Tekst źródłowy strony Ołtarz w Kaplicy Zbawiciela i Wszystkich Świętych we Fromborku

[[Image: oltarz_kaplica_frombork.jpg|thumb|right|200px|Źródło: ''Katedra we Fromborku'', Olsztyn 2010, s. 98.]]

XVIII-wieczny zabytek sztuki sakralnej z [[Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku|bazyliki we Fromborku]].

==Historia==
Ołtarz datowany jest na XVIII wiek. W 1735 roku ukończono polichromie wnętrza, w którym umieszczono ołtarz, podpisane przez artystę Matthiasa J. Majiera. Z końca XVIII wieku pochodzi natomiast sam ołtarz, będący rodzajem relikwiarza, choć uroczyste wniesienie relikwii do kaplicy odbyło się już w 1734 roku, na długo przed ostatecznym dokończeniem prac nad wystrojem wnętrza (w 1742 roku).

==Opis==
Ołtarz znajduje się w [[Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku|Kaplicy Zbawiciela i Wszystkich Świętych]] przy bazylice fromborskiej. Wykonany został w stylu późnobarokowym. Składają się na niego mensa sarkofagowa z ustawionym na niej relikwiarzem trumiennym oraz wysoki obraz centralny w otoczeniu kilkudziesięciu relikwiarzy o różnej formie (szafki, oszklone skrzynki, kapliczki, trumienki, feretrony).  Całość zawiera ornamenty wstęgowo-okuciowe, dekoracje z motywami muszli, akantów, girland, kwiatów i medalionów. 

==Charakterystyka==
Polichromie wnętrza nawiązują do rozmieszczonych w ołtarzu relikwii. W owalnych medalionach po obu stronach znajdują się malowane popiersia św. Makarego, św. Marcina, św. Wacława, św. Iwo prawnika, św. Błażeja, św. Henryka wyznawcy i króla, św. Maurycego męczennika oraz św. Emiliana z Wenecji. Po bokach ołtarza umieszczono natomiast medaliony z wizerunkami św. Hilarego, św. Ludwika, św. Jana Nepomucena, św. Izydora, św. Jana, św. Karola Boromeusza, św. Albana i św. Łazarza. Zasadniczą częścią wyposażenia ołtarza są tzw. feretrony, czyli duże relikwiarze obnoszone w czasie procesji, np. [[Relikwiarz św. Urbana z Kaplicy pw. Zbawiciela we Fromborku|relikwiarz św. Urbana]]. Pojemniki na relikwie umieszczono także w obramieniu obrazu, wpuszczono w mensę oraz trumnę i osadzono na pilastrach oraz belkowaniu ołtarza. Są to bogato dekorowane relikwiarze w srebrnych ramach, zdobione ornamentem regencyjnym. Wszystkie sygnowane znakiem mistrza złotniczego z [[ewim:Olsztyn|Olsztyna]] [[ewim: Johann Christoph Geese|Jana Krzysztofa Geese]], a także [[ewim:Samuel Grewe|Samuela Grewe]] z [[ewim:Królewiec|Królewca]].

==Ciekawostki==
*Relikwie zostały przywiezione przez biskupa [[ewim:Krzysztof Szembek|Krzysztofa Andrzeja Szembeka]] z katakumb rzymskich. Ich obecny stan jest zły. Naturalnej degradacji ulegają także pergaminowe karteczki z podpisami.   
*Podobny ołtarz relikwiarzowy znajduje się w Augsburgu.

==Zobacz też==
*[[Bazylika Archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Andrzeja we Fromborku]]
*[[Kaplica pw. Zbawiciela w Bazylice Archikatedralnej we Fromborku]]
*[[ewim: Johann Christoph Geese|Johann Christoph Geese]]
*[[ewim:Samuel Grewe|Samuel Grewe]]

==Bibliografia==
#Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku'' / Józefa Piskorska. Cz. 2, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 43.
#''Katedra we Fromborku'' / zdj. Jacek Maciej Wojtkowski ; tekst Janina Bosko. - Olsztyn: Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2010. - S. 98.

[[Category:Rzemiosło artystyczne]]
[[Category:Historia kultury]]
[[Category:Powiat braniewski]] 
[[Category:Frombork (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Category:1701-1800]]