Kościół ewangelicko-augsburski w Pasymiu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | [[Image: | + | [[Image: kosciol_ewangelicki_pasym_1a.jpg|thumb|right|290px| Fot. Mieczysław Kalski]] |
| − | + | [[Image: kosciol_ewangelicki_pasym_2a.jpg|thumb|right|290px| Fot. Mieczysław Kalski]] | |
| − | |||
| − | [[Image: | ||
| − | |||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XV wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XV wieku. | ||
| Linia 11: | Linia 8: | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
| − | Budowę masywnego, obronnego kościoła rozpoczęto w 1350 roku, a zakończono w 1391 roku. Jego patronką została św. Barbara (data budowy kościoła św. Barbary widniała aż do 1796 roku na blaszanej chorągiewce na szczycie dachu). Obecna świątynia została wzniesiona w drugiej połowie XV wieku. Wówczas też zakończono budowę przylegającej do niej wysokiej wieży dzwonniczej. Kościół był remontowany po pożarach z lat 1583 i 1750. Po tym drugim, obniżono wieżę o jedną kondygnację i nakryto ją kopulastym hełmem, mury wzmocniono wyporami, stare drewniane sklepienie środkowej nawy zastąpiono nowym sklepieniem kubełkowym, przebudowano też kruchtę południową (1765-1775). W niezmienionym kształcie kościół przetrwał do dnia dzisiejszego. Od 1525 roku służy wspólnocie kościoła ewangelickiego. | + | Budowę masywnego, obronnego kościoła rozpoczęto w 1350 roku, a zakończono w 1391 roku. Jego patronką została św. Barbara (data budowy kościoła św. Barbary widniała aż do 1796 roku na blaszanej chorągiewce na szczycie dachu). Obecna świątynia została wzniesiona w drugiej połowie XV wieku. Wówczas też zakończono budowę przylegającej do niej wysokiej wieży dzwonniczej. Kościół był remontowany po pożarach z lat 1583 i 1750. Po tym drugim, obniżono wieżę o jedną kondygnację i nakryto ją kopulastym hełmem, mury wzmocniono wyporami, stare drewniane sklepienie środkowej nawy zastąpiono nowym sklepieniem kubełkowym, przebudowano też kruchtę południową (1765-1775). W niezmienionym kształcie kościół przetrwał do dnia dzisiejszego. Od 1525 roku służy wspólnocie kościoła ewangelickiego. Kościół stanowi siedzibę [[ewim:Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu|parafii ewangelicko-augsburskiej]]. |
==Opis== | ==Opis== | ||
| − | Późnogotycką świątynię wzniesiono z cegły na rzucie prostokąta. Jest to jednorodna budowla salowa z zakrystią od północy i kruchtą od południa,. Korpus budowli został | + | Późnogotycką świątynię wzniesiono z cegły na rzucie prostokąta. Jest to jednorodna budowla salowa z zakrystią od północy i kruchtą od południa,. Korpus budowli został oszkarpowany, a w jego elewacjach umieszczono okna ostrołukowe. Całość nakryto dachem dwuspadowym z dachówko. Po stronie zachodniej znajduje się szeroka, masywna wieża wybudowana z cegły na fundamencie z kamienia polnego, zwieńczona barokowym hełmem, pokrytym gontem w 1770 roku. |
| + | ==Wyposażenie== | ||
| + | W kościele znajduje szereg cennych zabytków, a wśród nich m.in. ołtarz główny z 1673 roku (polichromowany w 1713 roku przez C. Heimkego). W jego centralnym miejscu umieszczono płaskorzeźbę Trójcy Świętej – po obu jej stronach figury czterech ewangelistów, a poniżej – scenę Ostatniej Wieczerzy. W pobliżu ołtarza znajdują się duże figury Mojżesza i Aarona, a za nimi, na ścianach, gotyckie stalle z końca XV wieku. Kościelna ambona pochodzi z 1680 roku, natomiast [[Organy z kościoła ewangelicko-augsburskiego w Pasymiu |organy]], wykonane w warsztacie [[ewim:Jahann Jozue Mosengel |Jahanna Jozuego Mosengela]] w [[ewim:Królewiec |Królewcu]], z 1705 roku (budowę całego prospektu zakończono w 1744 roku). Dzwony kościelne ufundowano w latach 1774, 1785 i 1845. W świątyni znajdują się także: krucyfiks z XVI wieku (naprzeciw ambony), świecznik w kształcie głowy jelenia z 1608 roku (w nawie środkowej), epitafium [[ewim:Christoph Hartknoch|Krzysztofa Hartknocha]] zmarłego w 1687 roku oraz epitafia parafian poległych w wojnach napoleońskich, niemiecko-francuskiej w 1871 roku i pierwszej wojnie światowej. | ||
| − | == | + | ==Zobacz też== |
| − | + | *[[ewim:Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu|Parafia ewangelicko-augsburska w Pasymiu]] | |
| + | *[[Organy z kościoła ewangelicko-augsburskiego w Pasymiu]] | ||
| + | *[[Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pasymiu]] | ||
| + | *[[ewim:Jahann Jozue Mosengel |Jahann Jozue Mosengel]] | ||
| + | *[[ewim:Christoph Hartknoch|Krzysztof Hartknoch]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 24: | Linia 27: | ||
#Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Remix, 1992. – S. 135-136. | #Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Remix, 1992. – S. 135-136. | ||
| − | == | + | ==Linki== |
*''Kościół ewangelicko-augsburski'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.pasym.pl/index.php?page=298 www.pasym.pl] [dostęp 29.10.2013 r.] | *''Kościół ewangelicko-augsburski'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.pasym.pl/index.php?page=298 www.pasym.pl] [dostęp 29.10.2013 r.] | ||
*''Kościół ewangelicko-augsburski – Pasym'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.mazurskieszlaki.pl/bazaturystyczna/atrakcje/kosciol-ewangelicko-augsburski-pasym.html www.mazurskieszlaki.pl] [dostęp 29.10.2013 r.] | *''Kościół ewangelicko-augsburski – Pasym'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.mazurskieszlaki.pl/bazaturystyczna/atrakcje/kosciol-ewangelicko-augsburski-pasym.html www.mazurskieszlaki.pl] [dostęp 29.10.2013 r.] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Kościoły i kaplice]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Pasym (gmina miejsko-wiejska)]] |
[[Category:Powiat szczycieński]] | [[Category:Powiat szczycieński]] | ||
[[Category:1401-1500]] | [[Category:1401-1500]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:16, 19 cze 2015
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XV wieku.
Lokalizacja
Kościół wybudowano na terenie Pasymia (niem. Passenheim), w południowo-zachodnim narożniku średniowiecznych murów miejskich (obecna ulica Jedności Słowiańskiej).
Historia
Budowę masywnego, obronnego kościoła rozpoczęto w 1350 roku, a zakończono w 1391 roku. Jego patronką została św. Barbara (data budowy kościoła św. Barbary widniała aż do 1796 roku na blaszanej chorągiewce na szczycie dachu). Obecna świątynia została wzniesiona w drugiej połowie XV wieku. Wówczas też zakończono budowę przylegającej do niej wysokiej wieży dzwonniczej. Kościół był remontowany po pożarach z lat 1583 i 1750. Po tym drugim, obniżono wieżę o jedną kondygnację i nakryto ją kopulastym hełmem, mury wzmocniono wyporami, stare drewniane sklepienie środkowej nawy zastąpiono nowym sklepieniem kubełkowym, przebudowano też kruchtę południową (1765-1775). W niezmienionym kształcie kościół przetrwał do dnia dzisiejszego. Od 1525 roku służy wspólnocie kościoła ewangelickiego. Kościół stanowi siedzibę parafii ewangelicko-augsburskiej.
Opis
Późnogotycką świątynię wzniesiono z cegły na rzucie prostokąta. Jest to jednorodna budowla salowa z zakrystią od północy i kruchtą od południa,. Korpus budowli został oszkarpowany, a w jego elewacjach umieszczono okna ostrołukowe. Całość nakryto dachem dwuspadowym z dachówko. Po stronie zachodniej znajduje się szeroka, masywna wieża wybudowana z cegły na fundamencie z kamienia polnego, zwieńczona barokowym hełmem, pokrytym gontem w 1770 roku.
Wyposażenie
W kościele znajduje szereg cennych zabytków, a wśród nich m.in. ołtarz główny z 1673 roku (polichromowany w 1713 roku przez C. Heimkego). W jego centralnym miejscu umieszczono płaskorzeźbę Trójcy Świętej – po obu jej stronach figury czterech ewangelistów, a poniżej – scenę Ostatniej Wieczerzy. W pobliżu ołtarza znajdują się duże figury Mojżesza i Aarona, a za nimi, na ścianach, gotyckie stalle z końca XV wieku. Kościelna ambona pochodzi z 1680 roku, natomiast organy, wykonane w warsztacie Jahanna Jozuego Mosengela w Królewcu, z 1705 roku (budowę całego prospektu zakończono w 1744 roku). Dzwony kościelne ufundowano w latach 1774, 1785 i 1845. W świątyni znajdują się także: krucyfiks z XVI wieku (naprzeciw ambony), świecznik w kształcie głowy jelenia z 1608 roku (w nawie środkowej), epitafium Krzysztofa Hartknocha zmarłego w 1687 roku oraz epitafia parafian poległych w wojnach napoleońskich, niemiecko-francuskiej w 1871 roku i pierwszej wojnie światowej.
Zobacz też
- Parafia ewangelicko-augsburska w Pasymiu
- Organy z kościoła ewangelicko-augsburskiego w Pasymiu
- Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pasymiu
- Jahann Jozue Mosengel
- Krzysztof Hartknoch
Bibliografia
- Janczewski, Zbigniew: Kościół w Pasymiu: historia kościołów powiatu szczycieńskiego / Zbigniew Janczewski // „Kurek Mazurski”. – 2005, nr 10, s. 16-17.
- Liżewska, Iwona: Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej / Iwona Liżewska, Wiktor Knercer. – Olsztyn : Remix : Związek Gmin Mazurskich „Jurand”, 1998. – S. 88, 90.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Remix, 1992. – S. 135-136.
Linki
- Kościół ewangelicko-augsburski, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.pasym.pl [dostęp 29.10.2013 r.]
- Kościół ewangelicko-augsburski – Pasym, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.mazurskieszlaki.pl [dostęp 29.10.2013 r.]
