Kościół pw. św. Jakuba Starszego w Kwiecewie

Fot. Joanna Jakutowicz, 2012 r.
Źródło: www.kolomedievi.umk.pl

Fot. Anton Ulbrich. 1904/1909 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 113614.

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XVII wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na niewielkim wzgórzu, w centrum wsi Kwiecewo (niem. Queetz). Wieś położona jest w gminie Świątki, w powiecie olsztyńskim.

Historia

Z zachowanych dokumentów wynika, że kościół znajdował się w tej miejscowości już w 1372 roku. W 1580 roku biskup Marcin Kromer dokonał jego ponownej konsekracji. Obecna budowla powstała w latach 1692-1693, a w 1699 roku została poświęcona przez biskupa Andrzeja Załuskiego. W 1862 roku dobudowano do niej wieżę.

Opis

Jest to kościół orientowany, wzniesiony z surowej cegły na podmurowaniu kamiennym. Od zachodu przylega do niego wieża dzwonnicza z zegarem. Ściana wschodnia i górna część wieży ozdobione są wysokimi szczytami wolutowymi. Również dobudowana od południa kruchta posiada barokowy szczyt. Do zakrystii prowadzi portal ozdobiony pilastrami wspierającymi gzyms, w którym mieści się, podtrzymywana przez aniołki, tablica z napisem dotyczącym konsekracji kościoła w 1699 roku. Dodatkowo, we wschodniej elewacji znajdują się nisze, w których umieszczono figury Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty, wykonane w połowie XIX wieku. Salowe wnętrze świątyni przykryto stropem płaskim, w kruchcie i zakrystii znajdują się sklepienia krzyżowe.

Wyposażenie

Ołtarz główny pochodzi z połowy XVIII wieku, natomiast dwa ołtarze boczne wykonano w połowie wieku XIX. Z pierwszej połowy XIX wieku pochodzą także: ambona, chór muzyczny i prospekt organowy. Na parapecie chóru znajduje się płaskorzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem na półksiężycu z XVII wieku. W kościele znajduje się także szereg obrazów z przełomu XVII i XVIII wieku, a także kilka cennych wyrobów złotniczych, w tym:

• pacyfikał z 1720 roku, wykonany przez złotnika z Lidzbarka Warmińskiego, Michała Bartolomowicza,
• relikwiarz regencyjny, wykonany przez złotnika dobromiejskiego Antoniego Kriegera,
• lampa wieczna z 1711 roku,
• kadzielnica i łódka na kadzidło z pierwszej połowy wieku XVIII.

Ciekawostki

• W otoczeniu kościoła znajdują się cztery kapliczki, pochodzące z około 1862 roku. Umieszczono w nich barokowe rzeźby czterech Ewangelistów, wykonane przez tego samego rzeźbiarza, co figury na wschodniej ścianie kościoła.
• W murze bocznej kruchty znajdują się żelazne pierścienie z łańcuchami. Ponoć przykuwano nimi (za szyję) osoby współżyjące bez ślubu.

Zobacz też

• Marcin Kromer
• Andrzej Załuski
• Michał Bartolomowicz
• Antoni Krieger

Bibliografia

1. Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. – S. 83-84.
2. Najmowicz, Wiesława: Krótka historia kościoła parafialnego w Kwiecewie : rozmaitości ze Świątek / Wiesława Najmowicz // "Rozmaitości Dobromiejskie". - 2001, nr 6, s. 10.
3. Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 59-60.
4. Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. Gdynia: Wydawnictwo Region, 2012. – S. 89-90.

Linki

• Kościoły Warmii - Gmina Świątki, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.domwarminski.pl [dostęp 13.11.2013 r.]