Tekst źródłowy strony Krzyż relikwiarzowy z kościoła pw. św. Mikołaja w Grzędzie

XVI-wieczny zabytek złotniczej sztuki sakralnej [[Kościół pw. św. Mikołaja w Grzędzie|z kościoła pw. św. Mikołaja w Grzędzie]].

==Historia==
Pacyfikał w formie krzyża wykonany został w około 1500 roku, natomiast stopę datuje się na 1664 r. Jej autorem jest [[ewim:Michael Ruhnau|Michael Ruhnau]], złotnik działającego w latach  1646-1702. Zachowane na kryzie stopy znaki złotnicze wskazują na cech miejski [[ewim:Jeziorany|Jezioran]] oraz pruską cechę podatkową z lat 1809-1812 (orzeł). 

==Opis==
Krzyż został wykonany z kutego srebra metodą kucia na zimno (repusowania) oraz częściowo odlewania,  grawerowania, cyzelowania i złocenia. Jego wymiary to: wysokość - 40 cm, stopa - 16 cm. Obiekt waży 975 gram. Pod stopą widnieje inskrypcja: Ecclesiae Sturmhibeln. pond. 124 Scot Ao 1664 MR Aurifabr. MR - Michał Ruhnau.

==Charakterystyka==
Podstawę gotyckiego krzyża stanowi okrągła, barokowo dekorowana stopa, zdobiona bukietami kwiatów, układającymi się w formę spiralnie skręconych pukli, częściowo grawerowanych, przechodzących w trzon. Na co drugim puklu  kwiat zwrócony długą łodyżką w stronę trzonu, natomiast kwiatonem w dół. Na trzonie umieszczony gruszkowy nodus, czyli dekoracyjne zgrubienie, w formie skręconych pukli. Sam krzyż nosi cechy gotyckie, które zawarte są w trójlistnych zakończeniach ramion. Co charakterystyczne, każdy z liści zwieńczony jest  kuleczką, symbolizującą owoc głogu. W zakończeniach ramion umieszczono natomiast plastyczne symbole czterech ewangelistów oraz grawerowane Arma Christi, czyli Narzędzia Męki Pańskiej. W trójlistnych zakończeniach ramion znalazły się też odlewane uskrzydlone główki aniołków, wykonane z tej samej formy co aniołek na [[Monstrancja z kościoła pw. św. Mikołaja w Grzędzie|monstrancji z tegoż kościoła]]. W miejscu skrzyżowania ramion nałożona odlewana figurka Chrystusa Ukrzyżowanego. W tym samym punkcie, na awersie, znajduje się okrągła puszka na relikwie, obwiedziona zwiniętym sznureczkiem. 

==Ciekawostki==
*Ślady wokół główek aniołków, m.in. widoczne otwory, wskazują, iż wcześniej w tych miejscach mogły być mocowane inne elementy. 

==Zobacz też==
*[[Kościół pw. św. Mikołaja w Grzędzie]]
*[[Monstrancja z kościoła pw. św. Mikołaja w Grzędzie]]
*[[ewim:Michael Ruhnau|Michael Ruhnau]]

==Bibliografia==
#Okulicz, Małgorzata: ''Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od połowy XIV do końca XVIII wieku: katalog wystawy'' / Małgorzata Okulicz. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2006. – S. 140. 
#Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku'' / Józefa Piskorska. Cz. 2, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 48.

[[Category:Rzemiosło artystyczne]]
[[Category:Przedmioty sakralne]]
[[Category:Historia kultury]]
[[Category:Powiat bartoszycki]]
[[Category:Bisztynek (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Category:1501-1600]]