Kościół pw. św. Mikołaja w Sętalu: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| Linia 7: | Linia 7: | ||
==Lokalizacja== | ==Lokalizacja== | ||
| − | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Sętal|Sętal]] (niem. Süssenthal). Wieś położona jest w [[ewim: | + | Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Sętal|Sętal]] (niem. Süssenthal). Wieś położona jest w [[ewim:Dywity (gmina wiejska)|gminie Dywity]], w [[ewim:Powiat olsztyński|powiecie olsztyńskim]]. |
==Historia== | ==Historia== | ||
| Linia 26: | Linia 26: | ||
==Ciekawostki== | ==Ciekawostki== | ||
*W dawnych inwentarzach kościelnych, wśród zabytkowych przedmiotów, wymieniano renesansową monstrancję z 1595 roku. Przypuszczano, że spłonęła ona wraz z innymi elementami wyposażenia kościoła w 1908 roku. W niewyjaśnionych okolicznościach monstrancja ta pojawiła się na aukcji w Lucernie (Szwajcaria) w 1931 roku. Mimo usilnych starań ówczesnych władz diecezjalnych monstrancja została sprzedana i trafiła do prywatnej galerii. | *W dawnych inwentarzach kościelnych, wśród zabytkowych przedmiotów, wymieniano renesansową monstrancję z 1595 roku. Przypuszczano, że spłonęła ona wraz z innymi elementami wyposażenia kościoła w 1908 roku. W niewyjaśnionych okolicznościach monstrancja ta pojawiła się na aukcji w Lucernie (Szwajcaria) w 1931 roku. Mimo usilnych starań ówczesnych władz diecezjalnych monstrancja została sprzedana i trafiła do prywatnej galerii. | ||
| + | |||
| + | ==Zobacz też== | ||
| + | *[[Marcin Kromer |Marcin Kromer]] | ||
| + | *[[Friedrich Heitmann |Fritz Heitmann]] | ||
| + | *[[ewim:Augustyn Bludau |Augustyn Bludau]] | ||
| + | *[[ewim:Krzysztof Schmidt|Krzysztof Schmidt]] | ||
| + | *[[ewim:Jan Bartolomowicz|Jan Bartolomowicz]] | ||
| + | *[[ewim:Antoni Krieger|Antoni Krieger]] | ||
| + | *[[ewim:Jan Geese|Jan Geese]] | ||
| + | *[[ewim:Jerzy Mittag|Jerzy Mittag]] | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| Linia 32: | Linia 42: | ||
#''Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii.'' – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 96-98. | #''Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii.'' – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 96-98. | ||
| − | == | + | ==Linki== |
*''Sętal, gmina Dywity (niem. Süssenthal) '', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#455/pl/i/setal_-_zabytkowy_kosciol_par._p.w._sw._mikolaja www.ciekawemazury.pl] [dostęp 17.12.2013 r.] | *''Sętal, gmina Dywity (niem. Süssenthal) '', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#455/pl/i/setal_-_zabytkowy_kosciol_par._p.w._sw._mikolaja www.ciekawemazury.pl] [dostęp 17.12.2013 r.] | ||
[[Category:Obiekty architektury]] | [[Category:Obiekty architektury]] | ||
| + | [[Category:Kościoły i kaplice]] | ||
[[Category:Historia kultury]] | [[Category:Historia kultury]] | ||
[[Category:Powiat olsztyński]] | [[Category:Powiat olsztyński]] | ||
| + | [[Category:Dywity (gmina wiejska)]] | ||
[[Category:1901-1944]] | [[Category:1901-1944]] | ||
Wersja z 07:46, 28 lip 2014
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XX wieku.
Spis treści
Lokalizacja
Kościół został wybudowany na terenie wsi Sętal (niem. Süssenthal). Wieś położona jest w gminie Dywity, w powiecie olsztyńskim.
Historia
O pierwszej świątyni w tej miejscowości wzmiankowano już w dokumentach z 1344 roku. Niewiele jednak wiadomo na temat jej wyglądu. Została ona zniszczona, prawdopodobnie w czasie wojny polsko-krzyżackiej w latach 1519-1521. W XVI wieku kościół odbudowano. W dniu 30 października 1583 roku jego konsekracji dokonał biskup Marcin Kromer ku czci Wszystkich Świętych i św. Mikołaja. W 1908 roku kościół ten został całkowicie zniszczony w wyniku pożaru. Już w tym samym roku podjęto jego obudowę według projektu Fritza Heitmanna z Królewca. Prace zakończono w 1910 roku, a 11 lipca 1911 roku konsekracji nowej świątyni, pod dotychczasowym wezwaniem, dokonał biskup Augustyn Bludau.
Opis
Jest to kościół orientowany, neogotycki, trójnawowy, halowy. Wzniesiono go z czerwonej cegły na rzucie prostokąta. Po stronie wschodniej znajduje się węższe i niższe od korpusu budowli, prosto zamknięte prezbiterium z dwoma zakrystiami po bokach. Od zachodu przylega do niego kwadratowa wieża z kruchtą w przyziemiu, ozdobiona blendami, bliźnimi półkolistymi wnękami, tynkowanym fryzem opaskowym, a także szczytami sterczynowo-schodkowymi. Całość przykryto dachem dwuspadowym, z którego wyrasta smukła wieża zwieńczona kutym krzyżem. Korpus został oszkarpowany, a jego ściany podzielone na przęsła oknami ostrołukowymi. Od strony południowej znajduje się druga krucha. Również korpus nawowy oraz prezbiterium i zakrystie ozdobiono blendami i półkolistymi, tynkowanymi wnękami, wklęsłymi fryzami i sterczynowo-schodkowymi szczytami. Całość przykryto dwuspadowym dachem z dachówki (korpus i prezbiterium – oddzielnym, zakrystie – jednospadowym).
Wyposażenie
Wystrój i wyposażenie wnętrza jest jednolite i utrzymane w stylu neogotyckim (z początku XX wieku). W ołtarzu głównym znajdują się: drewniana rzeźba Trójcy Przenajświętszej wśród płaskorzeźbionych scen z życia Chrystusa, a także rzeźby św. Mikołaja i aniołów. W ołtarzu bocznym lewym umieszczono rzeźbę Matki Boskiej Różańcowej ze św. Dominikiem oraz świętych: Anny i Joachima, natomiast w ołtarzu prawym – płaskorzeźbę Przemienienia Pańskiego oraz świętych: Walentego i Bartłomieja. W kościele zachowały się cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.:
- kielich wczesnobarokowy z około połowy XVII wieku, wykonany przez złotnika braniewskiego, Krzysztofa Schmidta
- kielich z 1702 roku wykonany przez złotnika z Lidzbarka Warmińskiego, Jana Bartolomowicza,
- kielich z 1748 roku, wykonany przez złotnika dobromiejskiego, Antoniego Kriegera,
- kielichy: z około 1722 roku i z 1725 roku oraz srebrne naczynie na oleje święte, wykonane przez złotnika olsztyńskiego, Jana Geese,
- puszka na komunikanty z połowy XVII wieku,
- pacyfikał w kształcie krzyża z początku XVIII wieku, wykonany w warsztacie złotnika Jerzego Mittaga w Dobrym Mieście.
Ciekawostki
- W dawnych inwentarzach kościelnych, wśród zabytkowych przedmiotów, wymieniano renesansową monstrancję z 1595 roku. Przypuszczano, że spłonęła ona wraz z innymi elementami wyposażenia kościoła w 1908 roku. W niewyjaśnionych okolicznościach monstrancja ta pojawiła się na aukcji w Lucernie (Szwajcaria) w 1931 roku. Mimo usilnych starań ówczesnych władz diecezjalnych monstrancja została sprzedana i trafiła do prywatnej galerii.
Zobacz też
- Marcin Kromer
- Fritz Heitmann
- Augustyn Bludau
- Krzysztof Schmidt
- Jan Bartolomowicz
- Antoni Krieger
- Jan Geese
- Jerzy Mittag
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 48-49.
- Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 101-103.
- Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 96-98.
Linki
- Sętal, gmina Dywity (niem. Süssenthal) , materiał zamieszczony na stronie internetowej www.ciekawemazury.pl [dostęp 17.12.2013 r.]
