Jadwiga Tressenberg

(1924-2004) - nauczycielka, bibliotekarka, działaczka społeczna i oświatowa, popularyzatorka baśni mazurskich

Biografia

Urodziła się 27 maja 1924 r. w Teolinie koło Grodna. Ukończyła szkołę średnią w Grodnie, a następnie w latach 1944-1945 studiowała filologię rosyjską w Instytucie Pedagogicznym. Studiów nie ukończyła, gdyż z końcem II wojny światowej musiała opuścić Grodno. W 1945 r. przyjechała wraz z rodziną do Polski. Tutaj w latach 1945-1947 studiowała na Wydziale Geograficzno-Przyrodniczym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku. W 1954 r. wyszła za mąż za Ludwika Tressenberga i osiedliła się na Mazurach, w Kutach (gmina Pozezdrze). Zmarła 29 grudnia 2004 r.

Działalność

W latach 1947-1954 pracowała jako nauczycielka w szkole podstawowej w Jurkowie, którą również organizowała. Po zamieszkaniu w Kutach, najpierw pracowała jako nauczycielka w miejscowej szkole (1954-1959), a w kolejnych latach objęła stanowisko kierownika Gromadzkiej Biblioteki i Wiejskiego Ośrodka Kultury w Kutach (1963-1970) i kierownika Gromadzkiej Biblioteki Publicznej (1970-1973) oraz filii Gminnej Biblioteki Publicznej. Prowadziła też działalność oświatową i społeczną, propagowała czytelnictwo, organizowała wystawy, spotkania, wycieczki, prelekcje, wieczory baśni. Dzięki jej inicjatywie powstała też Izba Pamiątek, w której gromadziła eksponaty z polskiej przeszłości Kut i okolic.

Publikacje

Zbiór baśni wydany przez gołdapskie wydawnictwo „Z Bliska” w 2005 r.

Przedmiotem jej zainteresowania była gwara mazurska, miejscowe nazewnictwo i folklor, zwłaszcza z okolic Kut, Węgorzewa i Pozezdrza. Owocem jej pracy było zebranie i opublikowanie wielu legend i baśni, przyczynków do nazewnictwa mazurskiego i historii Jurkowa, Kut, Pozezdrza, Przytuł, Stręgielka, Jakunówka. Od 1959 r. publikowała w „Głosie Olsztyńskim”, „Głosie” i „Warmii i Mazurach”. W 2000 r. wydała zbiór 24 baśni ludowych Opowieści mazurskie (uzupełnione o dwie kolejne baśnie, zostały wydane ponownie w 2005 r. pod tytułem Mazurskie opowieści). Była także współautorką Kiermaszu bajek (1957) i Nowego kiermaszu bajek (1969) oraz wspomnień drukowanych w pracy zbiorowej Siła życia (1970).

Nagrody

Za pracę na rzecz rozwoju lokalnej kultury otrzymała wiele nagród i odznaczeń, m.in.:

• Nagrodę Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie (1973)
• Srebrny Krzyż Zasługi
• Oznakę „Zasłużonym dla Warmii i Mazur”
• Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”

Ciekawostki

W uznaniu wieloletniej działalności kulturalnej imię Jadwigi Tressenberg - jeszcze za jej życia (w 2000 r.) - nadano Szkole Podstawowej w Pozezdrzu.

Bibliografia

1. J.W.: Z zegarkiem w ręku. Działalność społeczna zawodowa Jadwigi Tressenberg / J.W. // „Chłopska Droga”. – 1971, nr 43, s. 5.
2. Oracki, Tadeusz: Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945-1970 / Tadeusz Oracki. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1975. - S. 179.
3. Swat, Tadeusz: W bibliotece. Działalność Jadwigi Tressenberg / Tadeusz Swat // „Słowo na Warmii”. – 1972, nr 18, s. 4.

Zobacz też

• Mazur, Zdzisław: Jadwiga Tressenberg – niezwykła nauczycielka z Kut, artykuł zamieszczony na stronie internetowej miesięcznika „Martyria”