Portret Teodora Dönhoffa z pałacu w Drogoszach

K. Wróblewska, Malarstwo Warmii i Mazur, Olsztyn 1978, il. 37.

XVII-wieczny zabytek sztuki malarskiej pochodzący z pałacu w Drogoszach koło Kętrzyna.

Historia

Portret datuje się na pierwszą ćwierć XVII wieku, około 1615 lub 1620 roku. Autorem pracy jest twórca nieznany z nazwiska. Obraz namalowany został najprawdopodobniej przez jednego z nadwornych malarzy Zygmunta III Wazy, z którym Teodor Donhoff utrzymywał kontakty. Monochromatyczny portret przypomina bowiem wizerunki polskiego króla. Zdaniem badaczy widoczny jest wpływ warsztatu gdańskiego artysty Hermana Hahna. Dzieło pochodzi z pałacu w Drogoszach koło Kętrzyna. Obecnie stanowi jeden z eksponatów w kolekcji portretów rodu Denhoffów w zbiorach Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Opis

Dzieło wykonano techniką olejną na płótnie. Praca ma wymiary 108 x 78 cm. Obraz poddany był zabiegom konserwatorskim w 1966 roku. W lewym górnym rogu widnieje herb rodowy Denhoffów (z symbolem głowy dzika w tarczy). Na odwrocie obrazu zachował się napis w języku niemieckim: „Dietrich Dönhoff Woywod v. Wenden Ohne Erben Sohn Herman zu Illen und von Joeden”.

Charakterystyka

Portret przedstawia hrabiego Teodora (Dietricha) Denhoffa, urodzonego około 1570 roku, zmarłego 8 listopada 1622 roku, pułkownika wojsk koronnych, stronnika Zygmunta III Wazy, naczelnego dowódcę piechoty niemieckiej, od 1617 roku wojewodę parnawskiego, od 1620 roku - wendeńskigo. Postać z obrazu to syn Hermanna von Dönhoff (ur. około 1520 lub 1530 - zm. około 1559 po 1567), pułkownika wojsk polskich oraz Anny von Jöden (ur. około 1530 roku), wuj Magnusa Ernesta Denhoffa. Malowidło ukazuje mężczyznę o jasnej karnacji, ciemnych włosach i brodzie, ubranego w czarny strój z białym usztywnionym kołnierzem oraz mankietami. Tors przepasany jest drobno plecionym, okazałym łańcuchem, na którym zawieszony jest złoty medalion. Na nim natomiast widoczny miniaturowy wizerunek mężczyzny w hełmie i białej kryzie Postać namalowana została w reprezentacyjnej pozie do kolan, w pozycji en trios quarts na brunatno-złotym tle. Arystokrata wspiera prawą dłoń na biodrze, lewą natomiast podtrzymuje ozdobny pas. Z lewej strony kadru widoczny jest stolik przykryty czerwonym suknem oraz ułożone na nim szabla i hełm.

Bibliografia

1. Dawny portret w zbiorach Muzeum Mazurskiego / oprac. K. Wróblewska. - Olsztyn : Muzeum Mazurskie, 1965. - S. 36, il. 3.
2. Wróblewska, Kamila: Malarstwo Warmii i Mazur od XV do XVIII wieku / Kamila Wróblewska. - Olsztyn : Pojezierze, 1978. - S. 14, 33, il. 37.