Kościół pw. św. Bartłomieja w Pasłęku: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
| Linia 33: | Linia 33: | ||
==Zobacz też== | ==Zobacz też== | ||
| − | *''Historia kościoła św. Bartłomieja w Pasłęku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, http://parafiajozefpaslek.orgfree.com/historia.htm parafiajozefpaslek.orgfree.com] [dostęp 24.10.2013 r.]. | + | *''Historia kościoła św. Bartłomieja w Pasłęku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://parafiajozefpaslek.orgfree.com/historia.htm parafiajozefpaslek.orgfree.com] [dostęp 24.10.2013 r.]. |
*''Historia, zabytki i piękno Pasłęka'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.paslek.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=862&Itemid=4 www.paslek.pl] [dostęp 24.10.2013 r.]. | *''Historia, zabytki i piękno Pasłęka'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.paslek.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=862&Itemid=4 www.paslek.pl] [dostęp 24.10.2013 r.]. | ||
Wersja z 10:54, 14 mar 2014
Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XIV wieku.
Lokalizacja
Kościół wzniesiono na terenie Pasłęka, w obrębie średniowiecznej zabudowy miasta (obecny Plac św. Wojciecha).
Historia
Pierwsza wzmianka dotycząca tego kościoła pochodzi z 1298 roku. Wówczas to W. M. Meinchard z Querfurtu przyznał na utrzymanie przyszłej parafii 4 włóki ziemi (około 72 hektarów) i plac pod budowę nowej świątyni. Kościół pod wezwaniem św. Bartłomieja wzniesiono w pierwszych latach XIV wieku (obecne prezbiterium). Około 1350 roku powstał korpus nawowy, a także wieża dzwonnicza. W 1543 roku miał miejsce wielki pożar świątyni. Odbudowano ją w drugiej połowie XVI wieku; bryła zachowała charakter gotycki, a wnętrzu nadano barokowy wystrój. Z tego okresu pochodzi kruchta południowa (1566 rok). W 1751 roku przeprowadzono kapitalny remont kościoła. Z wcześniejszej budowli pozostawiono nietknięte tylko ściany. Powiększono wówczas górne okna i zrobiono nowe – dolne, usunięto trzy pary gotyckich filarów (została tylko jedna para pod chórem), wcześniejszy sufit gipsowy zastąpiono drewnianym, beczkowym. Nakryto też kościół nowym dachem i rozebrano schody prowadzące na wieżę. Po pożarze z 1752 roku wieżę nakryto dachem ostrosłupowym z barokową latarnią. W 1851 roku dobudowano skarpy wzmacniające ściany kościoła, a w 1869 przeprowadzono kolejny jego remont. W 1922 roku pożar po raz kolejny zniszczył wieżę kościelną. Przy odbudowie zamieniono jej zwieńczenie z barokowego na namiotowe. Od początków istnienia do 1525 roku świątynia służyła katolikom. Następnie, na skutek reformacji, została przejęta przez ewangelików. Od 1946 roku znów służy katolikom. Stanowi siedzibę parafii pw. św. Józefa w Pasłęku. W połowie lat 70-tych XX wieku w kościele przeprowadzono szereg remontów, m.in. zamurowano dolne okna, wytynkowano blendy dookoła kościoła i wieży, położono nowe posadzki, wykonano remonty dachów, przeprowadzono konserwację ołtarza, ambony i organ.
Opis
Jest to budowla jednonawowa, halowa, wzniesiona na rzucie prostokąta o wymiarach wewnętrznych 29 na 18 m. Do jej południowo-zachodniego narożnika przylega trzypiętrowa wieża w kształcie ostrosłupa o podstawie kwadratowej (w przyziemiu szeroko otwarta do wnętrza). Jest ona udekorowana blendami (ślepymi oknami lub wnękami) i zwieńczona smukłym czterospadowym hełmem z dachem siodłowym. W kościele znajduje się krótki i wąski chór.
Wyposażenie
Wśród najcenniejszych zabytków kościoła wymienia się dzieła z warsztatu Izaaka Rigi:
- ołtarz główny ze sceną ukrzyżowania z 1687 roku, polichromowany przez Gotfryda Hintza z Królewca w 1692 roku),
- ambonę z włoskimi polichromiami z 1690 roku,
- jeden z konfesjonałów z tego samego okresu.
Tutejsze organy mechaniczne o 36 głosach, zbudowane zostały w latach 1717-1719 przez Andreasa Hildebrandta z Gdańska (prospekt instrumentu wykonany został prawdopodobnie przez warsztat snycerski z Elbląga). W kościele znajdują się także: dzwon z 1717 roku, kamień na wodę święconą z XVI wieku, a także okucia drzwiowe z XV wieku, płyty nagrobkowe i cenne lichtarze.
Ciekawostki
- W 1635 roku w kościele odbyły się wstępne rozmowy na temat układu pokojowego pomiędzy Polską a Szwecją.
Bibliografia
- Panimasz, Katarzyna: Perły architektury sakralnej / Katarzyna Panimasz // „Magazyn Elbląski”. - 2006, nr 0, s. 26-28.
- Rzempołuch, Andrzej: Kościoły na Warmii, Mazurach i Powiślu / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Wydawnictwo Offer, 1991. – S. 46.
- Rzempołuch, Andrzej: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Remix, 1992. – S. 121.
Zobacz też
- Historia kościoła św. Bartłomieja w Pasłęku, materiał zamieszczony na stronie internetowej, parafiajozefpaslek.orgfree.com [dostęp 24.10.2013 r.].
- Historia, zabytki i piękno Pasłęka, materiał zamieszczony na stronie internetowej, www.paslek.pl [dostęp 24.10.2013 r.].
