Tekst źródłowy strony Kościół pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie

[[Image: kosciol_andrzej_ramsowo_1.jpg|thumb|right|250px| Fot. Mieczysław Kalski]]
[[Image: kosciol_andrzej_ramsowo_2.jpg|thumb|right|250px| Fot. Mieczysław Kalski]]

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XVIII wieku. 

==Lokalizacja==
Kościół wybudowano na wzniesieniu, na terenie wsi [[ewim:Ramsowo|Ramsowo]] (niem. Groß Ramsau). Wieś znajduje się w [[ewim:Barczewo (gmina miejsko-wiejska)|gminie Barczewo]], 30 km od [[ewim:Olsztyn |Olsztyna]]. 
 
==Historia==
Pierwsze wzmianki o istnieniu w tym miejscu świątyni pochodzą z okresu nadania wsi przywileju lokacyjnego (w 1379 roku). Patronką ówczesnego kościoła była św. Katarzyna. Kamień węgielny pod budowę nowej świątyni położono w 1727 roku. Jego konsekracji, ku czci św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha, dokonał biskup [[ewim:Krzysztof Szembek|Krzysztof Andrzej Szembek]], w dniu 9 lipca 1730 roku. Kościół ten został nieznacznie przebudowany w połowie XIX wieku, a następnie powtórnie konsekrowany przez biskupa pomocniczego [[ewim:Antoni Frenzel |Antoniego Frenzla]], w dniu 9 sierpnia 1857 roku. W 1906 roku wieżę dzwonniczą przykryto neobarokowym hełmem. Z tego okresu pochodzi też prezbiterium, które wzniesiono w miejscu dotychczasowej zakrystii.

==Opis==
Jest to kościół orientowany, salowy, wzniesiony w stylu barokowym, murowany z cegły, nie otynkowany. Od strony wschodniej znajduje się absyda, od zachodniej, czworoboczna wieża, wciągnięta w korpus. Wieża posiada cztery kondygnacje, podzielone widocznymi na ścianach, czworobocznymi blendami i gzymsami. Nad ostatnią kondygnacją, zaopatrzoną w cztery zegary, wznosi się barokowy hełm. W ścianie frontowej, przy portalu, znajduje się kamień węgielny z datą 1727. Nad wschodnim szczytem nawy umieszczono ośmioboczną sygnaturkę z chorągiewką, na której widnieje data konsekracji 1730. Wnętrze przykryto drewnianym stropem. 

==Wyposażenie==
Wystrój wnętrza pochodzi głównie z XVIII wieku. Jest tam m.in. bogato zdobiony [[Ołtarz główny w kościele pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie |ołtarz główny]], wykonany około 1740 roku w warsztacie [[ewim:Jan Chrystian Schmidt |Jana Chrystiana Schmidta]] w [[ewim:Reszel |Reszlu]]. Z tego samego okresu pochodzą ołtarze boczne: lewy z obrazem Chrztu Chrystusa i prawy z obrazami św. Rocha i Pokłonem Mędrców. Wśród innych wartościowych elementów wyposażenia na uwagę zasługują: baptysterium z kopułą, neogotycka loża kolatorska, ambona. W kościelnym skarbcu znajdują się także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.: 
*monstrancja późnogotycka z elementami z XVII i XVIII wieku, 
*kielich mszalny barokowy z XVIII wieku i drugi kielich z 1753 roku, a także taca mszalna rokokowa, wykonane w przez złotnika olsztyńskiego [[ewim:Jan Geese|Jana Geese]],
*[[Krzyż relikwiarzowy z kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie|pacyfikał]] w formie krzyża z 1684 roku, wykonany przez [[ewim:Michał Bartolomowicz|Michała Bartolomowicza]] z [[ewim:Dobre Miasto|Dobrego Miasta]], 
*naczynia na oleje święte z 1753 roku.

==Zobacz też==
*[[ewim:Parafia pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie|Parafia pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie]]
*[[ewim:Krzysztof Szembek|Krzysztof Andrzej Szembek]]
*[[ewim:Antoni Frenzel |Antoni Frenzel]]
*[[ewim:Jan Chrystian Schmidt |Jan Chrystian Schmidt]]
*[[ewim:Jan Geese|Jan Geese]]
*[[Krzyż relikwiarzowy z kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie]]
*[[ewim:Michał Bartolomowicz|Michał Bartolomowicz]]
*[[Ołtarz główny w kościele pw. św. Andrzeja Apostoła i św. Rocha w Ramsowie]]

==Bibliografia==
#''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej''. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 104. 

#Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II: Ilustrowany katalog zachowanych dzieł''. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. - S. 95-96. 
#Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 110. 
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 54. 

==Linki==
*''Kościoły Warmii - Gmina Barczewo'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.domwarminski.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=88 www.domwarminski.pl] [dostęp 05.11.2013 r.] 


[[Category:Kościoły i kaplice]]
[[Category:Powiat olsztyński]] 
[[Category:Barczewo (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Category:1701-1800]]