Stanisław Białczak

Źródło: Dzitko B., Ptasznik z Fromborka : Miniatury „Pojezierza”, Olsztyn, 1970.

Rzeźbiarz w drewnie; ludowy artysta-amator z Fromborka.

Źródło: Katalog Wystawy Pamiątkarstwa Warmii i Mazur, Olsztyn, 1957.

Biografia

Artysta przed 1945 r. mieszkał w Warszawie, tam pracował m.in. jako goniec oraz jako stróż. W 1947 r. Białczak zamieszkał w Olsztynku, zaś od 1951 r. – we Fromborku, do końca życia będąc samotnym. Mieszkał w Bramie Południowej, prowadzącej na dziedziniec Fromborskiego Wzgórza, w pobliżu Muzeum oraz fromborskiej katedry. W 1950 r. zaczął uprawiać rzeźbę w drewnie, choć wcześniej przez kilkanaście lat zajmował się modelarstwem lotniczym. Artysta najczęściej sprzedawał swe prace za pośrednictwem CEPELII. Był również członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych. Brak danych na temat daty śmierci artysty.

Twórczość

Białczak nigdy nie założył warsztatu, częstokroć w sezonie rzeźbił w plenerze. W swojej twórczości używał przede wszystkim drewna lipowego, rzeźbiąc formy rozmaitych ptaków, na końcu też własnoręcznie je malując odpowiednio dobranymi, imitującymi naturalne upierzenie, farbami. Tworząc, starał się też zachowywać naturalne cechy ptaków – obserwując je w naturze, używając atlasów oraz kolorowych pocztówek. Najczęściej rzeźbił sikorki, pliszki, czaple, bociany oraz dzięcioły. Swoje formy rzeźbiarskie artysta tworzył według starych wzorów, z biegłością oraz wielkim upodobaniem.
Od 1968 r. razem z Białczakiem tworzył miejscowy pracownik spółdzielni krawieckiej, Józef Guldziński (z zawodu krawiec), początkowo jako „uczeń”-hobbysta, potem współtwórca ptaszków.
Prace Białczaka wielokrotnie eksponowano w muzeach, szkołach i izbach regionalnych. Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku prowadziło stałą ekspozycję wyrzeźbionych przez niego ptaszków, również można je było kupić jako artystyczną pamiątkę regionalną.

Ciekawostki

• Artysta podczas rozmów na temat swojego życia nigdy nie chciał zdradzić swojego wieku.
• Białczak słynął z prostoty życia: jego mieszkanie umeblowane było jedynie najniezbędniejszymi sprzętami.

Bibliografia

1. Dzitko, Bohdan: Ptasznik z Fromborka : Miniatury „Pojezierza” / Bohdan Dzitko. – Olsztyn: [Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”], 1970.