Tekst źródłowy strony Friedrich Heitmann

[[Image:‎ Kosciol_sw.rodziny.jpg|thumb|right|350px| Kościół Świętej Rodziny w Królewcu<br>Źródło: http://de.wikipedia.org ]]
[[Image:‎ Palestra.jpg |thumb|leftt|350px|Królewiec - Palestra Albertina<br>  Źródło: http://de.wikipedia.org ]]

(1853 -1921) - architekt niemiecki związany  z [[ewim:Prusy Wschodnie|Prusami Wschodnimi]] (także jako Fritz Heitmann)

== Biografia <br>  ==

Urodził się  27 października 1853 r. w Ahlen w Westfalii.  Wraz z konserwatorem zabytków Adolfem Boetticherem prowadził w latach 1890–1896 akcję inwentaryzacyjną na terytorium Prus Wschodnich.

Jest projektantem szeregu kościołów na terenie ówczesnej diecezji warmińskiej, na ogół w formach neogotyckich, budowanych z cegły. 

Fritz Heitmann wykorzystywał elementy zaczerpnięte z gotyckiej architektury Prus Krzyżackich, śmiało zestawiając je z elementami, które w regionie nigdy nie występowały, jak np. gotyckie wieże kościelne zwieńczone schodkowymi szczytami i sklepienia gwiaździste zestawione z granitowymi filarami międzynawowymi.

Architekt sporadycznie projektował również świątynie ewangelickie oraz stosował inne style architektoniczne. Prócz budowli sakralnych w swoim dorobku ma  wille, które odnajdziemy na terenie dzielnicy Amalienau w [[ewim:Królewiec|Królewcu]], budynki administracyjne, gimnazjum i być może „ białe koszary” w [[ewim:Ostróda|Ostródzie]]. Jest też projektantem szpitala w Morągu, i autorem projektu rozbudowy [[Szpital Mariacki w Olsztynie|Szpitala Mariackiego w Olsztynie]] (1906–1907). W 1914 otrzymał tytuł radcy budowlanego.

Ostatnie 3 lata życia architekt miałby spędzić na plebanii zbudowanego przez siebie w Królewcu kościoła św. Wojciecha. Zmarł 13 sierpnia 1921roku, pochowany został na przykościelnym cmentarzu. Jego wnukiem jest Heinrich Heitmann, członek zarządu firmy BMW.

== Największe dzieło <br>  ==

Największym dziełem architekta jest neogotycki[[Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynie|Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynie]] (1901–1903). Ogólna kompozycja z wysoką wieżą główną i dwiema niższymi przy prezbiterium wzorowana jest na katedrach w Ulm i Fryburgu.

W olsztyńskim kościele w wersji ceglanej, z wyraźnymi cytatami z architektury średniowiecznej państwa krzyżackiego, ale w formie znanej z XIX w. Wieża wzorowana jest na wieży zamku krzyżackiego w Królewcu, prezbiterium nawiązuje do kościoła zamkowego w Malborku.

== Inne wybrane realizacje <br>  ==
- neogotycki [[Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego i Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Klebarku Wielkim|kościół w Klebarku Wielkim]] (1892-1896)<br>
- neogotycki [[Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Brąswałdzie|kościół w Brąswałdzie]] (1894-1896)<br>
- neogotycki kościół św. Katarzyny w Kętrzynie (1895-1896)<br>
- neogotycki [[Kościół pw. św. Apostołów Szymona i Judy Tadeusza w Dywitach|kościół w Dywitach]] (1893-1897)<br>
- neogotycki kościół w Kobułtach (1897–1899)<br>
- neoromański ewangelicki Luizy (wnętrze przekształcone - 1899–1901)<br>
- neogotycki kaplica św. Wojciecha w Królewcu (przebudowany - 1902–1904)<br>
- neogotycki Świętej Rodziny w Królewcu (1904–1907 - obecnie filharmonia)<br>
- neogotycki kościół św. Brunona w Wystruci (1912)<br>
- neogotycki [[Kościół pw. św. Mikołaja i św. Antoniego Padewskiego w Biesowie|kościół w Biesowie]] (1910–1913)<br>
- neobarokowy [[Kościół pw. św. Mikołaja i Jana Ewangelisty w Sząbruku|kościół w Sząbruku]] (rozbudowa - 1911-1913)<br>
- neoromański kościół św. Józefa w Olsztynie (1912- 1913)<br>
- neogotycki kościół w Jonkowie (rozbudowa - 1914)<br>
- neorenesansowy kościół Lutra na Haberbergu w Królewcu (niezachowany)<br>
- [[Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Ostródzie|kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Ostródzie]]<br>
- [[Kościół pw. św. Mikołaja w Sętalu]]<br>
- [[Kościół pw. św. Walentego i św. Jakuba w Lipowcu]]<br>

== Bibliografia<br>  ==

1. Andrzej Rzempołuch: Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich. Olsztyn: Remix, 1992.<br>  
2.Bronisław Magdziarz (red. prow.): Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej Tom 1 i 2. Olsztyn: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. <br>  
3. A. Głowacz. Fritz Heitmann, architekt warmińskich kościołów. „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. R. 5, 2003.<br>  
4. http://www.warmia24.kartuzy.pl<br>  
5. http://de.wikipedia.org/<br>  
6. http://www.ostpreussen.net/index.php?ctag=Allenstein<br>

[[Category: Projektanci i architekci|Heitmann, Friedrich]]
[[Category: Historia kultury|Heitmann, Friedrich]]
[[Category: Olsztyn|Heitmann, Friedrich]]
[[Category: Prusy Wschodnie|Heitmann, Friedrich]]
[[Category: Architektura|Heitmann, Friedrich]]
[[Category: 1801-1918|Heitmann, Friedrich]]
[[Category:1919-1944|Heitmann, Friedrich]]