Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie

Źródło: [1]

Fot. Mieczysław Kalski, Źródło: [2]

Fot. Mieczysław Kalski, Źródło: [3]

Fot. Mieczysław Kalski, Źródło: [4]

Samorządowa instytucja kultury w Kętrzynie.

Siedziba

pl. Zamkowy 1
11-400 Kętrzyn
Muzeum mieści się w XIV wiecznym zamku. Spalony w 1945 przez Rosjan, odbudowany w latach 1962-1967, w 1967 r. stał się siedzibą Muzeum.

Historia

Początki muzeum sięgają 1945 r., kiedy to Zofia Licharewa i Eugeniusz Gałdziewicz zbierali rozproszone przedmioty muzealne, pozostałości dawnego Heimatmuseum Rastenburg (działało w latach 1936-1945) oraz inne przedmioty o wartości muzealnej. Od 15 maja 1945 jako pracownicy Starostwa Powiatowego w Kętrzynie zabiegali o utworzenie muzeum. Dopiero, gdy udało się zawiązać w mieście Powiatowy Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, w lutym 1946 r. powstało Muzeum Krajoznawcze. Mieściło się w budynku dawnego aresztu przy ul. Powstańców Warszawy. W 1946 r. Muzeum otrzymało dotację z Ministerstwa Kultury i Sztuki , która pozwoliła na właściwą organizację placówki. Zbiory po raz pierwszy udostępniono zwiedzającym w 1948 r. W grudniu 1949 r. Muzeum Krajoznawcze w Kętrzynie przeszło pod Centralny Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków Ministerstwa Kultury i Sztuki w Warszawie. Formalnie zostało upaństwowione aktem z dnia 18 stycznia 1950 r. Od stycznia 1950 r. pod względem finansowym, personalnym i merytorycznym podlegało Muzeum Mazurskiemu w Olsztynie. W latach 1958-1976 utrzymywane było z funduszów Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Kętrzynie. W 1976 r. placówka została oddziałem Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie. Otrzymywała stałe dofinansowanie, ale miała ograniczoną swobodę i narzucane tematy wystaw. Zabytki związane z Prusami Wschodnimi, niemieckimi rodami zalegały w magazynach i nie były udostępniane zwiedzającym. Muzeum nazwano imieniem Wojciecha Kętrzyńskiego. W 1988 r. Muzeum przeszło pod opiekę samorządu lokalnego, uzyskało swobodę merytoryczną, większe możliwości prowadzenia prac naukowych. Muzeum jest administratorem całego Zamku, ale mieści się tu również Miejska Biblioteka Publiczna.

Dyrektorzy

• Zofia Licharewa (1946-1966)
• Aniela Bałanda (1966-
• Izabela Mellin-Wyczółkowska

Zbiory

Muzeum gromadzi zbiory związane z historią Kętrzyna i regionu mazurskiego. Przedmioty pochodzące z okolicznych pałaców, dworów i kościołów zniszczonych i rozszabrowanych w wyniku II wojny światowej. Posiada archiwum kętrzyńskiego magistratu, szczątki kolekcji Heimatmuseum Rastenburg i Prussia Museum w Królewcu. Do najciekawszych eksponatów należą:

• Chorągiew nagrobna Botho Ernbsta zu Eulenburrg (1661-1664) z kościoła w Galinach
• Miedziana chorągiew pogrzebowa Friedricha von der Groeben (1645-1712) z kościoła w Łąbędniku
• Portret na blasze miedzianej przedstawiający w rycerskiej zbroi Botho Heinricha zu Eulenburg (1613-1674) ufundowany przez syna Gottfrieda Heinricha, z Galin
• Portret epitafijny na dębowych deskach przedstawiający Abrahama zu Eulenburg, z Galin
• Olejny portret Friedricha Wilhelma von Schmidtseck (1753-1825) z dworu w Wopławkach
• Skrzynia posagowa z 1598 r. Marii von Rautterz z pałacu w Drogoszach
• Sprzęty (krzesła, stoły, świeczniki, zegary) z pałaców w Arklitach, Prosnej, Nakomiadach, Tolku, Łabędniku,
• Kolekcja gotyckich rzeźb z końca XV w. z kościołów
• Masoniki – złota zawieszka, tzw. wahadełko masońskie z budynku loży masońskiej
• Sprzęty mieszczańskie z XIX w.
• Kolekcja eksponatów numizmatycznych
• Kolekcja etnograficzna (tradycyjne sprzęty używane na wsi mazurskiej)
• Kolekcja kafli piecowych z XVIII w.

Działalność wystawiennicza

Muzeum zorganizowało wiele wystaw. Towarzyszą im katalogi i opracowania naukowe. Stałymi ekspozycjami są:

• Sztuka dawna
• Zapomniane oblicze miasta – Kętrzyn-Rastenburg XIX-XX w.
• Pałace i dwory powiatu kętrzyńskiego

Stałe wystawy uzupełniają fotografie dawnego Rasteburga oraz wystawa poświęcona patronowi miasta Wojciechowi Kętrzyńskiemu. Na klatce schodowej eksponowane są fotografie dworów i pałaców z terenu powiatu kętrzyńskiego. Organizowane są wystawy czasowe, m.in.:

• „Miniatury na przestrzeni wieków”
• „Skarby ze Złotych Gór „
• „Zamki krzyżackie w Polsce”
• „Moje miasto Radstenburg”
• Malarstwo przedstawiające kompanię napoleońską w Prusach

Muzeum prezentując też sztukę współczesną zorganizowało Galerię Przyjaciół, w której wystawiane były prace m.in. Marii Anto, Stanisława Baja, Józefa Charytoniuka, Stanisława Chomiczewskiego, Macieja Falkiewicza, Wiesława Kruczkowskiego, Stanisława Mazusia, Witolda Podgórskiego,Antoniego Wróblewskiego.

Działalność edukacyjno-naukowa

Pracownicy Muzeum prowadzą odczyty, pogadanki, konsultacje, lekcje muzealne z elementami ochrony krajobrazu kulturowego i ochrony środowiska. Muzeum realizuje własne projekty badawcze grodzisk (Poganówko, Poganowo, kętrzyński zamek). Na terenie zamku działa Bractwo Rycerskie oraz organizowane są imprezy kulturalne służące propagowaniu historii i miejsca:

• „Noc w Muzeum" w ramach Międzynarodowego Dnia Muzeów
• Jarmark Średniowieczny na św. Jakuba w Kętrzynie
• Letnie koncerty muzyki kameralnej
• Europejskie Dni Dziedzictwa Narodowego

Bibliografia

1. Kisielewska, Ewa: O czym piszą turyści? : Muzeum ma 60 lat / Ewa Kisielewska // „Gazeta Olsztyńska”. – 2006, nr 59 , dod. „Gazeta w Kętrzynie”, nr 10, s. 13.
2. Kisielewska, Ewa: Z szacunku do historii : 60-lecie istnienia Muzeum w Kętrzynie / Ewa Kisielewska // „Gazeta Olsztyńska”. – 2006, nr 122, dod. „Gazeta w Kętrzynie”, nr 21, s. 5.
3. Korowaj, Tadeusz: Rastenburg/Kętrzyn : przewodnik historyczny po mieście / Tadeusz Korowaj. – Kętrzyn : Tadeusz Korowaj, 2005.
4. Mellin-Wyczółkowska, Izabela: Pracowity okres w muzeum : z dyrektor Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego Izabelą Mellin-Wyczółkowską rozmawia Ewelina Kutka // „Życie Kętrzyna”. – 2006, nr 33, s. 13.
5. Sławiński, Roman: Zofia Licharewa – założycielka Muzeum w Kętrzynie / Roman Sławiński // W : Zofia Licharewa – dialog wielokulturowy : materiały z sympozjum popularno-nmaukowego. – Kętrzyn : Towarzystwo Miłośników Ziemi Kętrzyńskiej im. Zofii Licharewej, 2007. – S. 111-124.

Zobacz też

• Strona domowa Muzeum [5]

Multimedia

1. Film Największa sala w Muzeum im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Kętrzynie [6]
2. Film Kętrzyńskiej Telewizji Internetowej Noc w Muzeum z rockową nutą w tle [7]