Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lidzbarku Warmińskim: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image: kosciol_krzyza_lidzbark_nowe1.jpg|thumb|right|250px| Fot. Mieczysław Kalski]] |
| − | + | [[Image: kosciol_krzyza_lidzbark_nowe2.jpg|thumb|right|250px| Fot. Mieczysław Kalski]] | |
| − | [[Image: | ||
| − | |||
| − | |||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku. | ||
| Linia 11: | Linia 8: | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Decyzję o budowie kaplicy podjął biskup warmiński [[ewim:Andrzej Załuski |Andrzej Załuski]]. Miało to być wotum dziękczynne za odwrócenie epidemii dżumy, która wówczas panowała na Warmii. Kamień węgielny poświęcono 8 maja 1709 roku, a już 30 września konsekrowano kaplicę. Ustanowiono w ten sposób sanktuarium dla dawnego rzeźbionego krzyża, który znajdował się w tym samym miejscu. Już od dawna przybywali do niego ludzie z różnymi prośbami i dziękczynieniami. By lepiej zadbać o miejsce pielgrzymkowe, postanowiono obok kościółka wybudować plebanię i mianować stałego duszpasterza (od 1734 roku). W 1729 roku w kaplicy dobudowano wieżyczkę na sygnaturkę. Wzrost liczby osób odwiedzających to miejsce wymógł na władzach kościoła decyzję o rozbudowie sanktuarium. W 1787 roku kamień węgielny pod budowę kościoła położył biskup [[ewim:Ignacy Krasicki |Ignacy Krasicki]]. On też 18 września 1789 roku poświęcił kościół. Projekt przygotował architekt z [[ewim:Bisztynek |Bisztynka]], [[ewim:Ernest Masuhr |Ernest Masuhr]] (Mazur). W 1889 roku do świątyni dobudowano od północy kruchtę. W 1945 roku kościół i jego wyposażenie zostały poważnie zniszczone. W kolejnych latach prowadzone były prace remontowe i konserwatorskie. W latach 1982-1990 od strony zachodniej do kościoła dobudowano plebanię. W latach 1993-1994 przeprowadzono remontu dachu, sygnaturkę pokryto wówczas miedzianą blachą. | + | Decyzję o budowie kaplicy podjął biskup warmiński [[ewim:Andrzej Chryzostom Załuski |Andrzej Załuski]]. Miało to być wotum dziękczynne za odwrócenie epidemii dżumy, która wówczas panowała na Warmii. Kamień węgielny poświęcono 8 maja 1709 roku, a już 30 września konsekrowano kaplicę. Ustanowiono w ten sposób sanktuarium dla dawnego rzeźbionego krzyża, który znajdował się w tym samym miejscu. Już od dawna przybywali do niego ludzie z różnymi prośbami i dziękczynieniami. By lepiej zadbać o miejsce pielgrzymkowe, postanowiono obok kościółka wybudować plebanię i mianować stałego duszpasterza (od 1734 roku). W 1729 roku w kaplicy dobudowano wieżyczkę na sygnaturkę. Wzrost liczby osób odwiedzających to miejsce wymógł na władzach kościoła decyzję o rozbudowie sanktuarium. W 1787 roku kamień węgielny pod budowę kościoła położył biskup [[ewim:Ignacy Krasicki |Ignacy Krasicki]]. On też 18 września 1789 roku poświęcił kościół. Projekt przygotował architekt z [[ewim:Bisztynek |Bisztynka]], [[ewim:Ernest Masuhr |Ernest Masuhr]] (Mazur). W 1889 roku do świątyni dobudowano od północy kruchtę. W 1945 roku kościół i jego wyposażenie zostały poważnie zniszczone. W kolejnych latach prowadzone były prace remontowe i konserwatorskie. W latach 1982-1990 od strony zachodniej do kościoła dobudowano plebanię. W latach 1993-1994 przeprowadzono remontu dachu, sygnaturkę pokryto wówczas miedzianą blachą. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| Linia 23: | Linia 20: | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| − | *[[ewim:Andrzej Załuski |Andrzej Załuski]] | + | *[[ewim:Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lidzbarku Warmińskim|Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lidzbarku Warmińskim]] |
| + | *[[ewim:Andrzej Chryzostom Załuski |Andrzej Załuski]] | ||
*[[ewim:Ignacy Krasicki |Ignacy Krasicki]] | *[[ewim:Ignacy Krasicki |Ignacy Krasicki]] | ||
*[[ewim:Ernest Masuhr |Ernest Masuhr]] | *[[ewim:Ernest Masuhr |Ernest Masuhr]] | ||
| Linia 35: | Linia 33: | ||
*''Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.lidzbarkwarminski.pl/odkryj/zabytki/lidzbark-warminski/kosciol-pw-podwyzszenia-krzyza/ www.lidzbarkwarminski.pl] [dostęp 24.10.2013 r.] | *''Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.lidzbarkwarminski.pl/odkryj/zabytki/lidzbark-warminski/kosciol-pw-podwyzszenia-krzyza/ www.lidzbarkwarminski.pl] [dostęp 24.10.2013 r.] | ||
| − | + | ||
[[Category:Kościoły i kaplice]] | [[Category:Kościoły i kaplice]] | ||
| − | |||
[[Category:Powiat lidzbarski]] | [[Category:Powiat lidzbarski]] | ||
[[Category:Lidzbark Warmiński]] | [[Category:Lidzbark Warmiński]] | ||
[[Category:1701-1800]] | [[Category:1701-1800]] | ||
Aktualna wersja na dzień 11:56, 28 lip 2015
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Założenie pielgrzymkowe wybudowano na przedmieściach Lidzbarka Warmińskiego, około dwóch kilometrów na zachód od starego miasta. Obecnie znajduje się przy ulicy Wiejskiej.
Historia
Decyzję o budowie kaplicy podjął biskup warmiński Andrzej Załuski. Miało to być wotum dziękczynne za odwrócenie epidemii dżumy, która wówczas panowała na Warmii. Kamień węgielny poświęcono 8 maja 1709 roku, a już 30 września konsekrowano kaplicę. Ustanowiono w ten sposób sanktuarium dla dawnego rzeźbionego krzyża, który znajdował się w tym samym miejscu. Już od dawna przybywali do niego ludzie z różnymi prośbami i dziękczynieniami. By lepiej zadbać o miejsce pielgrzymkowe, postanowiono obok kościółka wybudować plebanię i mianować stałego duszpasterza (od 1734 roku). W 1729 roku w kaplicy dobudowano wieżyczkę na sygnaturkę. Wzrost liczby osób odwiedzających to miejsce wymógł na władzach kościoła decyzję o rozbudowie sanktuarium. W 1787 roku kamień węgielny pod budowę kościoła położył biskup Ignacy Krasicki. On też 18 września 1789 roku poświęcił kościół. Projekt przygotował architekt z Bisztynka, Ernest Masuhr (Mazur). W 1889 roku do świątyni dobudowano od północy kruchtę. W 1945 roku kościół i jego wyposażenie zostały poważnie zniszczone. W kolejnych latach prowadzone były prace remontowe i konserwatorskie. W latach 1982-1990 od strony zachodniej do kościoła dobudowano plebanię. W latach 1993-1994 przeprowadzono remontu dachu, sygnaturkę pokryto wówczas miedzianą blachą.
Opis
Jest to budowla późnobarokowa, salowa, murowana z cegły i otynkowana. Wzniesiono ją na rzucie prostokąta o wymiarach 24 m x 10 m. Prezbiterium znajduje się w części zachodniej (kościół odwrotnie orientowany). Od zachodu dobudowano zakrystię, od północy kruchtę. Dwukondygnacyjna fasada wschodnia z wejściem do świątyni zamknięta została trójkątnym szczytem zwieńczonym krzyżem. Na dachu umieszczono ośmioboczną wieżyczkę z chorągiewką – widnieje na niej data 1789. Wnętrze kościoła nakryte zostało stropem drewnianym płaskim, polichromowanym. Od strony wschodniej budowla poprzedzona jest murem z dwiema narożnymi kaplicami.
Wyposażenie
W świątyni znajdują się trzy barokowe ołtarze z końca XVIII weku. W drewnianym ołtarzu głównym znajduje się rzeźbiony krzyż. W jednym z bocznych ołtarzy umieszczono obraz Matki Boskiej Bolesnej, klęczącej pod krzyżem, a w drugim – obraz św. Rocha. Jest tam również wsparta na słupie, drewniana ambona z początku XIX wieku.
Ciekawostki
- Wdzięczni za ocalenie po epidemii dżumy mieszkańcy Lidzbarka Warmińskiego i okolic zobowiązali się dwa razy w roku, w święta Znalezienia i Podwyższenia Krzyża Świętego, odbywać procesjonalne pielgrzymki do sanktuarium. Tradycja ta funkcjonowała do końca II wojny światowej.
Zobacz też
- Parafia pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Lidzbarku Warmińskim
- Andrzej Załuski
- Ignacy Krasicki
- Ernest Masuhr
- Kościół pw. św. Piotra i Pawła w Lidzbarku Warmińskim
Bibliografia
- Kopiczko, Andrzej: Porta Domini: kościoły jubileuszowe i sanktuaria Świętego Krzyża w archidiecezji warmińskiej / Andrzej Kopiczko. – Olsztyn : „Posłaniec Warmiński”, 2002. – S. 136-142.
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 190-191.
Linki
- Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.lidzbarkwarminski.pl [dostęp 24.10.2013 r.]
