Tekst źródłowy strony Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

[[image:obn2.jpg|thumb|right|300px|Siedziba OBN.<br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
[[image:obn3.jpg|thumb|right|300px|Siedziba OBN.<br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
[[image:tablica obn.jpg|thumb|right|300px|Tablica "Dom Polski" w OBN.<br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
[[image:tablica obn2.jpg|thumb|right|300px|Tablica odrodzenia harcerstwa<br>Źródło: Archiwum [[Andrzej Cieślak|Andrzeja Cieślaka]]]]
Placówka naukowa, działająca w [[ewim:Olsztyn|Olsztynie]] od 1961 r.

Od 31 maja 2019 r. placówka nosi nazwę Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie.<ref>https://ro.com.pl/instytut-polnocny-zamiast-osrodka-badan-naukowych-jakie-zadania-bedzie-realizowac-placowka/01452877</ref>

==Historia==
[[Image:obn.jpg|thumb|right|300px|Monografia poświęcona OBN w Olsztynie.]]
Historia Ośrodka związana jest z działalnością [[Instytut Mazurski |Instytutu Mazurskiego]], założonego w 1943 r. przez działaczy mazurskich skupionych w środowisku działdowskim i [[Stacja Naukowa Polskiego Towarzystwa Historycznego w Olsztynie |Stacji Naukowej Polskiego Towarzystwa Historycznego]]. Pierwsze cele Instytutu Mazurskiego w Olsztynie realizowane były poprzez popieranie prac badawczych w zakresie stosunków kulturalnych, społecznych, historyczno-politycznych, gospodarczych, przyrodniczych i geograficznych Pojezierza Mazurskiego a także prowadzenie biblioteki regionalnej i muzeum regionalnego. Pierwszym prezesem Instytutu został [[Karol Małłek]], a sekretarzem generalnym [[Emilia Sukertowa-Biedrawina]]. Jednym z zadań placówki była ochrona bogatych poniemieckich zbiorów bibliotecznych ocalałych po drugiej wojnie światowej. Podporządkowany Instytutowi Zachodniemu w Poznaniu, w połowie 1948 r. został przekształcony w Stację Naukową Instytutu Zachodniego a w 1953 r. stał się podległy Polskiemu Towarzystwu Historycznemu. Z inicjatywy rozwijającego się środowiska humanistycznego Olsztyna, decyzją Zarządu Głównego Pojezierza, 28 grudnia 1961 r. powołano Fundację im. Wojciecha Kętrzyńskiego. Stała się ona zaczątkiem ośrodka naukowego w olsztyńskim środowisku humanistycznym. W powołanie placówki zaangażowały się instytucje:
*[[Muzeum Mazurskie w Olsztynie|Muzeum Mazurskie]] ([[Hieronim Skurpski]], [[Zygmunt Lietz]], [[Romuald Odoj]])
*[[Archiwum Państwowe w Olsztynie|Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Olsztynie]] ([[Tadeusz Grygier]], [[ewim:Antoni Stanisław Łukaszewski|Antoni Łukaszewski]])
*Wyższe Seminarium Duchowne Hosianum (ks. dr [[ewim:Jan Obłąk|Jan Obłąk]])
*[[Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne „Pojezierze”]] ([[Władysław Ogrodziński]])
oraz redakcja „[[Głos Olsztyński |Głosu Olsztyńskiego]]” (m.in. [[Jerzy Szamański]]) i środowisko historyków z [[Wojciech Wrzesiński |Wojciechem Wrzesińskim]] na czele.
W tym samym czasie nastąpiło przejęcie księgozbioru Stacji Polskiego Towarzystwa Historycznego oraz dwóch pracowników m.in. mgr [[Janusz Jasiński |Janusza Jasińskiego]]. W lutym 1963 roku uchwałą Zarządu Głównego Pojezierza zmieniono nazwę nowej placówki na Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego. 26 marca 1963 r. Ośrodek zainaugurował działalność, jednak w pełni samodzielną placówką stał się dopiero w październiku 1967 r. W październiku 1991 r. przekształcono go w jednostkę badawczo-rozwojową. Organem założycielskim i nadzorującym był wojewoda olsztyński. 3 grudnia 1991 r. nastąpiła rejestracja jako placówki naukowej. W 2001 r. Ośrodek został podporządkowany Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

==Siedziba==
Od 1962 r. Fundacja im. Wojciecha Kętrzyńskiego mieściła się w budynku ZMS przy ul. Zwycięstwa 32 (dzisiejsza ul. Piłsudskiego). Dysponowała czytelnią, magazynem bibliotecznym oraz czterema pracowniami naukowymi. Jesienią 1968 r. przekazano Ośrodkowi Dom Polski, w którym zlokalizowano Pracownię Badań nad Współczesnością, administrację i dyrekcję, natomiast biblioteka wraz z pracownią Historyczną oraz Wydawnictw Naukowych pozostały przy ulicy Zwycięstwa. Ze względu na zły stan nowej siedziby podjęto decyzję o jego gruntownym remoncie, do którego jednak nie doszło. Budynek Domu Polskiego całkowicie rozebrano, aby po burzliwych protestach odbudować go ponownie. Oddany do użytku w 1980 r. przeszedł w użytkowanie Ośrodka Badań Naukowych. Od 1998 r. zabytkowy budynek jest oficjalną siedzibą OBN. 

==Władze==
===Dyrektorzy===
*[[Władysław Ogrodziński]] (1961-1970)
*[[Jerzy Sikorski]] (1970-1983)
*[[Edmund Wojnowski]] (1983-1990)
*[[Stanisław Achremczyk]] (1990-2016) 
*[[Jerzy Kiełbik]] (2016- )<ref>http://ro.com.pl/jerzy-kielbik-musze-sie-zajac-kondycja-finansowa-obn/01313665</ref>

===Przewodniczący Rady===
*[[Józef Bursza]]
*[[Wojciech Wrzesiński]]
*[[Stanisław Kawula]]
*[[Wojciech Wrzesiński]]

==Struktura==
*Dział Naukowy
*[[Biblioteka Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie |Biblioteka Naukowa Ośrodka Badań Naukowych]]
*[[Wydawnictwo Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie |Wydawnictwo Ośrodka Badań Naukowych]]

==Działalność==
W pierwszych dziesięcioleciach statutowym zadaniem Ośrodka było popieranie i organizowanie działalności naukowej w zakresie nauk humanistycznych i ekonomiczno-społecznych na obszarze Polski północno-wschodniej, ze szczególnym uwzględnieniem Warmii i Mazur. Obecnie problematyka badawcza placówki to:
*zagadnienia polityczne i historyczne, m.in. kwestia ludności polskiej i problematyka germanizacji tej ludności, problematyka ruchu hitlerowskiego, robotników przymusowych i jeńców wojennych w Prusach Wschodnich
*zagadnienia gospodarcze, kulturalne, literackie (m.in. pamiętnikarstwo)
*biografistyka
*tradycyjna kultura ludowa 
*dziedzictwo kulturowe Warmii i Mazur
*życie codzienne w dawnych wiekach
*problematyka ziem nadbałtyckich
W celu promowania i wspierania badań naukowych w zakresie dziejów Warmii i Mazur a także współczesnych przeobrażeń regionu Ośrodek wraz z [[Towarzystwo Naukowe im. Wojciecha Kętrzyńskiego |Towarzystwem Naukowym im. Wojciecha Kętrzyńskiego]] ustanowił [[Nagroda im. Wojciecha Kętrzyńskiego |Nagrodę im. Wojciecha Kętrzyńskiego]] na najlepsze prace młodych naukowców. 
Ośrodek jest jednocześnie organizatorem licznych sesji naukowych, prowadzi działalność wydawniczą (monografie, serie oraz prace indywidualne, „[[Biuletyn Obwodu Kaliningradzkiego]]”, „[[Komunikaty Mazursko-Warmińskie]]” – kwartalnik naukowy wydawany od 1957 r.).
Wokół Ośrodka organizuje się społeczny ruch naukowy. Powstały m.in. zespoły i komisje skupiające kilkadziesiąt przedstawicieli środowiska naukowego, akademickiego oraz kulturalnego: Zespół do Spraw Dokumentacji Współczesnej Warmii i Mazur, Zespół Historii Sztuki, Zespół Historyczny, Zespół do Badań nad Współczesnością Warmii i Mazur, Zespół do Badań nad Piśmiennictwem Warmii i Mazur, Zespół do Badań nad Kulturą Warmii i Mazur. 

==Bibliografia==
#Achremczyk, Stanisław: ''Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 1961-2005'' / Stanisław Achremczyk. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 2007.
#Sikorski, Jerzy: ''Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie 1961-1986 i jego rola w olsztyńskim środowisku humanistycznym'' / Jerzy Sikorski. – Olsztyn : Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1986.

==Zobacz też==
*Strona [http://www.obn.olsztyn.pl/index1.php?id=o_nas/index Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego]

==Przypisy==
<references/>

[[Category:Olsztyn]]
[[Category:Ośrodki naukowe]]
[[Category:1945-1989]]
[[Category:1990-]]