Kościół pw. Matki Boskiej Zwycięskiej w Łabędniku: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[Image: kosciol_matkaboska_labednik_3.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?view=detail&id=8377&option=com_joomgallery&Itemid=66#joomimg www.kolomedievi.umk.pl] ]] | [[Image: kosciol_matkaboska_labednik_3.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?view=detail&id=8377&option=com_joomgallery&Itemid=66#joomimg www.kolomedievi.umk.pl] ]] | ||
[[Image: kosciol_matkaboska_labednik_4.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?view=detail&id=8378&option=com_joomgallery&Itemid=66#joomimg www.kolomedievi.umk.pl] ]] | [[Image: kosciol_matkaboska_labednik_4.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.kolomedievi.umk.pl/index.php?view=detail&id=8378&option=com_joomgallery&Itemid=66#joomimg www.kolomedievi.umk.pl] ]] | ||
| − | [[Image: kosciol_matkaboska_labednik_5.jpg|thumb| | + | [[Image: kosciol_matkaboska_labednik_5.jpg|thumb|right|200px| Polichromie, scena centralna: Adam i Ewa.<br>Źródło: J. Wysocki, ''Łabędnik – nieznane świadectwo wspólnej historii polski i Prus'', „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski” R. 3 (2001), s. 140.]] |
| − | + | [[Image: kosciol_matkaboska_labednik_6.jpg|thumb|left|180px|Kościół przed 1945 rokiem.<br>Źródło: A. Rzempołuch, ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'', Olsztyn 1992, s. [202]. ]] | |
| − | [[Image: kosciol_matkaboska_labednik_6.jpg|thumb| | ||
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku. | Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku. | ||
Wersja z 20:24, 14 mar 2014
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku.
Lokalizacja
Kościół wybudowano na terenie wsi Łabędnik (niem. Groß Schwansfeld). Wieś znajduje się w powiecie bartoszyckim, około 6 km od Bartoszyc, przy drodze do Kętrzyna.
Historia
Pierwsze wzmianki o istnieniu parafii w Łabędniku pochodzą z 1366 roku. Z tego okresu pochodzi prawdopodobnie zasadniczy zrąb póxniejszej świątyni, którą wzniesiono do końca XIV wieku. W pierwszej połowie XV wieku dobudowano do niej wieżę dzwonniczą. W wieku XVI powstała kruchta, a w XVII: empory, prospekt organowy oraz malowidła na stropie. W XIX wieku dobudowano kaplicę grobową rodu Groeben, której projekt przypisuje się nadwornemu architektowi króla pruskiego, Joachimowi Schultheissowi von Unfriedt (około 1730 rok). Kościół od czasów reformacji do II wojny światowej służył ewangelikom i znajdował się pod patronatem miejscowej rodziny właścicieli ziemskich, von Groeben. Po 1958 roku przekazano go władzom kościoła katolickiego. Od 1996 roku świątynia jest siedzibą parafii Matki Bożej Zwycięskiej.
Opis
Jest to świątynia gotycka, orientowana, salowa, bez wydzielonego prezbiterium. Wzniesiono ją na rzucie prostokąta, z cegły, na cokole z kamieni polnych. Całość przykryto dwuspadowym dachem Od strony zachodniej do budowli przylega wieża dzwonnicza, do połowy wciągnięta w korpus budowli. Charakteryzuje ją surowy podział blend i szerokie szczyty prostopadłe do fasady. Od południa do korpusu przylega kruchta. Zarówno w wieży, jak i w przejściu z kruchty do nawy zachowały się dwa gotyckie portale uskokowe. Od północy do budowli przylega kaplica grobowa rodziny Groeben, przykryta blaszanym dachem w kształcie kopuły. We wnętrzu kościoła, na ścianach bocznych, odsłonięto duże fragmenty gotyckiej polichromii przedstawiającej postacie świętych (z około 1500 roku). Z późniejszego okresu pochodzi też polichromia przedstawiająca scenę Wniebowstąpienia, zdobiąca drewniane sklepienie kolebkowe.
Wyposażenie
Jest to jeden z nielicznych kościołów w regionie, w którym zachowało się niemal kompletne wyposażenie z okresu użytkowania go przez ewangelików. Znajdujący się tu ołtarz główny, wtórnie zestawiono z elementów gotyckich i manierystycznych. Dolna jego część, w formie tryptyku przedstawiającego sceny Zwiastowania i Pokłonu Trzech Króli oraz sześć figurek Apostołów, pochodzi z początku XV wieku. Obrazy w szafie i na skrzydłach zostały namalowane w drugiej połowie XVI wieku. Elementami wyposażenia są również renesansowa ambona z 1649 roku, bogato zdobiona loża balkonowa i empora organowa z XVII, organy z XVIII wieku oraz barokowe stalle z przełomu XVII i XVIII stulecia. We wnęce ściany północnej, na wysokości kaplicy grobowej, znajduje się naturalnej wielkości kamienny pomnik protoplasty rodu Fryderyka von Groeben, stojący na cokole ozdobionym herbem. Pomnik został wykonany w 1712 roku przez rzeźbiarza, Macieja Portzela z Królewca. Chorągiew nagrobna, która wisiała niegdyś nad tym pomnikiem jest przechowywana w muzeum w Kętrzynie.
Ciekawostki
- Członkowie rodu Groeben nadal opiekują się świątynią (od końca XVI wieku). Dzięki ich finansowemu wsparciu w 1994 roku odnowiono znajdujący się w kościele pomnik Fryderyka von Groeben i przeprowadzono konserwację jednej z lóż, a w latach 2000-2001 przeprowadzono remont więźby i dachu.
- Kościół w Łabędniku zbudowano tak blisko kościoła z pobliskiej Sokolicy, iż z wieży jednego widać drugi.
Bibliografia
- Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 238-239.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 8-9.
- Skurzyński, Piotr: Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 155.
- Wysocki, Jacek: Łabędnik – nieznane świadectwo wspólnej historii polski i Prus / Jacek Wysocki // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 3 (2001), s. 130-137.
Zobacz też
- Kościół w Łabędniku, materiał zamieszczony na stronie internetowej Gminnego Centrum Informacji Turystycznej w Bartoszycach, www.gci.bartoszyce.pl [dostęp 30.10.2013 r.]
