Kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy w Runowie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | [[Image: | + | [[Image: kosciol_apostolow_runowo_1a.jpg|thumb|right|200px|Fot. Mieczysław Kalski ]] |
− | + | [[Image: kosciol_apostolow_runowo_2a.jpg|thumb|right|200px|Fot. Mieczysław Kalski ]] | |
− | |||
− | |||
− | [[Image: | ||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na przełomie XIV i XV wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na przełomie XIV i XV wieku. | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
− | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Runowo |Runowo]] (niem. Raunau). Wieś położona jest w | + | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Runowo |Runowo]] (niem. Raunau). Wieś położona jest w [[ewim:Lidzbark Warmiński (gmina wiejska) |gminie Lidzbark Warmiński]], w [[ewim:Powiat lidzbarski| powiecie lidzbarskim]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
− | Pierwsza wzmianka o proboszczu z tej wsi pochodzi z 1398 roku. Obecny kościół wybudowano jednakże na przełomie XIV i XV wieku. W następnym stuleciu nadbudowano górne kondygnacje wieży. Powtórnej konsekracji kościoła dokonał w 1580 roku biskup [[Marcin Kromer |Marcin Kromer]]. W 1845 roku budowla została zniszczona w wyniku pożaru. Jego odbudowę przeprowadzono w latach 1848-1852. Przedłużono wówczas korpus budowli w kierunku wschodnim. W | + | Pierwsza wzmianka o proboszczu z tej wsi pochodzi z 1398 roku. Obecny kościół wybudowano jednakże na przełomie XIV i XV wieku. W następnym stuleciu nadbudowano górne kondygnacje wieży. Powtórnej konsekracji kościoła dokonał w 1580 roku biskup [[Marcin Kromer |Marcin Kromer]]. W 1845 roku budowla została zniszczona w wyniku pożaru. Jego odbudowę przeprowadzono w latach 1848-1852. Przedłużono wówczas korpus budowli w kierunku wschodnim. W 1857 roku konsekracji odnowionej świątyni dokonał biskup [[ewim:Antoni Frenzel |Antoni Frenzel]]. |
==Opis== | ==Opis== | ||
Linia 18: | Linia 15: | ||
==Wyposażenie== | ==Wyposażenie== | ||
Część wystroju świątyni jest późnoklasycystyczna. Ołtarz główny, w stylu rokokowym, wykonano w 1772 roku w pracowni [[ewim:Andrzej Schmidt |Andrzeja Schmidta]]. Obiekt sprowadzono do Runowa z kościoła z Królewca i poświęcono w 1857 roku. Dwa ołtarze boczne, ambona i chór muzyczny z prospektem organowym oraz dwa konfesjonały wykonano po 1848 roku. Pozostałością po starym kościele jest granitowa chrzcielnica, prawdopodobnie średniowieczna. W kościele znajdują się także cenne zabytki sztuki złotniczej, m.in. barokowa monstrancja ze znakiem pracowni złotniczej z Gdańska, srebrne ampułki z 1701 roku, a także taca z tego samego okresu, wykonane przez [[ewim:Jan Bartolomowicz |Jana Bartolomowicza]] w [[ewim:Lidzbark Warmiński |Lidzbarku Warmińskim]]. | Część wystroju świątyni jest późnoklasycystyczna. Ołtarz główny, w stylu rokokowym, wykonano w 1772 roku w pracowni [[ewim:Andrzej Schmidt |Andrzeja Schmidta]]. Obiekt sprowadzono do Runowa z kościoła z Królewca i poświęcono w 1857 roku. Dwa ołtarze boczne, ambona i chór muzyczny z prospektem organowym oraz dwa konfesjonały wykonano po 1848 roku. Pozostałością po starym kościele jest granitowa chrzcielnica, prawdopodobnie średniowieczna. W kościele znajdują się także cenne zabytki sztuki złotniczej, m.in. barokowa monstrancja ze znakiem pracowni złotniczej z Gdańska, srebrne ampułki z 1701 roku, a także taca z tego samego okresu, wykonane przez [[ewim:Jan Bartolomowicz |Jana Bartolomowicza]] w [[ewim:Lidzbark Warmiński |Lidzbarku Warmińskim]]. | ||
+ | |||
+ | ==Zobacz też== | ||
+ | *[[ewim:Parafia pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Runowie|Parafia pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Runowie]] | ||
+ | *[[ewim:Antoni Frenzel |Antoni Frenzel]] | ||
+ | *[[ewim:Jan Bartolomowicz |Jan Bartolomowicz]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Linia 24: | Linia 26: | ||
#Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku''. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 99. | #Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku''. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 99. | ||
− | == | + | ==Linki== |
*''Kościoły Warmii – Gmina Lidzbark Warmiński'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=781 www.domwarminski.pl] [dostęp 14.11.2013 r.] | *''Kościoły Warmii – Gmina Lidzbark Warmiński'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=781 www.domwarminski.pl] [dostęp 14.11.2013 r.] | ||
*''Kościół p.w. św. Apostołów Szymona i Judy – Runowo'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://gminalidzbark.pnet.pl/pl/zabytki/34-kosciol-pw-sw-apostoow-szymona-i-judy-runowo.html www.gminalidzbark.pnet.pl] dostęp 14.11.2013 r.] | *''Kościół p.w. św. Apostołów Szymona i Judy – Runowo'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://gminalidzbark.pnet.pl/pl/zabytki/34-kosciol-pw-sw-apostoow-szymona-i-judy-runowo.html www.gminalidzbark.pnet.pl] dostęp 14.11.2013 r.] | ||
− | [[Category: | + | |
− | + | [[Category:Kościoły i kaplice]] | |
+ | |||
[[Category:Powiat lidzbarski]] | [[Category:Powiat lidzbarski]] | ||
+ | [[Category:Lidzbark Warmiński (gmina wiejska)]] | ||
[[Category:1301-1400]] | [[Category:1301-1400]] |
Aktualna wersja na dzień 11:53, 6 sie 2015
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na przełomie XIV i XV wieku.
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na terenie wsi Runowo (niem. Raunau). Wieś położona jest w gminie Lidzbark Warmiński, w powiecie lidzbarskim.
Historia
Pierwsza wzmianka o proboszczu z tej wsi pochodzi z 1398 roku. Obecny kościół wybudowano jednakże na przełomie XIV i XV wieku. W następnym stuleciu nadbudowano górne kondygnacje wieży. Powtórnej konsekracji kościoła dokonał w 1580 roku biskup Marcin Kromer. W 1845 roku budowla została zniszczona w wyniku pożaru. Jego odbudowę przeprowadzono w latach 1848-1852. Przedłużono wówczas korpus budowli w kierunku wschodnim. W 1857 roku konsekracji odnowionej świątyni dokonał biskup Antoni Frenzel.
Opis
Jest to kościół gotycki o częściowo zatartych cechach stylowych wskutek remontów i kolejnych przebudów. Wzniesiono go z cegły na kamiennej podmurówce, a następnie otynkowano. Do korpusu budowli od północy przylega zakrystia, od południa kruchta, a od zachodu wieża. W dolnej kondygnacji wieżę wykonano z kamieni narzutowych, ceglane są jej naroża, obramienia ostrołukowego portalu, a także górne kondygnacje (z trzema ostrołukowymi oknami w każdej elewacji) i szczyt utworzony z pięciu prostokątnych sterczyn oddzielających po dwie ostrołukowe blendy. W zwieńczeniu tej części budowli znajduje się chorągiewka z datą 1848. Elewacja wschodnia ze schodkowym szczytem ma charakter neogotycki, natomiast konstrukcja kruchty południowej jest gotycka, z późniejszymi elementami barokowymi. Wieńczy ją szczyt o urozmaiconym obrysie z wnękami. W południowo-wschodnim narożu znajduje się głaz granitowy, będący kamieniem węgielnym, z wyrytymi literami i datą : „Pn. C. B. 1848”. Salowe wnętrze nawy przykryto stropem płaskim, w zakrystii zastosowano sklepienie krzyżowo-żebrowe.
Wyposażenie
Część wystroju świątyni jest późnoklasycystyczna. Ołtarz główny, w stylu rokokowym, wykonano w 1772 roku w pracowni Andrzeja Schmidta. Obiekt sprowadzono do Runowa z kościoła z Królewca i poświęcono w 1857 roku. Dwa ołtarze boczne, ambona i chór muzyczny z prospektem organowym oraz dwa konfesjonały wykonano po 1848 roku. Pozostałością po starym kościele jest granitowa chrzcielnica, prawdopodobnie średniowieczna. W kościele znajdują się także cenne zabytki sztuki złotniczej, m.in. barokowa monstrancja ze znakiem pracowni złotniczej z Gdańska, srebrne ampułki z 1701 roku, a także taca z tego samego okresu, wykonane przez Jana Bartolomowicza w Lidzbarku Warmińskim.
Zobacz też
Bibliografia
- Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. – S. 144-146.
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 40-41.
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 99.
Linki
- Kościoły Warmii – Gmina Lidzbark Warmiński, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.domwarminski.pl [dostęp 14.11.2013 r.]
- Kościół p.w. św. Apostołów Szymona i Judy – Runowo, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.gminalidzbark.pnet.pl dostęp 14.11.2013 r.]