Wieża bramna w Braniewie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m (dodanie zdjęcia z 2021 roku) |
|||
| (Nie pokazano 7 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image:Braniewo wieża bramna.jpeg|thumb|right|550px|Wieża branma zamku biskupów warmińskich<br> Fot. Janusz Gerszberg]] |
| − | [[ | + | |
| − | + | [[image:wieza braniewo.jpg|thumb|right|290px|Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Braniewo-wie%C5%BCa.jpg Wikimedia Commons]]] | |
| − | |||
Zabytek architektury wzniesiony pod koniec XIII wieku. | Zabytek architektury wzniesiony pod koniec XIII wieku. | ||
| Linia 13: | Linia 12: | ||
==Opis== | ==Opis== | ||
| − | Wieża łączyła niegdyś zamek z przedzamczem i powiązana była z zachodnią kurtyną muru obronnego. Jest to budowla gotycka, murowana z cegły, trzykondygnacyjna. Wzniesiono ją na planie kwadratu na kamiennej podmurówce. W dolnej kondygnacji znajduje się otwór przejazdowy z bramą, zamknięty ostrym łukiem (dziś zamurowany). Elewacje posiadają elementy dekoracyjne w postaci płycin zamkniętych łukiem ostrym. W ścianie zachodniej i wschodniej widoczne są fragmenty ostrołukowych arkad przejazdu, z których wschodni obrzeżony został w partii łuku fryzem z cegieł układanych rębem skośnym. Są tam także nikłe fragmenty południowej kurtyny muru obronnego przedzamcza z resztką południowo-zachodniej wieży oraz relikty południowego zewnętrznego muru i gardzieli dojazdu do furty zwanej Biskupią (z drugiej połowy XV wieku). Zachowane są także ganki obronne.<br> Otwór przejazdowy zamknięty był pierwotnie sklepieniem kolebkowym, obecnie całą przestrzeń bramy zajmują murowane schody. Wyżej, na trzeciej kondygnacji znajduje się niedostępne pomieszczenie kaplicy z lat 1320-1330 (pierwotnie połączone z salą sąsiedniego budynku mieszkalnego). Jest to pomieszczenie niewielkie, ale stosunkowo wysokie, zamknięte sklepieniem gwiaździstym, wspartym na konsolach ze sztucznego kamienia. W południowej ścianie kaplicy znajduje się głęboka ostrołukowa wnęka ołtarza, natomiast na piętrach – murowane kręcone schody, które prowadziły na obiegającą wnętrze galeryjkę utworzoną w grubości murów wieży. W jednej z wnęk, w północnej ścianie, wmurowano prostokątną tablicę z piaskowca, przedstawiającą herb biskupa [[ewim:Szymon Rudnicki|Szymona Rudnickiego]] (1604-1621) z napisem: | + | Wieża łączyła niegdyś [[Zamek w Braniewie|zamek]] z przedzamczem i powiązana była z zachodnią kurtyną muru obronnego. Jest to budowla gotycka, murowana z cegły, trzykondygnacyjna. Wzniesiono ją na planie kwadratu na kamiennej podmurówce. W dolnej kondygnacji znajduje się otwór przejazdowy z bramą, zamknięty ostrym łukiem (dziś zamurowany). Elewacje posiadają elementy dekoracyjne w postaci płycin zamkniętych łukiem ostrym. W ścianie zachodniej i wschodniej widoczne są fragmenty ostrołukowych arkad przejazdu, z których wschodni obrzeżony został w partii łuku fryzem z cegieł układanych rębem skośnym. Są tam także nikłe fragmenty południowej kurtyny muru obronnego przedzamcza z resztką południowo-zachodniej wieży oraz relikty południowego zewnętrznego muru i gardzieli dojazdu do furty zwanej Biskupią (z drugiej połowy XV wieku). Zachowane są także ganki obronne.<br> <br> Otwór przejazdowy zamknięty był pierwotnie sklepieniem kolebkowym, obecnie całą przestrzeń bramy zajmują murowane schody. Wyżej, na trzeciej kondygnacji znajduje się niedostępne pomieszczenie kaplicy z lat 1320-1330 (pierwotnie połączone z salą sąsiedniego budynku mieszkalnego). Jest to pomieszczenie niewielkie, ale stosunkowo wysokie, zamknięte sklepieniem gwiaździstym, wspartym na konsolach ze sztucznego kamienia. W południowej ścianie kaplicy znajduje się głęboka ostrołukowa wnęka ołtarza, natomiast na piętrach – murowane kręcone schody, które prowadziły na obiegającą wnętrze galeryjkę utworzoną w grubości murów wieży. W jednej z wnęk, w północnej ścianie, wmurowano prostokątną tablicę z piaskowca, przedstawiającą herb biskupa [[ewim:Szymon Rudnicki|Szymona Rudnickiego]] (1604-1621) z napisem: |
| + | <br> | ||
<br> | <br> | ||
''SIMON RUDNICKI DGEPIS VARMIENSIS'' | ''SIMON RUDNICKI DGEPIS VARMIENSIS'' | ||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
*''Wieża Brama Zamku Biskupiego'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.it.braniewo.pl/?page=100&lang=1&Wieza--Brama-Zamku-Biskupiego.html www.it.braniewo.pl] [dostęp 09.02.2014 r.] | *''Wieża Brama Zamku Biskupiego'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.it.braniewo.pl/?page=100&lang=1&Wieza--Brama-Zamku-Biskupiego.html www.it.braniewo.pl] [dostęp 09.02.2014 r.] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Inne obiekty architektury]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Braniewo]] |
[[Category:Powiat braniewski]] | [[Category:Powiat braniewski]] | ||
[[Category:1201-1300]] | [[Category:1201-1300]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:50, 11 sty 2022
Zabytek architektury wzniesiony pod koniec XIII wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Wieża stanowiąca niegdyś fragment zamku biskupiego znajduje się w centrum Braniewa, około 100 m od kościoła św. Katarzyny.
Historia
Dolna część wieży została zbudowana w czwartej ćwierci XIII wieku. Nadbudowano ją w latach 1320-1330. Jej najwyższa kondygnacja pochodzi z XVII wieku, a wieńczące ją ozdobne gzymsy z lat 1873-1874.
Opis
Wieża łączyła niegdyś zamek z przedzamczem i powiązana była z zachodnią kurtyną muru obronnego. Jest to budowla gotycka, murowana z cegły, trzykondygnacyjna. Wzniesiono ją na planie kwadratu na kamiennej podmurówce. W dolnej kondygnacji znajduje się otwór przejazdowy z bramą, zamknięty ostrym łukiem (dziś zamurowany). Elewacje posiadają elementy dekoracyjne w postaci płycin zamkniętych łukiem ostrym. W ścianie zachodniej i wschodniej widoczne są fragmenty ostrołukowych arkad przejazdu, z których wschodni obrzeżony został w partii łuku fryzem z cegieł układanych rębem skośnym. Są tam także nikłe fragmenty południowej kurtyny muru obronnego przedzamcza z resztką południowo-zachodniej wieży oraz relikty południowego zewnętrznego muru i gardzieli dojazdu do furty zwanej Biskupią (z drugiej połowy XV wieku). Zachowane są także ganki obronne.
Otwór przejazdowy zamknięty był pierwotnie sklepieniem kolebkowym, obecnie całą przestrzeń bramy zajmują murowane schody. Wyżej, na trzeciej kondygnacji znajduje się niedostępne pomieszczenie kaplicy z lat 1320-1330 (pierwotnie połączone z salą sąsiedniego budynku mieszkalnego). Jest to pomieszczenie niewielkie, ale stosunkowo wysokie, zamknięte sklepieniem gwiaździstym, wspartym na konsolach ze sztucznego kamienia. W południowej ścianie kaplicy znajduje się głęboka ostrołukowa wnęka ołtarza, natomiast na piętrach – murowane kręcone schody, które prowadziły na obiegającą wnętrze galeryjkę utworzoną w grubości murów wieży. W jednej z wnęk, w północnej ścianie, wmurowano prostokątną tablicę z piaskowca, przedstawiającą herb biskupa Szymona Rudnickiego (1604-1621) z napisem:
SIMON RUDNICKI DGEPIS VARMIENSIS
Sklepienia tego pomieszczenia zostały zniszczone w 1945 roku, a zrekonstruowano w roku 1960 – wówczas też nakryto wieżę dachem.
Bibliografia
- Czubiel, Lucjan: Zamki Warmii i Mazur / Lucjan Czubie. – Olsztyn : Pojezierze, 1986. S. 9-10.
- Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Zamki państwa krzyżackiego w dawnych Prusach : Powiśle, Warmia, Mazury / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Arta, 2006. – S. 88-96.
- Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 24.
Zobacz też
- Wieża Brama Zamku Biskupiego, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.it.braniewo.pl [dostęp 09.02.2014 r.]
