Tekst źródłowy strony Zbigniew Nienacki

[[Image:Skanuj0003.jpg|thumb|right|290px|Ze zbiorów Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Olsztynie.<br>(Fot. Cz. Wasiłowski)]] 
[[image:nienacki las.jpg|thumb|right|250px|Okładka książki nagrodzonej przez Stowarzyszenie Księgarzy Polskich w 1987 r.<br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
[[image:nienacki ksiega.jpg|thumb|right|250px|Wydawnictwo Poznańskie, 1976 r.<br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
[[image:nienacki2.jpg|thumb|right|250px|Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
[[image:nienackic.jpg|thumb|right|250px|Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
[[image:nienackic2.jpg|thumb|right|250px|Wydawnictwo RES Polonia, Łódź 1990.<br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
(1929-1994) – pisarz, dramaturg, publicysta, dziennikarz (wł. Zbigniew Nowicki) 

== Biografia  ==

Urodził się 1 stycznia 1929 roku w Łodzi. W 1940 roku, wraz z rodziną, został wysiedlony do Słupi Skierniewickiej. Po zakończeniu wojny powrócił do Łodzi i tam też rozpoczął naukę w Liceum Ogólnokształcącym, po którego ukończeniu przez krótki czas pracował jako wychowawca w Domu Dziecka w Szklarskiej Porębie. W 1948 roku rozpoczął studia w Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi, a w roku następnym otrzymał stypendium i przeniósł się do Moskwy, gdzie miał kontynuować studia we Wszechzwiązkowym Instytucie Kinematografii. Po pierwszym roku powrócił jednak do Łodzi z tzw. „wilczym biletem” ( co wiązało się z zakazem dalszego kształcenia i wydawania utworów). W 1950 roku rozpoczął pracę w dziennikarstwie. Najpierw w dziale rolnym „Gazety Robotniczej”, a następnie (w latach 1951-1962) powierzono mu kierowanie działem reportażu w „Odgłosach”. W okresie 1962-1965 pełnił funkcję ławnika sądowego w Łodzi, był radnym Wojewódzkiej Rady Narodowej, członkiem [[ewim:PZPR na Warmii i Mazurach|PZPR]] (od 1962 roku) i ZLP. W 1964 roku otrzymał literacką nagrodę miasta Łodzi. W tym czasie (do 1967 roku) wydał jedenaście powieści oraz opublikował cztery sztuki teatralne. W 1967 roku przeniósł się do [[ewim:Jerzwałd|Jerzwałdu]]. Tam też powstały najważniejsze i najpopularniejsze jego dzieła. Zmarł 23 września 1994 roku w szpitalu w [[ewim:Morąg|Morągu]]. 

== Twórczość  ==

Zadebiutował już w 1946 roku powieścią zatytułowaną „Związek poszukiwaczy skarbów” publikowaną w odcinkach w piśmie „Przyjaciel”. Następnie wydał trzy zbiory reportaży i w 1957 roku powieść „Uroczysko” stanowiącą pierwowzór sagi o Panu Samochodziku. W pierwszej połowie lat sześćdziesiątych wydaje jeszcze pięć powieści dla młodzieży, pięć dla dorosłych i cztery sztuki teatralne. Podczas pobytu w Jerzwałdzie ukazują się kolejne części cyklu o Panu Samochodziku oraz powieści dla dorosłych ze słynnym „Wielkim lasem”, trzytomową „Dagome Iudex” czy też nie mniej kontrowersyjnymi tomami „Raz w roku w Skiroławkach”. Cykl o Panu Samochodziku doczekał się kilku adaptacji filmowych. Książki były tłumaczone na wiele języków (m.in. na niemiecki, rosyjski, czeski, ukraiński, estoński, węgierski, bułgarski), a sztuki doczekały się inscenizacji nie tylko w teatrach łódzkich, ale i ekranizacji w Teatrze Telewizji. 

== Publikacje  ==

=== Powieści dla młodzieży  ===

*''Uroczysko'', 1957 
*''Skarb Atanaryka'', 1960 
*''Pozwolenie na przywóz lwa'', 1961 
*''Wyspa złoczyńców'', 1964 
*''Pan Samochodzik i Templariusze'', 1966 
*''Księga strachów'', 1967 
*''Niesamowity dwór'', 1969 
*''Nowe przygody Pana Samochodzika'', 1970 
*''Pan Samochodzik i zagadki Fromborka'', 1972 
*''Pan Samochodzik i Fantomas'', 1973 
*''Pan Samochodzik i tajemnica tajemnic'', 1975 
*''Pan Samochodzik i Winnetou'', 1976 
*''Pan Samochodzik i Niewidzialni'', 1977 
*''Pan Samochodzik i złota rękawica'', 1979 
*''Pan Samochodzik i człowiek z UFO'', 1985 
*''Pan Samochodzik i nieuchwytny kolekcjoner'', 1997 (książkę dokończył [[Jerzy Ignaciuk|Jerzy Ignaciuk]])

=== Powieści dla dorosłych  ===

*''Worek Judaszów'', 1961 
*''Podniesienie'', 1963 
*''Laseczka i tajemnica'', 1963 
*''Z głębokości'', 1964 
*''Sumienie'', 1965 
*''Liście dębu'' (tom I), 1967 
*''Liście dębu'' (tom II), 1969 
*''Mężczyzna czterdziestoletni'', 1971 
*''Uwodziciel'', 1978 
*''Raz w roku w Skiroławkach'' (tom I i II), 1983 
*''Wielki las'', 1987 
*''Dagome Iudex'', 1989-1994

=== Sztuki teatralne  ===

*''Termitiera'', 1962 
*''Golem'', 1963 
*''Styks'', 1966 
*''Opowieść o Bielinku'', 1966

=== Filmografia  ===

*''Wyspa złoczyńców'' (scenariusz), 1965 
*''Z przygodą na ty'' (scenariusz), 1966 
*''Akcja Brutus'' (scenariusz), 1970 
*''Samochodzik i Templariusze'' (scenariusz), 1971 
*''Pan Samochodzik i niesamowity dwór'' (scenariusz), 1986

=== Ekranizacje  ===

*''Wyspa złoczyńców'' (1965) 
*''Akcja Brutus'' (1970) 
*''Samochodzik i Templariusze'' (1971) 
*''Pan Samochodzik i niesamowity dwór'' (1986) 
*''Pan Samochodzik i praskie tajemnice'' (1988) 
*''Latające machiny kontra Pan Samochodzik'' (1991)

== Nagrody i wyróżnienia  ==

*1964 – nagroda literacka miasta Łodzi za powieść ''Podniesienie i ''Worek Judaszów 
*1966 – nagroda literacka za powieść ''Liście dębu'' 
*1977 – nagroda w plebiscycie czytelników „Płomyka” - „Orle pióro” 
*1979 – nagroda Prezesa Rady Ministrów za całokształt twórczości dla dzieci i młodzieży 
*1980 – Harcerska Nagroda Literacka "Orle Pióro" za cykl o Panu Samochodziku 
*1988 – Nagroda Stowarzyszenia Księgarzy Polskich za powieść ''Wielki las''

== Odznaczenia  ==

*Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski 
*Odznaka im. Janka Krasickiego 
*Odznaka [[Zasłużony Działacz Kultury|Zasłużony Działacz Kultury]] 
*Odznaka [[Zasłużony dla Warmii i Mazur|„Zasłużony dla Warmii i Mazur”]]

== Bibliografia  ==

#Szylak, Mariusz: ''Zbigniew Nienacki&nbsp;: życie i twórczość'' / Mariusz Szylak. – Warszawa&nbsp;: Wydawnictwo „Nowy Świat”, 2009. 
#Rojek, Józef Jacek: ''Literaci &amp; literatura Warmii i Mazur''. – Olsztyn&nbsp;: Fundacja Środowisk Twórczych, 2008. – S. 56-58. 
#Nienacki, Zbigniew: ''Jestem twórcą odrzuconym'' / Zbigniew Nienacki // „Tygodnik Kulturalny”. – 1984, nr 34, s. 3.

 [[Category:Pisarze i poeci|Nienacki,Zbigniew]] [[Category:Dziennikarze i publicyści|Nienacki,Zbigniew]] [[Category:Literatura|Nienacki,Zbigniew]] [[Category:Teatr|Nienacki,Zbigniew]] [[Category:Film|Nienacki,Zbigniew]]  [[Category:Powiat iławski|Nienacki,Zbigniew]][[Category:Zalewo (gmina miejsko-wiejska)|Nienacki,Zbigniew]] [[Category:1945-1989|Nienacki,Zbigniew]] [[Category:1990-|Nienacki,Zbigniew]]