Tekst źródłowy strony Warmińsko-Mazurskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne

Organizacja społeczna działająca w latach 1957-1964.

==Opis==
Towarzystwo powołano 30 stycznia 1957  r. w [[ewim:Olsztyn|Olsztynie]].  Pierwszym prezesem został [[Paweł Sowa]]. W tym samym roku powstały oddziały powiatowe w [[ewim:Nidzica|Nidzicy]], [[ewim:Ostróda|Ostródzie]], [[ewim:Mragowo|Mrągowie]], [[ewim:Szczytno|Szczytnie]]. W 1958 r. oddział powstał w [[ewim:Biskupiec|Biskupcu]], a koła terenowe w [[ewim:Bartąg|Bartągu]], [[ewim:Stawiguda|Stawigudzie]], [[ewim:Gietrzwałd|Gietrzwałdzie]], [[ewim:Zielonka|Zielonce]], [[ewim:Łęgajny|Łęgajnach]]. Zorganizowano Ognisko Muzyczne w [[ewim:Reszel|Reszlu]], Wiejski Dom Kultury w Gietrzwałdzie. Na walnym Zjeździe 24 marca 1958 r. wybrano nowe władze. Prezesem został [[Józef Dramiński]], zastępcami: [[Olgierd Donimirski]], [[Robert Pieczkowski]], sekretarzem – [[Eugeniusz Tryniszewski]]. Towarzystwo mimo swej ambitnej działalności nie było organizacją dużą. W latach największej działalności (1958-1959) posiadało 412 członków<ref> Bierkowski, Tadeusz, ''Społeczny ruch kulturalno-oświatowy na Warmii i Mazurach w latach 1945-1970'', Bydgoszcz ; Olsztyn, 1980, S. 209</ref>.
Później ich liczba malała. W latach 1962-1963 Towarzystwo przeżywało kryzys organizacyjny i programowy. W 1964 r. uległo rozwiązaniu.
==Program==
Przyjęty program zakładał działalność:
*Gospodarczą, mającą zapewnić samowystarczalność Towarzystwa pod względem finansowym
* Interwencyjną, obejmującą obronę prawną i otaczanie opieką ludności miejscowej (porady prawne, popularyzacja osób i rodzin zasłużonych dla polskości)
* Kulturalną skupiającą się na organizowaniu wycieczek autochtonów do centralnych regionów Polski, akcję odczytową, spotkania literackie, zakładanie świetlic, zespołów i klubów w oddziałach powiatowych oraz prowadzenie pracy uświadamiającej i wychowawczej<ref>Cyt. za Bierkowski, Tadeusz, ''Społeczny ruch kulturalno-oświatowy na Warmii i Mazurach w latach 1945-1970'', Bydgoszcz ; Olsztyn, 1980, S. 207-208</ref>. 
==Działalność==
* Towarzystwo czynnie włączyło się w organizację obchodów 100 rocznicy urodzin Michała Kajki, zorganizowało uroczystości ku czci Andrzeja Samulowskiego, ks. Walentego Barczewskiego z Brąswałdu. Zorganizowało zjazd byłych uczniów Polskiego Gimnazjum w Kwidzynie oraz szereg  uroczystości w dawnych szkołach polskich na Warmii z okazji 30.lecia powstania szkolnictwa polskiego (1959). W ramach akcji popularyzacji wiedzy o przeszłości ziemi warmińsko-mazurskiej w Ostródzie zorganizowano wystawę ''„Dokumenty walki o polskość Warmii i Mazur”'' (1963).
* Towarzystwo sprawowało opiekę nad twórcami ludowymi regionu. 
* Organizowano wycieczki po kraju oraz Warmii i Mazurach w celu popularyzacji wiedzy o Polsce. Wycieczki do Warszawy, Krakowa, Łodzi, Wieliczki, Zakopanego, ośrodków przemysłowych. „Nawiązywanie kontaktów z ludnością różnych regionów Polski oraz zapoznawanie z dobrami kultury inspirowały autochtonów do dalszych działań i wyzwalały aktywność kulturalną i społeczną (…) tego rodzaju działalność, zmierzająca do bezpośredniego zetknięcia autochtonów z całokształtem życia społecznego, gospodarczego, kulturalnego i politycznego kraju, sprzyjała wyrabianiu poczucia więzi z narodem, krajem i państwem <ref> Bierkowski, Tadeusz, ''Społeczny ruch kulturalno-oświatowy na Warmii i Mazurach w latach 1945-1970'', Bydgoszcz ; Olsztyn, 1980, S. 209</ref>.
==Bibliografia==
* Bierkowski, Tadeusz: ''Społeczny ruch kulturalno-oświatowy na Warmii i Mazurach w latach 1945-1970'' / Tadeusz Bierkowski. – Bydgoszcz ; Olsztyn : Wydaw. WSP, 1980. 
==Przypisy==
<references/>

[[Category:Stowarzyszenia]]
 [[Category:Olsztyn]]
[[Category:Powiat olsztyński]] [[Category:Powiat nidzicki]] [[Category:Powiat iławski]] [[Category:Powiat ostródzki]] [[Category:Powiat szczycieński]] [[Category:Powiat kętrzyński]] [[Category:Stawiguda (gmina wiejska)]] [[Category:Nidzica (gmina miejsko-wiejska)]] [[Category:Ostróda]] [[Category:Iława]][[Category:Szczytno]] [[Category:Reszel (gmina miejsko-wiejska)]][[Category:Gietrzwałd (gmina wiejska)]] [[Category:1945-1989]]