Tadeusz Oracki

Źródło: Sławomir Augusiewicz, Janusz Jasiński, Tadeusz Oracki, Wybitni Polacy w Królewcu. XVI-XX wiek, Olsztyn, Littera, 2005, s. 4 [okładki].

Ostróda, Wydawnictwo PRMN, 1959.

Olsztyn, Wydawnictwo Pojezierze, 1975.

Warszawa, Instytut Wydawniczy PAX, 1983.

(1930- ) – historyk literatury i kultury polskiej, badacz dziejów Warmii i Mazur, krytyk literacki, publicysta, encyklopedysta

Biografia

Urodził się 23 grudnia 1930 r. w Warszawie. Ukończył Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Gdańsku, tytuł magistra zdobył na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. W 1970 r. uzyskał doktorat z zakresu nauk humanistycznych na Uniwersytecie Gdańskim, w 1977 r. uzyskał habilitację, a w 1988 r. tytuł naukowy profesora. Przez ponad 20 lat mieszkał i pracował na Warmii i Mazurach.

Działalność

Pracował jako nauczyciel i bibliotekarz w liceach ogólnokształcących w Szczytnie i Ostródzie. W latach 1971-1975 pełnił funkcję kierownika Stacji Naukowej Mazowieckiego Ośrodka Badań Naukowych w Mławie. Równocześnie pracował na stanowisku adiunkta, a następnie docenta i profesora Wydziału Filologiczno-Historycznego Uniwersytetu Gdańskiego. W swojej pracy naukowej zajmuje się m.in. historią, biografistyką i folklorem Warmii i Mazur. W wydawnictwach zbiorowych opracował sylwetki wybitnych Olsztyniaków (Szkice olsztyńskie, 1967), biografie działaczy mazurskich (Przywódcy ruchu ludowego, 1968) oraz folklor literacki Mazurów i Warmiaków (Kultura ludowa Mazurów i Warmiaków, 1976; Dzieje folklorystyki polskiej, 1982). Współpracował z wydawnictwami leksykograficznymi, m.in. z redakcją Polskiego Słownika Biograficznego. Jest jednym z autorów Małego słownika pisarzy polskich (1969), Słownika pracowników książki polskiej (1972) i poradnika encyklopedycznego Literatura Polska (1984).

Przynależność do organizacji

Założył i pełnił funkcję prezesa Klubu Młodej Inteligencji (1956-1958). Był członkiem Zarządu Towarzystwa Miłośników Ziemi Ostródzkiej, prezydium sekcji bibliotekarskiej przy Zarządzie Okręgu Związku Nauczycielstwa Polskiego, Zarządu i Prezydium Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Stowarzyszenia Autorów Polskich, Rady Naukowej Instytutu Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (1985-1991) oraz Komitetu Nauk o Literaturze Polskiej PAN (1987-1990). W latach 1980-1990 był też członkiem NSZZ „Solidarność" w Gdańsku. Jest członkiem Zarządu Towarzystwa Naukowego im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Towarzystwa Naukowego w Toruniu, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego, a także Polskiego Towarzystwa Nautologicznego w Gdyni.

Publikacje

Od 1951 r. uprawia publicystykę literacką i społeczno-kulturalną na łamach czasopism regionalnych i ogólnopolskich (głównie polemiki - ponad 400). Jest autorem ponad 100 artykułów naukowych oraz ponad 20 książek w większości poświęconych Warmii i Mazurom. Wśród nich znajdują się:

• Poezja ludowa Warmii i Mazur : antologia (1957)
• Z przeszłości ziemi ostródzkiej (1959)
• Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla : od połowy XV w. do 1945 roku (1963)
• Twórcy i działacze kultury w województwie olsztyńskim w latach 1945-1970 : materiały biograficzne (1975)
• Z dziejów Ostródy, Dąbrówna i Miłomłyna (1976)
• Rozmówiłbym kamień... : z dziejów literatury ludowej oraz piśmiennictwa regionalnego Warmii i Mazur w XIX i XX wieku (1976)
• Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku) (1983)
• Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku (tom I 1984, tom II 1988)
• Jak Mazurowi diabeł matkę dał : bajki Warmii i Mazur (1995)
• Arnold Kwietniowski, zapomniany dziennikarz polski z Królewca (2004)

Opracował również:

• Michała Kajki, Zebrałem snop plonu : wybór utworów wydany w setną rocznicę urodzin poety – wraz z Januszem Jasińskim (1958)
• Marii Zientary-Malewskiej, Działacze spod znaku Rodła (1974)
• Mądrzejszy Mazur niż diabeł : zbiór przysłów i wyrażeń przysłowiowych polskich z terenu Warmii i Mazur (1977)
• Polska w pieśni i poezji Mazurów i Warmiaków : antologia (1980)
• Michała Kajki, Z duchowej mej niwy... – wraz z Januszem Jasińskim (1982)
• Emilii Sukertowej-Biedrawiny, Jak Konopka diabła wypędzał : bajki mazurskie (1994)

Współpracował także przy powstaniu pracy Wybitni Polacy w Królewcu : XVI-XX wiek – wraz Sławomirem Augusiewiczem, Januszem Jasińskim (2005)

Oznaczenia

• Złota Honorowa Odznaka „Zasłużonym dla Warmii i Mazur”
• Złoty Krzyż Zasługi
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Nagrody i wyróżnienia

Czterokrotnie odebrał nagrodę ministra edukacji narodowej i (sześciokrotnie) rektora Uniwersytetu Gdańskiego.

Bibliografia

1. Kto jest kim w województwie warmińsko-mazurskim / [red. Grażyna Gregorowicz]. - Olsztyn: Ga Ga Art. Agencja Promocji, 1999. - S. 104-105.
2. Oracki, Tadeusz: Słownik biograficzny Warmii, Mazur i Powiśla XIX i XX wieku (do 1945 roku) / Tadeusz Oracki. - Warszawa : „PAX”, 1983. - S. 2-3 [obwoluty].