Zbigniew Tomanek

Źródło: Tomczyk Ryszard, Bedeker elbląski, Gdańsk, Oskar, 2000, s. 222.

Windless Weather - A Sailing Boat at Sea (zaginony w czasie wojny).
Źródło: www.washington.polemb.net

(1912-2001) – malarz, scenograf, pedagog, organizator ruchu plastycznego i życia kulturalnego w Elblągu w latach 1946-1950

Biografia

Urodził się w 1912 r. w miejscowości Korczyna w województwie lwowskim. Z gimnazjum w Krasnymstawie przeniósł się do Krakowa, by kontynuować naukę w Państwowej Szkole Sztuk Zdobniczych i Przemysłu Artystycznego. Po pierwszym roku, obejmującym kształcenie artystyczne przeniósł się do prywatnej szkoły sztuk pięknych prowadzonej przez Józefa Mehoffera. Ze względu na zmianę programu nauczania (tendencje nowoczesne, reprezentowane przez kapistów), przeszedł do szkoły krakowskiej (także prywatnej) Alfreda Terleckiego o orientacjach realistycznych, którym wierność zachował do końca. Ukończył ją w przeddzień II wojny światowej. Wojnę przeżył w Krasnymstawie, gdzie pod pseudonimem Władysława Zaprzelskiego działał w organizacji podziemnej NSZ (był redaktorem pisma „Naród w Walce”). Wobec zagrożenia ze strony NKWD, przyłączył się do transportu ewakuowanych z Chełma do Polski. Najpierw trafił do Kołobrzegu, wkrótce jednak wraz z żoną przyjechał do Elbląga. Przez wiele lat związany był z Elblągiem, gdzie mieszkał i prowadził działalność. Zmarł w 2001 r.

Działalność

Po 1945 r. zorganizował ognisko plastyczne w Krasnymstawie. Po przyjeździe do Elbląga podjął pracę nauczyciela rysunków w II LO. Pracował też w szkole żeglugi śródlądowej, gdzie nauczał historii sztuki. Wkrótce dał się poznać jako utalentowany i wszechstronny artysta plastyk. Podjął pracę jako scenograf działających w Elblągu od 1946 r. teatrów amatorskich. Był też organizatorem wystaw plastycznych współpracujących z nim artystów. Ze względu na konflikt z miejscowymi władzami i nie uznawaniem przez władze okręgu gdańskiego Związku Polskich Artystów Plastyków jego przedwojennego wykształcenia, nie został uznany jako artysta profesjonalny. Brak formalnego świadectwa przynależności związkowej, równoznaczny pozbawiał go prawa uczestnictwa w życiu artystycznym Elbląga. Od połowy lat sześćdziesiątych pozostawał prawie nieobecny w życiu środowiska i przez wiele lat nie uczestniczył w wystawach, choć nie rezygnował z malowania.

Bibliografia

1. Tomczyk, Ryszard: Bedeker elbląski / Ryszard Tomczyk. – Gdańsk : Wydawnictwo Oskar, 2000. - S. 221-223.
2. Dubiella-Polakowska, Magdalena: Życie społeczne Elbląga w latach 1945-2000 / Małgorzata Dubiella-Polakowska. - Elbląg : Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna, 2002. – S. 386.