Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Błudowie

Fot. Anton Ulbrich. Około 1904 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 367-211-01.

Fot. Anton Ulbrich. Świecznik z rogami jelenia z rzeźbą Madonny. Około 1904 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 367-211-03.

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XVIII wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na terenie wsi Błudowo (niem. Bludau). Wieś położona jest w gminie Młynary w powiecie elbląskim.

Historia

Pierwsze wzmianki o kościele w tej miejscowości pochodzą z 1402 roku. Następny kościół zbudowano w drugiej połowie wieku XV. Obecna budowla została wzniesiona w 1702 roku. Wieża pochodzi z 1718 roku. W 1723 roku świątynię konsekrował biskup pomocniczy Michał Remigiusz Łaszewski.

Opis

Jest to kościół murowany z cegły z użyciem kamienia, nie otynkowany. Posiada skromny detal barokowy, jednakże w ogólnym wyrazie wykazuje cechy budowli średniowiecznej. Posiada wyodrębnione prezbiterium, węższe od nawy głównej. Bryłę kościoła oszkarpowano. Szczyty nawy posiadają barokowe, miękkie kształty i ozdobione są blendami oraz kolistymi oknami. Od zachodu znajduje się drewniana wieża o bogatym detalu (m.in. półkoliście zamknięte wejście z tzw. mieczami), którą wieńczy ośmioboczna izbica nakryta gontową iglicą. Wnętrze nakryto drewnianym pozornym sklepieniem kolebkowym z lunetami.

Wyposażenie

Neobarokowe ołtarze (główny i dwa ołtarze) zostały wykonane w 1851 roku w warsztacie Karola Jeroszewicza z Ornety. Umieszczono w nich obrazy Alberta Renné z Gdańska: w ołtarzu głównym – obraz przedstawiający Nawiedzenie, a także św. Michała Archanioła, w bocznych: Matka Boska z Dzieciątkiem w otoczeniu św. Franciszka i Dominika oraz św. Józef, Ukrzyżowanie i św. Katarzyna. Późnobarokowa drewniana ambona została wykonana około 1740 roku (polichromowana w 1755 roku). Chór muzyczny pochodzi z 1680 roku, natomiast organy o rokokowym prospekcie z 1768 roku. W kościele znajdują się wybitne dzieła sztuki rzeźbiarskiej: duży manierystyczny krucyfiks z lat 1626-1650 umieszczony na północnej ścianie nawy, przypisywany Christophowi Schmidtowi, a także stojąca na zdobionej konsoli rzeźba św. Antoniego w ekstazie – poźnobarokowa z połowy XVIII wieku. Jest tam także bogato rzeźbiona zagroda chrzcielna (baptysterium) z początku XVIII wieku oraz chrzcielnica i kropielnica z granitu pochodzące prawdopodobnie ze średniowiecza. Na wieży zachowały się dwa zabytkowe dzwony: duży z 1636 roku, wykonany przez ludwisarza Michała Dornmanna i mniejszy z 1737 roku, autorstwa Jana Heustera z Elbląga. Są tutaj także cenne zabytki sztuki sakralnej, w tym m.in.:

• monstrancja promienista z 1726 roku, wykonana przez Jana Serwacego, złotnika działającego najpierw w Królewcu, a następnie w Braniewie,
• kielich barokowy,
• złota puszka na komunikanty (cyborium).

Zobacz też

• Michał Remigiusz Łaszewski
• Karol Jeroszewicz
• Christoph Schmidt
• Michał Dornmann
• Jan Heuster
• Jan Serwacy

Bibliografia

1. Chrzanowski, Tadeusz: Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii / Tadeusz Chrzanowski. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. – S. 13-14.
2. Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 3-5.
3. Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 162-163.
4. Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 15-16.

Linki

• Hrywna, Igor: Błudowo: kościół z 1718 roku, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.mojemazury.pl [dostęp 05.02.2014 r.]