Tekst źródłowy strony Dom dla konwertytów w Braniewie

[[Image: dom_konwertyci_braniewo_2.jpg|thumb|right|350px|Źródło: [http://www.digart.pl/praca/1855760/Palacyk_.html#digart www.digart.pl] ]]

Zabytek architektury wzniesiony w pierwszej ćwierci XVIII wieku. 

==Lokalizacja==
Budynek (zwany również hospicjum dla konwertytów lub pałacykiem Potockiego) wzniesiony został na terenie [[ewim:Braniewo|Braniewa]] (niem. Braunsberg). Usytuowano go poza murami starego miasta, na terenie należącym dawniej do [[Zamek w Braniewie|zamku biskupiego]] (obecna ulica Botaniczna, naprzeciwko ogrodu zoologicznego).

==Historia==
Budynek wzniesiono w 1719 roku z fundacji biskupa [[ewim:Teodor Potocki|Teodora Potockiego]], z przeznaczeniem na schronisko dla konwertytów z protestantyzmu nie mających środków do życia (uciekinierów z Prus Książęcych). W 1722 roku biskup uposażył „schronisko” w dobra wystarczające na utrzymanie 12 osób (z czynszów podległych mu wsi). Po 1772 roku miejsce to pełniło funkcję katolickiego przytułku dla starców, a po 1923 roku wykorzystywane było jako ogólnomiejski dom starców. W połowie lat 20-tych XX wieku przeprowadzono w nim gruntowny remont. Budynek został częściowo zniszczony w 1945 roku. W roku 1965 pokryto go nowym dachem i przystąpiono do prac remontowych. Po odrestaurowaniu, w 1975 roku znalazły tu swoją siedzibę: [[Miejska Biblioteka Publiczna w Braniewie |Miejska Biblioteka Publiczna]] i oddział [[Biblioteka Elbląska im. Cypriana Norwida |Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Elblągu]]. Od 16 lipca 1992 roku budynek jest własnością Kurii Metropolitalnej Archidiecezji Warmińskiej. W chwili obecnej funkcjonuje tu [[Międzynarodowe Centrum Edukacyjne w Braniewie]] – zamiejscowy ośrodek dydaktyczny [[ewim:Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie |Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie]].

==Opis==
Jest to obszerny, barokowy budynek o charakterze klasztornym, murowany, otynkowany, parterowy, podpiwniczony. Zbudowano go na planie kwadratu (cztery skrzydła) z dziedzińcem pośrodku. Elewacją frontową zwrócony jest ku północy. Na osi skrzydła północnego znajduje się szeroki przejazd sklepiony kolebką z lunetami. Niegdyś w południowo-wschodnim narożniku znajdowała się kaplica. Elewacje zewnętrzne i dziedzińcowe są identyczne. Występują w nich prostokątne otwory wejściowe i okienne w opaskach z szerokim gzymsem podokapowym. W elewacjach frontowych zastosowano pozorne ryzality. W środkowym znajduje się półkolisty naczółek, w którym widnieje kartusz z herbem Pilawa pod kapeluszem kardynalskim i z inicjałami fundatora – [[ewim:Teodor Potocki|Teodora Potockiego]] oraz z datą 1719. Wszystkie skrzydła budynku przykryte zostały dachami dwuspadowymi z dachówki. W skrzydle północnym usytuowano drewnianą wieżyczkę z latarnią i kopulastym hełmem, krytym blachą, z 1719 roku.

==Bibliografia==
#Achremczyk, Stanisław: ''Braniewo'' / Stanisław Achremczyk, Alojzy Sztorc. Olsztyn - Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego, 1995. – S. 162.
#Chorostian, Bogusława: ''Braniewo'' / Bogusława Chorostian // W: ''Braniewo: z dziejów miasta i powiatu'' / red. Jerzy Chojnowski [et al.]. – Olsztyn : Pojezierze, 1973, s. 134. 
#''Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst'' / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 27-29.

[[Category:Inne obiekty architektury]]
[[Category:Braniewo]]
[[Category:Powiat braniewski]] 
[[Category:1701-1800]]