Dwór w Krzywce

Elewacja pólnocna.
Źródło: M. Marcinkowski, Degradacja, „Spotkania z Zabytkami” 2002, nr 4, s. 19.

Elewacja zachodnia, jeden z terakotowych medalionów.
Źródło: M. Marcinkowski, Degradacja, „Spotkania z Zabytkami” 2002, nr 4, s. 19.

Zabytek architektury wzniesiony w pod koniec XIX wieku.

Lokalizacja

Dwór został wybudowany na terenie wsi Krzywka (niem. Waldowken), w otoczeniu parku i zabudowań gospodarczych dawnego folwarku. Wieś położona jest w południowo-zachodniej części powiatu iławskiego, w gminie Kisielice.

Historia

Znajdujący się tu majątek został utworzony jeszcze w czasach krzyżackich. Pierwotnie pełnił funkcję folwarku pomocniczego dóbr z siedzibą w miejscowości Święte (obecnie w powiecie grudziądzkim). Majątek ten otrzymali na mocy przywileju bracia Arnold i Barthold. W XVI wieku dobra te stanowiły własność rodziny von Szembek, w wieku XVII nabył je starosta Hugo Dąbrowski, a od 1744 roku chorąży malborski, Michael von Liesenlicht-Leski. W 1884 roku samodzielny już majątek stał się własnością rodziny Friese. W 1906 roku pruska komisja kolonizacyjna wykupiła go i w 1910 roku przekazała przesiedleńcom z Besarabii. W latach 1945-1980 dwór wraz z parkiem był własnością prywatnego gospodarza. Obecnie na terenie dawnego folwarku gospodarują nowi właściciele. Sam dwór został wzniesiony pod koniec XIX wieku.

Opis

Był to budynek jednokondygnacyjny, podpiwniczony, z użytkowym poddaszem. Wzniesiono go na planie zbliżonym do kwadratu na wysokim boniowanym cokole. Wszystkie okna miały profilowane obramienia, a parterowe, umieszczone w ryzalicie dodatkowo parapetowe nadproża. W elewacji północnej i południowej usytuowano dwa dwukondygnacyjne ryzality. Do wejścia prowadził ganek wsparty na filarach. W elewacji zachodniej, na wysokości drugiej kondygnacji umieszczono dwa terakotowe medaliony ze scenami antycznymi. Od strony zachodniej znajdował się podjazd. Obecnie obiekt jest w stanie ruiny. W jego otoczeniu znajdują się dawne zabudowania folwarczne z przełomu XIX i XX wieku, a także pozostałości parku.

Bibliografia

1. Marcinkowski, Mirosław: Degradacja / Mirosław Marcinkowski // „Spotkania z Zabytkami”. - 2002, nr 4, s. 18-20.