Tekst źródłowy strony Kaplica pw. Matki Bożej Szkaplerznej w Jarotach

[[Image: kosciol_szkaplerzna_jaroty_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: M. Birezowska, B. Zalewska, ''Zabytkowe wnętrze – rzecz o potrzebie badań'', „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski” R. 5 (2003), s. 54.]]

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w połowie XIX wieku.

==Lokalizacja==
Pierwotnie kaplica usytuowana była na terenie wsi [[ewim:Jaroty|Jaroty]] (nem. Jondorf), obecnie jest to dzielnica [[ewim:Olsztyn |Olsztyna]], a obiekt znajduje się przy ulicy Jarockiej. 

==Historia==
Kaplica została wzniesiona w 1883 roku z fundacji mieszkańca Jarot, Jana Czodrowskiego. Z zachowanych informacji wynika, że wcześniej znajdował się w tym miejscu przydrożny krzyż. Kaplicę poświęcono w 1885 roku. W 1922 roku nad jej drzwiami zawieszono sygnaturkę. Po II wojnie światowej kaplicę rozbudowano w kierunku zachodnim, przesuwając ścianę z wejściem o około 2 m. Z biegiem lat, w związku z rozbudową Olsztyna, którego Jaroty stały się dzielnicą, kaplica była zbyt mała by pomieścić wszystkich wiernych. W związku z tym w latach 1981-1984 wzniesiono przy niej dużą [[Kościół pw. Bogurodzicy Dziewicy Matki Kościoła w Olsztynie |świątynię pod wezwaniem Bogurodzicy Dziewicy Matki Kościoła]]. Wówczas przywrócono poprzednią długość kaplicy i zdemontowano znajdującą się w niej emporę. W dniu 18 listopada 1984 roku odbyła się uroczysta konsekracja nowego kościoła, którego kaplica stała się częścią. W latach 2001-2002 przeprowadzono w kaplicy prace remontowo-konserwatorskie.

==Opis==
Kaplicę wzniesiono z cegły ceramicznej, na rzucie prostokąta i posadowiono na fundamencie z kamienia polnego. W jej ścianach znajdują się ostrołukowe otwory okienne z uskokowym glifem oraz uskokowy gzyms wieńczący, zastosowany w elewacji północnej i południowej. Otwór drzwiowy w elewacji zachodniej zamknięty jest łukiem ostrym. Elewację wschodnią zdobi ostrołukowa blenda z uskokowym, zwężającym się w trójkąt parapetem oraz trójkątnym daszkiem. Po obu stronach blendy znajdują się okrągłe przeźrocza. Całość przykryta jest dwuspadowym dachem. Wnętrze budowli, o charakterze salowym, przekryte zostało drewnianym, malowanym stropem kolebkowym. Na ścianach zachowały się fragmenty polichromii. W ścianie wschodniej znajduje się nisza zamknięta łukiem odcinkowym. 

==Wyposażenie==
Pierwotnie wnętrze kaplicy wyposażone było w trzy ołtarze i w stacje Drogi Krzyżowej. Z [[Bazylika Współkatedralna Świętego Jakuba Apostoła w Olsztynie |kościoła św. Jakuba w Olsztynie]] przeniesiono do niej barokowy obraz olejny św. Anny Samotrzeć z przełomu XVII i XVIII wieku (znajduje się tu do dziś), a z [[Kościół pw. św. Mikołaja i św. Antoniego Padewskiego w Biesowie |kościoła w Biesowie]], w 1894 roku, obraz przedstawiający Koronację Najświętszej Maryi Panny (w późniejszych latach zaginął). W niszy usytuowanej w ścianie prezbiterium, mieściła się ludowa rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem z XVIII wieku, wykonana z drewna i polichromowana.

==Ciekawostki==
*Jan Czodrowski ufundował kaplicę, ponieważ kilkakrotnie w snach objawiła mu się Matka Boża. Poleciła mu by w miejscu istniejącego już krzyża przydrożnego wybudował murowaną kaplicę ku Jej czci. 

==Zobacz też==
*[[Kaplica przy Szpitalu Mariackim w Olsztynie]]
*[[Kaplica Jerozolimska pw. Krzyża Świętego w Olsztynie]]
*[[Kaplica pw. św. Jana Nepomucena w Olsztynie]]
*[[Kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa w Olsztynie]]
*[[Kościół pw. Świętego Krzyża w Olsztynie]]
*[[Kościół ewangelicko-augsburski pw. Chrystusa Zbawiciela w Olsztynie]]
*[[Kościół pw. Chrystusa Króla i św. Franciszka w Olsztynie]]
*[[Bazylika Współkatedralna Świętego Jakuba Apostoła w Olsztynie]]
*[[Kościół pw. św. Józefa w Olsztynie]]
*[[Kościół garnizonowy pw. Matki Bożej Królowej Polski w Olsztynie]]

==Bibliografia==
#Birezowska, Małgorzata: ''Zabytkowe wnętrze – rzecz o potrzebie badań'' / Małgorzata Birezowska, Barbara Zalewska // „Warmińsko-Mazurski Biuletyn Konserwatorski”. – R. 5 (2003), s. 50-54. 
#Birezowska, Małgorzata: ''Zabytkowe wnętrze kaplicy w Jarotach: kaplica pod wezwaniem Matki Bożej Szkapleżnej'' / Małgorzata Birezowska, Barbara Zalewska // „Posłaniec Warmiński”. – 2004, nr 4, s. 7.

==Dodatkowa literatura==
*Bobrowicz, Andrzej: ''Kaplica p. w. Matki Boskiej Szkaplerznej'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.atrakcje.olsztyn.pl/Zabytki/kaplica-p-w-matki-boskiej-szkaplerznej.html www.atrakcje.olsztyn.pl] [dostęp 02.11.2013 r.]
*''Olsztyn: kaplica na Jarotach i fortel księdza proboszcza'', materiał zamieszczony na stronie internetowej, [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/25807,olsztyn-kaplica-na-jarotach-i-fortel-ksiedza-proboszcza-.html www.polskaniezwykla.pl] [dostęp 02.11.2013 r.]

[[Category:Kościoły i kaplice]]
[[Category:Olsztyn]] 
[[Category:1801-1918]]