Ernst Laws: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
| (Nie pokazano 5 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | [[Image:ernst_laws_portret.jpg|thumb|right|200px|Ernst Laws w 1977 r.<br>Źródło: „Ermlandbuch”, 1979, s. 287.]] | ||
| + | [[Image:ermlandischer_hauskalender_1958.jpg|thumb|right|200px|Dziewiąty numer kalendarza wydawanego przez E. Lawsa.]] | ||
(1903-1981) – redaktor, wydawca kalendarzy warmińskich | (1903-1981) – redaktor, wydawca kalendarzy warmińskich | ||
==Biografia== | ==Biografia== | ||
| − | Urodził się 7 sierpnia 1903 r. w Braniewie, w rodzinie introligatora Michała Bruno i Anny Katarzyny z domu Brem. Po ukończeniu braniewskiego gimnazjum podjął studia prawnicze we Fryburgu, a następnie teologiczne w Monachium i w Braniewie. W 1929 r. przyjął święcenia kapłańskie. Był duszpasterzem w Ignalinie, Nowym Kawkowie, Tylży i Olsztynie. Na początku lat 30-tych przebywał w Dobrym Mieście. W 1933 r. został aresztowany przez hitlerowców. Po zwolnieniu z aresztu dostał decyzję o przeniesieniu do Malborka. Pół roku spędził w więzieniu za obronę uwięzionego ks. proboszcza Franciszka Pingla. W 1946 r. został wysiedlony do Niemiec. W 1969 r. przeniósł się do Darfeld, a następnie zamieszkał w domu spokojnej starości Borghorst. Zmarł 22 marca 1981 r. we Frankfurcie nad Menem. | + | Urodził się 7 sierpnia 1903 r. w [[ewim:Braniewo|Braniewie]], w rodzinie introligatora Michała Bruno i Anny Katarzyny z domu Brem. Po ukończeniu braniewskiego gimnazjum podjął studia prawnicze we Fryburgu, a następnie teologiczne w Monachium i w Braniewie. W 1929 r. przyjął święcenia kapłańskie. Był duszpasterzem w [[ewim:Ignalin|Ignalinie]], [[ewim:Nowe Kawkowo|Nowym Kawkowie]], Tylży i [[ewim:Olsztyn|Olsztynie]]. Na początku lat 30-tych przebywał w [[ewim:Dobre Miasto|Dobrym Mieście]]. W 1933 r. został aresztowany przez hitlerowców. Po zwolnieniu z aresztu dostał decyzję o przeniesieniu do Malborka. Pół roku spędził w więzieniu za obronę uwięzionego ks. proboszcza Franciszka Pingla. W 1946 r. został wysiedlony do Niemiec. W 1969 r. przeniósł się do Darfeld, a następnie zamieszkał w domu spokojnej starości Borghorst. Zmarł 22 marca 1981 r. we Frankfurcie nad Menem. |
==Działalność== | ==Działalność== | ||
| − | W 1931 r. podjął pracę jako nauczyciel w Dobrym Mieście. Tam też współpracował z „Guttstadter Zeitung” („Gazeta Dobromiejska”). W 1937 r. działał w Królewcu, zaś w latach 1942-1944 był proboszczem w parafii św. Józefa w Morągu, a następnie w Kwidzynie. Po wyjeździe do Niemiec uczył religii m.in. w Danaworth, Dilingen i Ulm. Pracował także w sądzie biskupim w Monastyrze. Równolegle do pracy duszpasterskiej angażował się w działalność wydawniczą. Był redaktorem i wydawcą kalendarzy warmińskich w języku niemieckim. | + | W 1931 r. podjął pracę jako nauczyciel w Dobrym Mieście. Tam też współpracował z „Guttstadter Zeitung” („Gazeta Dobromiejska”). W 1937 r. działał w Królewcu, zaś w latach 1942-1944 był proboszczem w [[ewim:Parafia pw. św. Józefa w Morągu|parafii św. Józefa w Morągu]], a następnie w Kwidzynie. Po wyjeździe do Niemiec uczył religii m.in. w Danaworth, Dilingen i Ulm. Pracował także w sądzie biskupim w Monastyrze. Równolegle do pracy duszpasterskiej angażował się w działalność wydawniczą. Był redaktorem i wydawcą kalendarzy warmińskich w języku niemieckim, ilustrowanych m.in. przez [[Stephan Preuschoff| Stephana Preuschoffa]]. Od 1950 r. do 1979 r. opracowywał pismo „[[Ermlandischer Hauskalender]]” (przemianowane w 1965 r. na „[[Unser Ermlandbuch]]”, a w 1978 r. na „[[Ermlandbuch]]”), które tworzył wzorując się na kalendarzach [[Juliusz Cezary Pohl |Juliusa Cezarego Pohla]], innego warmińskiego redaktora i poety. Wiele miejsca w swoich wydawnictwach poświęcał historii Warmii, jej kulturze, etnografii, historii sztuki i literaturze, ale też wydarzeniom bieżącym związanym z losem Warmiaków po wojnie, biografiom wyróżniających się ludzi. Zamieszczał również artykuły na temat życia religijnego na Warmii. W czasopismach Lawsa znalazły się też reportaże ze współczesnej [[ewim:Warmia|Warmii]] oraz przekłady niemieckie literatury polskiej, m.in. Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Henryka Sienkiewicza oraz wspomnienia duchownych warmińskich z obozów koncentracyjnych w czasu wielkiego exodusu w styczniu 1945 r. Kulturę i tradycję warmińską podtrzymywał także poprzez publikacje własnych wierszy, w których zdradzał swoje związki z Ziemią Braniewską. Opublikował też książki poświęcone zabytkom i architekturze sakralnej Warmii, m.in. [[Bazylika Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej w Braniewie|katedrze św. Katarzyny w Braniewie]] (''Totenklage um eine Kirche. Ein Requiem für St. Katharina. Braunsberg'', 1976). |
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | #Chłosta, Jan: ''Słownik Warmii'' / Jan Chłosta. – Olsztyn : Litera, 2002. – S. 197-198. | + | #Chłosta, Jan: ''Słownik Warmii'' / Jan Chłosta. – Olsztyn : Litera, 2002. – S. 155-156, 197-198. |
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| Linia 14: | Linia 16: | ||
*Hans Preuschoff: ''Ernest Laws'', materiał na stronie [http://www.0194.a4a.de/laws.htm www.braunsberg-ostpreussen.de] | *Hans Preuschoff: ''Ernest Laws'', materiał na stronie [http://www.0194.a4a.de/laws.htm www.braunsberg-ostpreussen.de] | ||
[[Category:Wydawcy|Laws,Ernst]] | [[Category:Wydawcy|Laws,Ernst]] | ||
| − | [[Category:Pisarze|Laws,Ernst]] | + | [[Category:Pisarze i poeci|Laws,Ernst]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Duchowni rzymskokatoliccy|Laws,Ernst]] |
[[Category:Literatura|Laws,Ernst]] | [[Category:Literatura|Laws,Ernst]] | ||
[[Category:Powiat braniewski|Laws,Ernst]] | [[Category:Powiat braniewski|Laws,Ernst]] | ||
[[Category:Powiat olsztyński|Laws,Ernst]] | [[Category:Powiat olsztyński|Laws,Ernst]] | ||
| − | [[Category: | + | [[Category:Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)|Laws,Ernst]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Badacze historii i kultury|Laws,Ernst]] |
| − | [[Category: | + | [[Category:Działacze społeczni|Laws,Ernst]] |
| + | [[Category:Prusy Wschodnie|Laws,Ernst]] | ||
| + | [[Category:1919-1944|Laws,Ernst]] | ||
| + | [[Category:1945-1989|Laws,Ernst]] | ||
Aktualna wersja na dzień 10:00, 6 sie 2014
(1903-1981) – redaktor, wydawca kalendarzy warmińskich
Spis treści
Biografia
Urodził się 7 sierpnia 1903 r. w Braniewie, w rodzinie introligatora Michała Bruno i Anny Katarzyny z domu Brem. Po ukończeniu braniewskiego gimnazjum podjął studia prawnicze we Fryburgu, a następnie teologiczne w Monachium i w Braniewie. W 1929 r. przyjął święcenia kapłańskie. Był duszpasterzem w Ignalinie, Nowym Kawkowie, Tylży i Olsztynie. Na początku lat 30-tych przebywał w Dobrym Mieście. W 1933 r. został aresztowany przez hitlerowców. Po zwolnieniu z aresztu dostał decyzję o przeniesieniu do Malborka. Pół roku spędził w więzieniu za obronę uwięzionego ks. proboszcza Franciszka Pingla. W 1946 r. został wysiedlony do Niemiec. W 1969 r. przeniósł się do Darfeld, a następnie zamieszkał w domu spokojnej starości Borghorst. Zmarł 22 marca 1981 r. we Frankfurcie nad Menem.
Działalność
W 1931 r. podjął pracę jako nauczyciel w Dobrym Mieście. Tam też współpracował z „Guttstadter Zeitung” („Gazeta Dobromiejska”). W 1937 r. działał w Królewcu, zaś w latach 1942-1944 był proboszczem w parafii św. Józefa w Morągu, a następnie w Kwidzynie. Po wyjeździe do Niemiec uczył religii m.in. w Danaworth, Dilingen i Ulm. Pracował także w sądzie biskupim w Monastyrze. Równolegle do pracy duszpasterskiej angażował się w działalność wydawniczą. Był redaktorem i wydawcą kalendarzy warmińskich w języku niemieckim, ilustrowanych m.in. przez Stephana Preuschoffa. Od 1950 r. do 1979 r. opracowywał pismo „Ermlandischer Hauskalender” (przemianowane w 1965 r. na „Unser Ermlandbuch”, a w 1978 r. na „Ermlandbuch”), które tworzył wzorując się na kalendarzach Juliusa Cezarego Pohla, innego warmińskiego redaktora i poety. Wiele miejsca w swoich wydawnictwach poświęcał historii Warmii, jej kulturze, etnografii, historii sztuki i literaturze, ale też wydarzeniom bieżącym związanym z losem Warmiaków po wojnie, biografiom wyróżniających się ludzi. Zamieszczał również artykuły na temat życia religijnego na Warmii. W czasopismach Lawsa znalazły się też reportaże ze współczesnej Warmii oraz przekłady niemieckie literatury polskiej, m.in. Kazimierza Przerwy-Tetmajera, Henryka Sienkiewicza oraz wspomnienia duchownych warmińskich z obozów koncentracyjnych w czasu wielkiego exodusu w styczniu 1945 r. Kulturę i tradycję warmińską podtrzymywał także poprzez publikacje własnych wierszy, w których zdradzał swoje związki z Ziemią Braniewską. Opublikował też książki poświęcone zabytkom i architekturze sakralnej Warmii, m.in. katedrze św. Katarzyny w Braniewie (Totenklage um eine Kirche. Ein Requiem für St. Katharina. Braunsberg, 1976).
Bibliografia
- Chłosta, Jan: Słownik Warmii / Jan Chłosta. – Olsztyn : Litera, 2002. – S. 155-156, 197-198.
Zobacz też
- Strona Parafii św. Józefa w Morągu http://www.parafia.flusso.pl/historia.html
- Hans Preuschoff: Ernest Laws, materiał na stronie www.braunsberg-ostpreussen.de
