Towarzystwo Przyjaciół Szczytna

Stowarzyszenie działające na terenie powiatu szczycieńskiego od 1969 r.

Siedziba

ul. Marii Konopnickiej 16, 12-100 Szczytno

Historia

Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Szczycieńskiej zostało powołane w 1969 r. z inicjatywy grupy miejscowej inteligencji, m.in. pracowników Muzeum Mazurskiego. Od 1976 r. występuje pod nazwą Towarzystwo Przyjaciół Szczytna. Swoje pierwsze zadania realizowano poprzez prace Komisji: Historycznej, Opieki nad Zabytkami, Organizacyjnej (istniejących od 1969 r.) oraz Kultury, Odbudowy Zamku w Szczytnie, Opieki nad Pomnikami Martyrologii (utworzonych w 1975 r.). Celem było wówczas:

• rozbudzanie zainteresowania regionem, rozwój i aktywizacja życia gospodarczego, kulturalnego i oświatowego
• podejmowanie inicjatyw zmierzających do pogłębiania i popularyzacji postępowych tradycji oraz znajomości historii Warmii i Mazur
• włączanie mieszkańców regionu w nurt życia społecznego i kulturalnego kraju
• szerzenie znajomości i przywiązania do ziem północnych na terenie całego kraju

W latach 1970-1974 istniały koła tego stowarzyszenia w Pasymiu i Świętajnie. Początkowo jego siedzibą było Muzeum Mazurskie w Szczytnie. Od 1989 r. Towarzystwo mieści się w XIX-wiecznej Chacie Mazurskiej, przy ul. Konopnickiej.

Władze

Od momentu powstania stowarzyszenia funkcję jego prezesa sprawowali:

• Stanisław Żenczykowski (1969-1974)
• Henryk Olszewski (1974-1976)
• Wiktor Marek Leyk (1976-1988)
• Wanda Jurczenko-Barnowska (1989- )

Cele

Podstawowym celem działania Towarzystwa jest propagowanie historii i kultury Ziemi Szczycieńskiej, a także gromadzenie i eksponowanie regionalnych zabytków kultury materialnej.

Działalność

Realizując wytyczone cele Towarzystwo podejmuje szereg różnych działań, w tym m.in.:

• gromadzi dokumenty pisane dotyczące historii Mazur, a przede wszystkim tradycji piśmiennictwa polskiego na ziemi mazurskiej
• opiekuje się zabytkami przyrodniczymi i historycznymi, m.in. grobami powstańców z 1863 r. w miejscowości Klon (1975 r.), patriotów mazurskich (1974 r.); jego członkowie uczestniczyli w akcji odbudowy zamku pokrzyżackiego w Szczytnie z przeznaczeniem na siedzibę muzeum i sal wystawowych (od 1975 r.).
• organizuje sesje naukowe poświęcone historii Mazur, np. „Ludność mazurska w XIX wieku” (1978 r.), „Czasopiśmiennictwo Mazur w 1atach 1800-1914” (1979 r.)
• organizuje wykłady i odczyty np. akcja odczytowa pt. „Spotkania z regionem” (w 1atach 1972-1979 około 80 odczytów)
• organizuje działania „Chaty Mazurskiej” (od 1989 r.) – wystawy, koncerty, odczyty związane z regionem, imprezy okolicznościowe (wieczory przy kominku połączone z prezentacją gawęd opowiadanych mazurską gwarą, degustacje mazurskich potraw), inscenizacje (np. wesele mazursko-kurpiowskie)
• organizuje lub współuczestniczy w organizacji różnych imprez o charakterze kulturalnym i oświatowym, a także turystyczno-krajoznawczym, np. Dni Szczytna, projekt „Z Mazurskim Pofajdokiem po zabytkach i dziejach Szczytna”, Plener malarski - Szczytno w oczach dziecka (2008), Plener malarski dla dzieci i młodzieży – Piękno Ziemi Mazurskiej (2011)

Towarzystwo współpracuje przy tym z lokalnymi władzami, instytucjami i organizacjami o podobnych celach, a także ze stowarzyszeniami kulturalnymi reprezentującymi różne regiony kraju.

Nagrody i wyróżnienia

• Wyróżnienie Powiatu Szczycieńskiego Jurandy 2003

Bibliografia

1. Słownik polskich towarzystw naukowych. T. 3. - Wrocław : Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982. – S. 352-353.

Zobacz też

• Ewa Kułakowska, Czym chata bogata, materiał zamieszczony na stronie internetowej „Kurka Mazurskiego” www.kurekmazurski.pl