Henryk Dłużyński

(1929-1999) – aktor, reżyser teatralny

Biografia

Urodził się 10 sierpnia 1929 roku w Warszawie. Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie. Był inspicjentem w Teatrze Studio PWST. Pracował w teatrach:

• 1952/1953 - Teatry Dramatyczne w Częstochowie
• 1953/1954 - Teatr Polski w Bielsku-Białej
• 1955-1958 - Teatr Zagłębia w Sosnowcu
• 1958-1961 - Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu
• 1961/1962 – Teatr im. J. Osterwy w Lublinie
• 1962-1964 - Teatr im. Stefana Żeromskiego w Kielcach
• 1964-1967 - Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu
• 1967-1973 - Teatr im. Aleksandra Węgierki w Białymstoku
• 1974/1975 - Teatr Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu
• 1976 - Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie

Zmarł 16 lutego 1999 roku w Olsztynie.

Twórczość

Debiutował 30 września 1952 roku jako Goniec w „Balladynie” Juliusza Słowackiego w reż. Wandy Wróblewskiej w Teatrach Dramatycznych Częstochowy. Był aktorem teatralnym, po latach zajął się również reżyserią. W 1964 roku w Teatrze im. S. Żeromskiego w Kielcach opracował układ pojedynków w przedstawieniu Hamleta w reż. Zdzisława Dąbrowskiego (premiera 27 lutego 1964). W Białymstoku w Teatrze im. Węgierki był asystentem reżysera przy realizacji Opery za trzy grosze B. Brechta, reż. Ryszard Kubiak, premiera 9 czerwca 1973. Wystąpił w filmach fabularnych:

• 1963 – Julia, reż. Jan Rutkiewicz, 1 część filmu Weekendy
• 1972 – Tak bardzo zmęczeni… 3 odcinek serialu Odejścia, powroty, reż. Wojciech Marczewski
• 1974 – Wielkanoc, reż. Wojciech Marczewski
• 1975 – Czerwone i białe, reż. Paweł Komorowski
• 1978 - Nauka latania, reż. Sławomir Idziak

Twórczość w Olsztynie

Wystąpił w przedstawieniach:

• Zamek F. Kafka, grana postać – Geometra K., reż. Henryk Baranowski, premiera 14 lutego 1976
• Bułat Okudżawa, scenariusz i reżyseria Henryk Dłużyński, premiera 27 lutego 1976
• Iwona, księżniczka Burgunda W. Gombrowicz, grana postać – Król Ignacy, reż. Henryk Baranowski, premiera 10 grudnia 1976
• Wujaszek Wania A. Czechow, grana postać – Iwan Wojnicki – Wujaszek Wania, reż. Krzysztof Rościszowski, premiera 28 stycznia 1977

W Olsztynie wyreżyserował:

• Bułat Okudżawa, scenariusz i reżyseria Henryk Dłużyński, premiera 27 lutego 1976
• Freuda teoria snów A. Cwojdziński, reżyseria Henryk Dłużyński, premiera 1 grudnia 1977

Sukcesem olsztyńskim była rola Geometry K. w Zamku. Jerzy Niesiobędzki napisał „W olsztyńskiej inscenizacji „Zamku” jest wiele dobrego aktorstwa (…) Na plan pierwszy wysuwa się oczywiście postać geometry. Gra ją Henryk Dłużyński. I gra tak, jak gdyby jako K. już na odległość wyczuwał fałsz sytuacji, preparowanych przez urzędowych kapłanów (…) K. Dłużyńskiego walczy przede wszystkim o swój własny honor – o własne zagrożone człowieczeństwo” . A Janusz Segiet napisał „Geometra K. Henryka Dłużyńskiego nie dawał nam odczuć swego niepowodzenia. Trochę na przekór inscenizacji tworzył bardzo żywotną postać małego człowieczka, pochłoniętego ciągle jakimś działaniem, aktywnego, energicznego jak iskra. Geometra K. potykał się, zbierał guzy, znosił tortury psychiczne i fizyczne. Ale trwał. W gorejącej żywotności Geometry K. dostrzegłem największą wartość kreacji stworzonych przez Henryka Dłużyńskiego” .

Nagrody i odznaczenia

• 1970 – Wyróżnienie XII Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu za rolę Poleżajewa w przedstawieniu Niespokojna starość L. Rachmanowa w Teatrze im. A. Węgierki w Białymstoku
• 1971 – Nagroda XIII Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu za rolę Ojca w Mojej córeczce w Teatrze im. A. Węgierki w Białymstoku
• 1974 – Nagroda XVI Festiwalu Polski Północnej w Toruniu za rolę tytułową w przedstawieniu Tymon Ateńczyk W. Shakespeare’a w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu
• 1976 - Nagroda XVIII Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu za tytułową, Geometry K. w przedstawieniu Zamek F. Kafki w Teatrze im. Stefana Jaracza w Olsztynie.

Bibliografia

1. Prusiński, Tadeusz : Jest teatr w Olsztynie / Tadeusz Prusiński. – Olsztyn : Teatr im. Stefana Jaracza, 2005
2. Segiet, Janusz: Portrety olsztyńskie / Janusz Segiet. – Olsztyn : Gray Goblin, 2005. – S. 106-108.

Zobacz też

• biografia teatralna: http://www.e-teatr.pl