Kościół pw. św. Elżbiety w Kraszewie

Fot. Janusz Gerszberg

Źródło: Wikimedia Commons

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XVII wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na terenie wsi Kraszewo (niem. Reichenberg). Wieś położona jest w gminie Lidzbark Warmiński, w powiecie lidzbarskim.

Historia

Kościół w tej miejscowości istniał już prawdopodobnie w pierwszej połowie XIV wieku Z 1345 roku pochodzą bowiem informacje na temat tutejszego proboszcza. Świątynia została spalona w 1651 roku. W kolejnych latach stopniowo ją odbudowano. W 1718 roku dobudowano do niej prezbiterium od strony wschodniej, a w 1858 roku rozebrano drewnianą wieżę i dwa lata później zastąpiono ją konstrukcją murowaną. W 1861 roku przykryto nawę stropem płaskim.

Opis

Jest to kościół orientowany, murowany z cegły i posadowiony na cokole z kamieni polnych. Od strony wschodniej znajduje się wielobocznie zamknięte prezbiterium, ozdobione rzędem odcinkowo zamkniętych okien oraz wnęk, od zachodu - trzykondygnacyjna, neogotycka wieża dzwonnicza, zwieńczona spiczastym, ostrosłupowym dachem. Dwuspadowy dach nawy zdobi wieżyczka na sygnaturkę, zwieńczona iglicą. Wewnątrz, nawę przykryto stropem płaskim, a prezbiterium sklepieniem kolebkowym z lunetami. Znajdujące się po bokach prezbiterium, dwie zakrystie mają sklepienia krzyżowe, a dawna zakrystia – obecna kaplica chrzcielna – sklepienie kolebkowe. W prezbiterium znajduje się polichromia ścienna, wykonana w 1726 roku przez Macieja Meyera, nadwornego malarza biskupów warmińskich, natomiast na sklepieniu kaplicy chrzcielnej malarska dekoracja o motywach rokokowych z drugiej połowy XVIII wieku. Kościół otoczony jest murem, a na przykościelnym cmentarzu stoi barokowa kaplica św. Rocha z 1716 roku.

Wyposażenie

Znajdujące się w tym kościele ołtarze pochodzą z około 1800 roku i zostały wykonane w warsztacie Chrystiana Bernarda Schultza w Lidzbarku Warmińskim. W ołtarzu głównym umieszczono rzeźby uosabiające Wiarę i Nadzieję oraz obrazy z drugiej połowy XIX wieku: św. Elżbiety i Chrystusa. W ołtarzach bocznych znajdują się obrazy św. Rocha z 1878 roku (w lewym) i Najświętszej Maryi Panny z 1875 roku (w prawym). Kościelna ambona została wykonana w pierwszej połowie XIX wieku, natomiast chór muzyczny i prospekt organowy około połowy wieku XVIII. W kościele znajdują się także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.:

• krzyż relikwiarzowy późnogotycki z drugiej połowy XV wieku,
• kielich z 1710 roku oraz kadzielnica i łódka z około 1700 roku, wykonane przez złotnika z Lidzbarka Warmińskiego, Michała Bartolomowicza,
• pacyfikał w formie krzyża, wykonany przez złotnika olsztyńskiego Jana Geese.

Zobacz też

• Parafia pw. św. Elżbiety w Kraszewie
• Maciej Meyer
• Chrystian Bernard Schultz
• Michał Bartolomowicz
• Jan Geese

Bibliografia

1. Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. – S. 71-73.
2. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 200-201.
3. Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 56.
4. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. – Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 103.

Linki

• Kościoły Warmii – Gmina Lidzbark Warmiński, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.domwarminski.pl [dostęp 14.11.2013 r.]
• Kościół p.w. św. Elżbiety – Kraszewo, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.gminalidzbark.pnet.pl [dostęp 14.11.2013 r.]