Tekst źródłowy strony Organy w Bazylice w Dobrym Mieście

[[image:organy dobre m.jpg|thumb|right|350px|Źródło: [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kolegiata_Dobre_Miasto_10.jpg Wikimedia Commons]]]
Zabytek techniki z połowy XIX wieku, znajdujący się w [[Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście |Bazylice Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście]]. 

==Historia==
Nie zachowały się informacje na temat wszystkich instrumentów i prospektów organowych znajdujących się w [[Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście |dobromiejskiej świątyni]] od początku jej istnienia. Wiadomo jednakże, że w 1604 roku zawarto kontrakt na budowę głównych organów z organmistrzem [[ewim:Hans Kawel |Hansem Kawelem]] (Kauelem) ze [[ewim:Mamonowo |Świętej Siekierki]]. Instrument ten był odnawiany w 1650 roku przez Michała Mollera z Gdańska. Nowe organy konsekrowano w 1837 roku. Prospekt do nich powstał w latach 80-tych XIX wieku. Instrument był naprawiany w 1898 roku, a następnie w latach 1932-1933 przez [[ewim:Bruno Goebel |Bruno Goebela]] z [[ewim:Królewiec |Królewca]]. Po 1945 roku stopniowo zniszczeniu uległo 75% instrumentu. Jego remont i rozbudowę przeprowadzono w latach 1983-1988. Ich autorem był Marian Nawrot z Wronek koło Poznania. Piszczałki metalowe wykonał Andrzej Zawadzki, głosy językowe – Czesław Leszczyński z Bydgoszczy; kontuar zbudowała firma Bronisława Cepki z Popowa koło Wronek. Rozbudowany instrument był wotum parafii dobromiejskiej na jubileusz sześćsetlecia kolegiaty

==Opis==
Instrument z XIX wieku posiadał trzydzieści dwa głosy i pneumatyczną trakturę. Stół do gry był wyposażony w dwa manuały i pedał. Po rozbudowie, przeprowadzonej w drugiej połowie lat 80-tych, instrument otrzymał 49 głosów, trzy manuały, pedał, trakturę elektromagnetyczną, stożkowe wiatrownice, a także 3522 piszczałki (z poprzednich zachowało się 960, które w komplecie wykorzystano w obecnych). W ten sposób kościół zyskał instrument o charakterze koncertowym. 

==Bibliografia==
#''Bazylika Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście''. - Wrocław: Wydawnictwo Aga, 2006. – S. 31. 
#Rzempołuch, Andrzej: ''Zespół kolegiacki w Dobrym Mieście'' / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1989. S. 108. 
#Filipkowski, Janusz: ''Organy dobromiejskiej bazyliki'' / Janusz Filipkowski // „Rocznik Dobromiejski”. - T. 2 (2008), s. 170-184.

==Zobacz też==
*Markuszewski, Michał: ''Dobre Miasto: Kolegiata Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.organy.art.pl/instrumenty.php?instr_id=195 www.organy.art.pl] [dostęp 02.11.2013 r.] 

[[Category:Organy]]
[[Category:Dobre Miasto (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Category:Powiat olsztyński]] 
[[Category:1801-1918]]