryty wysokim dachem mansardowym, z użytkowym poddaszem. W czasach świetności dwór pozwalał jego mieszkańcom skutecznie zarządzać lokalnym folwarkiem. Dla mieszkających na stałe w [[Pałac w Słobitach| pałacu w Słobitach]] przedstawicieli rodu Dohnów pełnił także funkcje wypoczynkowe, miejsca spotkań towarzyskich i głównego pałacyku myśliwskiego – znajdujące się na pierwszym i drugim piętrze duże wędzarnie oraz dwie duże kuchnie, zajmujące na parterze cały północny trakt budynku, umożliwiały zagospodarowanie upolowanej zwierzyny. W otoczeniu dworu znajduje się park (o powierzchni 4 hektarów), który łagodnie przechodzi w [[ewim:Rezerwat „Lenki” |rezerwat „Lenki”]] | + | Rezydencja posiada cechy baroku holenderskiego. Jest to budynek dwukondygnacyjny, przykryty wysokim dachem mansardowym, z użytkowym poddaszem. W czasach świetności dwór pozwalał jego mieszkańcom skutecznie zarządzać lokalnym folwarkiem. Dla mieszkających na stałe w [[Pałac w Słobitach| pałacu w Słobitach]] przedstawicieli rodu Dohnów pełnił także funkcje wypoczynkowe, miejsca spotkań towarzyskich i głównego pałacyku myśliwskiego – znajdujące się na pierwszym i drugim piętrze duże wędzarnie oraz dwie duże kuchnie, zajmujące na parterze cały północny trakt budynku, umożliwiały zagospodarowanie upolowanej zwierzyny. W otoczeniu dworu znajduje się park (o powierzchni 4 hektarów), który łagodnie przechodzi w [[ewim:Rezerwat „Lenki” |rezerwat „Lenki”]]. |
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
| − | *Dwór | + | *Dwór był bohaterem programu Doroty Szelągowskiej 'Tu jest pięknie' we wrześniu 2020 |
*W XIX wieku w dworze gościł cesarz Wilhelm II wraz z rodziną. | *W XIX wieku w dworze gościł cesarz Wilhelm II wraz z rodziną. | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
#Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? '' / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 48-49. | #Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: ''Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? '' / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 48-49. | ||
| − | #Magdziarz, Tadeusz: ''Śladami rodu Dohnów : skarby | + | #Magdziarz, Tadeusz: ''Śladami rodu Dohnów : skarby utracone'' / Tadeusz Magdziarz // „Poznaj Swój Kraj”. - 2009, nr 7-9, s. 32-33. |
#Panimasz, Katarzyna: ''Ród zu Dohna : śladami wielkich rodów'' / Katarzyna Panimasz // „Magazyn Elbląski”. - 2006, nr 3, s. 31-34. | #Panimasz, Katarzyna: ''Ród zu Dohna : śladami wielkich rodów'' / Katarzyna Panimasz // „Magazyn Elbląski”. - 2006, nr 3, s. 31-34. | ||
#Słodownik, Lech: ''Dawidy'' / Lech Słodownik.// „Głos Pasłęka”.- 2010, nr 5, s. 22-24. | #Słodownik, Lech: ''Dawidy'' / Lech Słodownik.// „Głos Pasłęka”.- 2010, nr 5, s. 22-24. | ||
| Linia 25: | Linia 24: | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
*Materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://dawidy.com/historia/ www.dawidy.com] [dostęp 16.01.2014 r.] | *Materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://dawidy.com/historia/ www.dawidy.com] [dostęp 16.01.2014 r.] | ||
| − | *''Szlakiem posiadłości rodu Dohnów'', materiał zamieszczony na stronie internetowej http://www.it.mragowo.pl/szlakiem-posiadlosci-rodu-dohnow,8,1927,pl.html www.it.mragowo.pl] [dostęp 16.01.2014 r.] | + | *''Szlakiem posiadłości rodu Dohnów'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.it.mragowo.pl/szlakiem-posiadlosci-rodu-dohnow,8,1927,pl.html www.it.mragowo.pl] [dostęp 16.01.2014 r.] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Pałace i dwory]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Pasłęk (gmina miejsko-wiejska)]] |
[[Category:Powiat elbląski]] | [[Category:Powiat elbląski]] | ||
[[Category:1701-1800]] | [[Category:1701-1800]] | ||
Aktualna wersja na dzień 22:26, 9 lut 2024
Źródło: Wikimedia Commons
Zabytek architektury wzniesiony w pierwszej połowie XVIII wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Dwór został wybudowany na wzniesieniu, na terenie wsi Dawidy (niem. Davids), w środkowej części dawnego zespołu, w otoczeniu parku krajobrazowego. Wieś położona jest w powiecie elbląskim, w gminie Pasłęk (około 8 km na północ od miasta).
Historia
W miejscowości tej już pod koniec XV wieku znajdował się niewielki majątek ziemski należący do Achatiusa Borcka, a następnie do polskiej rodziny Drzewickich. W 1705 roku wdowa po Jerzym Drzewickim sprzedała majątek rodzinie Dohnów (niem. zu Dophna). Od tej pory aż do 1945 roku Dawidy należały do dóbr tego rodu (linia Dohna-Schlobitten). W latach 1730-1731, na polecenie Alexandra Emiliusa Dohny, wzniesiono na terenie majątku dwór, według projektu architekta rodziny – Johanna Caspara Hindersina. Ostatnim właścicielem posiadłości przed 1945 rokiem był Aleksander Dohna (niem. Alexander Fürst zu Dohna-Schlobitten; 1899-1997). Po drugiej wojnie światowej na terenie majątku utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne, natomiast pomieszczenia dworu zaadoptowano na mieszkania. Obiekt nie poddawany remontom, stopniowo doprowadzony został do stanu grożącego zawaleniem. W 1976 roku został wykupiony od Skarbu Państwa przez Elżbietę i Stanisława Matuszewiczów, którzy rozpoczęli jego remont i w kolejnych latach odbudowali dwór według pierwowzoru – z niewielkimi zmianami układu wnętrz. Po zakończeniu remontu na początku lat 80-tych obiekt oddano do użytku jako pensjonat. W 2009 roku nabył go Jan Kozłowski, który przeprowadził modernizację dworu oraz założenia parkowego.
Opis
Rezydencja posiada cechy baroku holenderskiego. Jest to budynek dwukondygnacyjny, przykryty wysokim dachem mansardowym, z użytkowym poddaszem. W czasach świetności dwór pozwalał jego mieszkańcom skutecznie zarządzać lokalnym folwarkiem. Dla mieszkających na stałe w pałacu w Słobitach przedstawicieli rodu Dohnów pełnił także funkcje wypoczynkowe, miejsca spotkań towarzyskich i głównego pałacyku myśliwskiego – znajdujące się na pierwszym i drugim piętrze duże wędzarnie oraz dwie duże kuchnie, zajmujące na parterze cały północny trakt budynku, umożliwiały zagospodarowanie upolowanej zwierzyny. W otoczeniu dworu znajduje się park (o powierzchni 4 hektarów), który łagodnie przechodzi w rezerwat „Lenki”.
Ciekawostki
- Dwór był bohaterem programu Doroty Szelągowskiej 'Tu jest pięknie' we wrześniu 2020
- W XIX wieku w dworze gościł cesarz Wilhelm II wraz z rodziną.
Bibliografia
- Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 48-49.
- Magdziarz, Tadeusz: Śladami rodu Dohnów : skarby utracone / Tadeusz Magdziarz // „Poznaj Swój Kraj”. - 2009, nr 7-9, s. 32-33.
- Panimasz, Katarzyna: Ród zu Dohna : śladami wielkich rodów / Katarzyna Panimasz // „Magazyn Elbląski”. - 2006, nr 3, s. 31-34.
- Słodownik, Lech: Dawidy / Lech Słodownik.// „Głos Pasłęka”.- 2010, nr 5, s. 22-24.
Zobacz też
- Materiał zamieszczony na stronie internetowej www.dawidy.com [dostęp 16.01.2014 r.]
- Szlakiem posiadłości rodu Dohnów, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.it.mragowo.pl [dostęp 16.01.2014 r.]
