Dwór w Tracku

Źródło: R. Bętkowski, Olsztyn jakiego nie znacie, Olsztyn 2003, s. 166.

Fot. Internauta Krzysiek. 2011 rok.
Źródło: olsztyn.wm.pl

Wygląd dworu w 1999 roku.
Źródło: S. Piechocki, Olsztyn nie tylko magiczny, Olsztyn 2005, s. 237.

Zabytek architektury wybudowany pod koniec XVIII wieku.

Lokalizacja

Rezydencja ziemska znajduje się na obrzeżu miasta Olsztyna, w jego północno-wschodniej części, w pobliżu jeziora Track.

Historia

Dworek zbudowano pod koniec XVIII wieku na terenie dawnego majątku rycerskiego. Ten powstał w Tracku z nadania kapituły warmińskiej około połowy XIV wieku. Od połowy XVII wieku właścicielami dóbr trackich był polski ród szlachecki Grzymałów, pochodzący z ziemi łomżyńskiej. W ich posiadaniu majątek znajdował się do 1832 roku. Wówczas, z powodu zadłużenia, Wilhelm Antoni Grzymała, sprzedał Track Georgowi Belianowi. Rodzina Belianów mieszkała w dworku do 1864 roku. Kolejnymi jego właścicielami byli August Anhuth i Ludwik Hartmann. W 1906 r. majątek wraz z budynkiem został wykupiony przez państwo. Po II wojnie światowej, od 1948 roku do początku lat 90-tych, funkcjonowało tu Państwowe Gospodarstwo Rolne, w dworze urządzono mieszkania zakładowe pracowników. W latach 90-tych budynek przejęła Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa, przez jakiś czas znajdowały się tam mieszkania socjalne. W pierwszych latach XXI wieku dworek przejęły władze Olsztyna.

Opis

Bryła budynku to przykład typowego szlacheckiego dworku polskiego. Jest to budowla parterowa, przekryta dużym dachem. W elewacji frontowej znajduje się ryzalit, zwieńczony trójkątnym szczytem z okrągłym otworem w polu. Ryzalit poprzedzony jest dużym gankiem z półkoliście zamkniętymi otworami okiennymi i drzwiowym, oraz z ozdobną stolarką.

Ciekawostki

• W dworku przyszedł na świat sławny olsztyński burmistrz Oskar Belian, nazywany często ojcem nowoczesnego Olsztyna.
• Obok dworu znajduje się cmentarz rodowy rodziny Belianów. Znajduje się na nim jeden z najstarszych olsztyńskich nagrobków – pochodzący z 1868 roku nagrobek Johanna Georga Beliana (ojca Oscara).

Bibliografia

1. Gajewski, Piotr: „Atlantyda Północy” niszczeje na Tracku / Piotr Gajewski // „Gazeta Olsztyńska”. – 2010, nr 254, dod. „Olsztyn Dzień po Dniu”, nr 1142, s. 7.
2. Piechocki, Stanisław: Dzieje olsztyńskich ulic / Stanisław Piechocki. – Olsztyn : Remix, 1998. – S. 228-231.
3. Jackiewicz-Garniec, Małgorzata: Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich : dobra utracone czy ocalone? / Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec. – Olsztyn : Studio Wydawnicze Arta Mirosław Garniec, 2001. - S. 365-366.
4. Wańkowska-Sobiesiak, Joanna: Świat bliski, znajomy? / Joanna Wańkowska-Sobiesiak. - Olsztyn : Studio Poligrafii Komputerowej „SQL”, 2008. – S. 146-150.

Zobacz też

• Gajewski, Piotr: Olsztyn-Track: tajemnice grobowca rodu Grzymałów, materiał zamieszczony na stronie internetowej Serwisu Turystycznego Warmii i Mazur www.mojemazury.pl [dostęp 15.10.2013 r.]