Tekst źródłowy strony Gmach Wyższej Szkoły Realnej im. Kopernika w Olsztynie

Budynek użyteczności publicznej istniejący w [[ewim:Olsztyn|Olsztynie]] w latach 1900-1945. 

==Lokalizacja==
Budynek wzniesiono na terenie [[ewim:Olsztyn|Olsztyna]], u zbiegu ulic Klebarskiej (niem. Kleebergerstraβe, dzisiejsza al. Piłsudskiego) i Kopernika (niem. Coppernicusstraβe). 

==Historia==
Miejska szkołę średnią dla chłopców otwarto w Olsztynie w kwietniu 1895 roku. Z dniem 1 października 1898 roku rozpoczęto w niej realizację programu szkoły realnej. Podjęto wówczas decyzję o budowie na potrzeby szkoły odpowiedniego gmachu. Samo przedsięwzięcie było dla Olsztyna sprawą prestiżową. Rozwijające się miasto potrzebowało fachowców wykształconych w wielu użytecznych zawodach. Gmach nowej szkoły miał równocześnie świadczyć o randze placówki. Za pośrednictwem Stowarzyszenia Architektów w Berlinie władze Olsztyna rozpisały więc konkurs na projekt tego budynku. Jego rozstrzygnięcie nastąpiło we wrześniu 1898 roku. Z 18 dostarczonych prac, odpowiadających sformułowanym przez miejskich urzędników wytycznym, wygrał projekt autorstwa W. Moessingera z Frankfurtu nad Menem. Dokumentację nadesłaną przez architekta uznano jednakże za niekompletną i przekazano ją do opracowania olsztyńskiemu architektowi [[ewim:Albrecht Ehrhardt |Albrechtowi Ehrhardtowi]]. Prace murarskie i ziemne wykonała firma Alberta Scholza. Budynek oddano do użytku w 1900 roku. Najpierw znalazła w niej siedzibę miejska szkoła realna, a następnie, od 1909 roku, Wyższa Szkoła Realna (męskie gimnazjum matematyczno-przyrodnicze). W maju 1920 roku szkoła obchodziła uroczystość 25-lecia swojego istnienia. Z tej okazji nadano jej imię Mikołaja Kopernika. W czasie II wojny światowej w budynku zorganizowano lazaret wojskowy. W 1945 roku został on podpalony i zniszczony. Fragmenty jego ścian oraz fundamenty wykorzystano później przy wznoszeniu Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej (dzisiejszy Urząd Wojewódzki). 

==Opis==
Neogotycki budynek harmonizował stylem architektury i czerwienią ceglanych ścian ze wzniesionym dalej [[Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynie |kościołem Najświętszego Serca Pana Jezusa]]. Posiadał przy tym bardzo bogate ukształtowanie bryły z dużą liczbą elementów wieńczących fasadę. Budynek został podzielony na dwa poprzecznie do siebie ustawione skrzydła w kształcie litery L: niższy kalenicowy i wyższy – szczytowy. Pierwszy człon mieścił sale klasowe i specjalistyczne pracownie dostępne z korytarzy przypominających krużganki w zamkach gotyckich. W drugim, znajdowała się główna klatka schodowa skomunikowana z dużymi sieniami na obu kondygnacjach, pokoje nauczycielskie i administracji oraz duża aula na piętrze. Z uwagi na usytuowanie gmachu w narożniku ulic, boczną elewację wyższego skrzydła wzbogacono o dodatkowy szczyt, tworząc jakby drugą fasadę.<ref>A. Rzempołuch, ''Architektura i urbanistyka Olsztyna 1353-1953: od założenia miasta po odbudowę ze zniszczeń wojennych'', Olsztyn 2005, s. 73.</ref>

==Bibliografia==
#Bętkowski, Rafał: ''Olsztyn jakiego nie znacie: obraz miasta na dawnej pocztówce'' / Rafał Bętkowski. - Olsztyn : Edytor Wers, 2003. – S. 91. 
#Piechocki, Stanisław: ''Dzieje olsztyńskich ulic'' / Stanisław Piechocki. - Olsztyn : Remix, 1998. – S. 211.
#Rzempołuch, Andrzej: ''Architektura i urbanistyka Olsztyna 1353-1953: od założenia miasta po odbudowę ze zniszczeń wojennych'' / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Urząd Miasta: Remix, 2005. – S. 72-73. 

==Przypisy==
<references/>

[[Category:Inne obiekty architektury]]

[[Category:Olsztyn]] 
[[Category:1801-1918]]