Igor Sikirycki

(1920-1985) – poeta, pisarz, satyryk; używał pseud.: (is), Jerzy Gordan

Biografia

Urodził się 31 lipca 1920 r. w Brześciu nad Bugiem. W 1927 r. zamieszkał w Lublinie. Ukończył państwowe Gimnazjum im. J. Zamoyskiego. Maturę zdał w 1939 roku. W czasie II wojny światowej pracował, jako ślusarz, drwal, murarz. Działał w konspiracji i był członkiem Armii Krajowej. W lipcu 1944 r. podjął pracę w lubelskiej rozgłośni Polskiego Radia, jako spiker, następnie rozpoczął studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej. W 1945 r. zamieszkał w Łodzi. W łódzkiej rozgłośni Polskiego Radia był spikerem do 1951 roku. W latach 1945/1946 kontynuował studia na Uniwersytecie Łódzkim. Był kierownikiem artystycznym Teatru Satyryków w Łodzi (1954-1957), kierownikiem literackim Teatru 7 15 (1958-1959, poprzednio Teatr Satyryków), kierownikiem artystycznym i literackim Teatru Satyry w Łodzi (1954-1959), kierownikiem literackim Teatru Lalek „Arlekin” (1966-1967). Następnie zajmował się wyłącznie pracą literacką. W 1972 r. przebywał na trzymiesięcznym stypendium rządu Jugosławii. Zmarł 2 stycznia 1985 roku w Łodzi.

Działalność

Od 1946 r. był członkiem Związku Literatów Polskich. Radny i członek Komisji Wychowania, Oświaty i Kultury Rady Narodowej m. Łodzi (od 1970), przewodniczący Komisji Kultury (od 1972). Należał do Ogólnopolskiego Komitetu Obrońców Pokoju. Od 1974 działał i był członkiem Prezydium Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Członek komitetu wykonawczego Rady Krajowej i przewodniczący Rady Łódzkiej PRON. W 1981 r. wszedł w skład Prezydium Tymczasowej Rady Krajowej PRON. Był członkiem Zarządu Polskiej Sekcji Międzynarodowego Kuratorium Książki Dziecięcej (IBBY).

Twórczość

Debiutował w 1937 r. opowiadaniem Pasażerka na gapę w piśmie „W słońce”. Po wojnie publikował wiersze w pismach „Gontyna” oraz „Odrodzenie” (1944-1949), następnie współpracował z czasopismami „Szpilki”, „Nowa Kultura”, „Odgłosy”, „Płomyk”, „Płomyczek”, „Literatura Radziecka”, „Wieś”. Pisał wiersze, satyry, reportaże, teksty publicystyczne. Jego twórczość była tłumaczona na język gruziński i rosyjski. Jest redaktorem kilku tomów antologii poezji i prozy. Tłumaczył literaturę z języka rosyjskiego, białoruskiego, gruzińskiego, mołdawskiego. Jest autorem utworów scenicznych dla dzieci; na scenie Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie wystawiane były:

• Tajemnica starej wierzby (współautor: Roman Sykała), reż. Eugenia Śnieżko-Szafnaglowa, premiera 26 grudnia 1960
• Niedźwiedź króla Gniewobora (współautor: Roman Sykała), reż. Bohdan Głuszczak, premiera 7 listopada 1968

W 1954 opublikował wybór poezji Michała Kajki. Jan Chłosta określił „[Sikirycki] Należał do pisarzy – przyjaciół Warmii i Mazur” . Sikirycki często przyjeżdżał na Mazury. Akcja powieści dla dzieci Pietrek z Puszczy Piskiej dzieje się na Mazurach. Cykl mazurskich wierszy opublikował w tomie Nocny połów (1966). W 1985 r. Wydawnictwo „Pojezierze” opublikowało jego tomik poezji Sosny mazurskiej cień w serii Warmia i Mazury w poezji i grafice z reprodukcjami prac Marii Szymańskiej. Autor ma w swoim dorobku książki:

• Wołanie drzew. [Wiersze]. (Łódź, 1950)
• Co komu winna spółdzielnia gminna. Wodewil. Współautor W. Drygas, (Warszawa, 1954)
• Igraszki i fraszki. [Satyry]. (Łódź, 1959)
• Ostrożnie, świeżo napisane. [Satyry]. (Łódź, 1963)
• Nocny połów. [Wiersze]. (Łódź, 1966)
• Bajki na dobranoc. (Łódź, 1970)
• Cyrk w Szczyrku. [Dla dzieci]. (Łódź, 1970)
• Siedmiu nieobecnych. [Powieść]. (Łódź, 1970 1972, 1979)
• Pietrek z Puszczy Piskiej. [Powieść dla młodzieży]. (Łódź, 1971, 1972, 1984)
• Najweselsza szkoła. [Dla dzieci]. (Łódź, 1972, 1978)
• W stronę Kolchidy. [Wiersze]. (Łódź, 1973)
• Wiersze. (Łódź, 1977)
• Ogródek szkolnych fraszek. (Warszawa, 1979)
• Kram z wierszykami. (Łódź, 1980)
• Moje bajki. [Wiersze dla dzieci]. (Łódź, 1980)
• Trzy struny. [Wiersze]. (Łódź, 1980)
• [Czterdzieści dziewięć] 49 podróży Jana. [Wiersze dla dzieci]. (Warszawa, 1982)
• Bajkobranie. [Wiersze dla dzieci]. (Łódź, 1984)
• Podróże małe i duże. [Wiersze dla dzieci]. (Warszawa, 1984)
• Sześć bajek na dobranoc. [Wiersze dla dzieci]. (Łódź, 1984)
• Piorunująca mieszanina. Wiersze, ballady, bajki, fraszki, limeryki, parodie i humoreski. (Łódź, 1985)
• W cieniu mazurskiej sosny. [Wiersze] (Olsztyn, 1985)
• Bajki zabawne. [Wiersze dla dzieci]. (Warszawa, 1987)
• Mój koń. [Wiersze dla dzieci]. (Warszawa, 1987)
• Sto fraszek szkolnych. [Dla dzieci]. (Warszawa, 1988)
• Rymowanki, cacanki. [Dla dzieci]. (Łódź, 1988)

Nagrody i odznaczenia

• 1955 – Złoty Krzyż Zasługi
• 1970 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
• 1972 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1973 – Nagroda m. Łodzi za całokształt pracy literackiej
• 1975 – Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”
• 1976 - Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci i młodzieży
• 1976 – Nagroda M. Gorkiego przyznana przez Związek Pisarzy ZSRR
• 1977 – Medal Komisji Edukacji Narodowej
• 1979 - Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• 1979 – Nagroda Centralnej Rady Związków Zawodowych
• 1979 – Nagroda „Warmii i Mazur” za twórczość związaną z Warmią i Mazurami
• 1983 – Order Uśmiechu

Bibliografia

1. Chłosta, Jan: Ludzie godni pamięci : warmińsko-mazurscy patroni olsztyńskich ulic / Jan Chłosta. – Olsztyn : Książnica Polska, 1997. – S. 140-141.
2. K.B.: Sikirycki Igor 1920-1985 / K.B. // W : Współcześni polscy pisarze i badacze literatury : słownik biobibliograficzny. T. 7, R-Sta / oprac. zespół pod red. Jadwigi Czachowskiej i Alicji Szałagan. – Warszawa : Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, cop. 2001. – S. 262-265.
3. Rojek Józef Jacek: Literaci & literatura Warmii i Mazur : przewodnik eseistyczny / Józef Jacek Rojek. – Olsztyn : Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. – S. 293-294.