Kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski w Stradunach

Fot. Mieczysław Kalski

Fot. Mieczysław Kalski

Fot. Dietrich Pfleiderer. Widok w stronę ołtarza 1937 rok.
Źródło: Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji, Warszawa IS PAN, 2006, nr 60381.

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XVIII wieku.

Lokalizacja

Kościół został wybudowany na terenie wsi Straduny (niem. Stradaunen). Wieś położona jest w gminie Ełk, w powiecie ełckim.

Historia

Kościół pw. św. Leonarda istniał w tej miejscowości już w 1487 roku. Budowla ta została zniszczona w czasie pożaru w 1736 roku. W latach 1736-1738 odbudowano ją i wzmocniono kamienną wieżą. W takiej formie kościół przetrwał do dnia dzisiejszego. Od czasów reformacji do zakończenia II wojny światowej znajdował się on w posiadaniu ewangelików. Po 1945 roku przejęli go katolicy. Świątynia została poświęcona przez księdza J. Kąckiego w dniu 3 maja 1946 roku, ku czci Matki Bożej Królowej Polski. Kościół stanowi siedzibę parafii pod tym samym wezwaniem w Stradunach.

Opis

Jest to kościół orientowany, jednonawowy z transeptem, zbudowany z cegły i kamienia na rzucie prostokąta (o wymiarach: 25 m długość, 19 m szerokość). Po stronie zachodniej znajduje się trójkondygnacyjna wieża (wysokość 15 m), wzniesiona z kamieni polnych, z kruchtą i głównym wejściem. Ponad portalem głównym (zamkniętym półkoliście) znajdują się trzy prostokątne okna, po jednym prześwicie z każdej strony oraz tarcze zegara. Całość zwieńczono iglicą, z chorągiewką, na której widnieje data 1738 (rok odbudowy). Do prezbiterium od północy przylega zbudowana na rzucie prostokąta zakrystia, nakryta dachem dwuspadowym, a od strony południa kaplica Najświętszego Serca Jezusowego. Nawę główną i prezbiterium przykryto dachem dwuspadowym. W ścianach znajdują się duże okna prostokątne zakończone półkoliście z witrażami. Kościół otoczony jest murem z kamienia polnego o wysokości 1,5 m.

Wyposażenie

Ołtarz główny z obrazem Matki Bożej został wykonany przez Juliejusa Iivensky'ego i Augusta Auga w 1845 roku. Naprzeciw ołtarza znajduje się chór muzyczny z balustradą, wsparty na filarach. Umieszczono na nim organy zbudowane w 1742 roku przez Adama Gottloba Caspariniego. W roku 1900 instrument został przebudowany przez B. Goebla z Królewca. W kościele znajdują się cenne obrazy, w tym m.in. Ukrzyżowanie – namalowany na desce przez nieznanego artystę z XVI wieku (prawdopodobnie część dawnej kompozycji ołtarzowej) i Matka Boża Ostrobramska (na płótnie), wyrzeźbione kamienne epitafia przedstawiające rycerzy (umieszczone w ścianach), a także płyty nagrobne Krzysztofa (zm. w 1577 roku) i Anny (1582 roku) Glaubitzów oraz Krzysztofa Joachima Packmohra i Doroty Lehndorff (zm. 1643 roku). W kruchcie podwieżowej znajduje się malowidło Ukrzyżowania z około 1570 roku, natomiast na ścianach i suficie nawy – nowa polichromia (z 1994 roku) nawiązująca do sakramentów, prawd wiary i przykazań Bożych.

Zobacz też

• parafia pw. Matki Bożej Królowej Polski w Stradunach
• Juliejus Iivensky
• August Auge
• Adam Gottlob Casparini
• B. Goebl
• Krzysztof Glaubitz
• Anna Glaubitz
• Krzysztof Joachim Packmohr
• Dorota Lehndorff

Bibliografia

1. Guzewicz, Wojciech: Kościoły i parafie Ziemi Ełckiej / Wojciech Guzewicz. – Ełk : Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum, 2008. – S. 163-166.
2. Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn: Remix, 1992. – S. 46.

Linki

• Parafie Diecezji Ełckiej: Straduny – parafia p.w. Matki Bożej Królowej Polski, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.diecezjaelk.pl [dostęp 09.12.2013 r.]
• Straduny: zabytkowy barokowy kościół, materiał zamieszczony na stronie internetowej www.mojemazury.pl [dostęp 09.12.2013 r.]