Tekst źródłowy strony Kościół ewangelicki w Wielbarku

[[Image: wielbark kosc_4.jpg |thumb|right|250px|Fot. Mieczysław Kalski]]
[[Image: kosciol ewangelicki_wielbark_1.jpg|thumb|right|180px|Fasada. Fot. około 1910 roku.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 59068.]]
[[Image: kosciol ewangelicki_wielbark_2.jpg|thumb|right|200px| Widok w stronę ołtarza. Fot. A. Ulbrich. 1904/1910 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 59066.]]
[[Image: kosciol ewangelicki_wielbark_3.jpg|thumb|left|150px| Rzeźba anioła chrzcielnego. Fot. A. Ulbrich. 1904/1910 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 59054.]]

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku. 

==Lokalizacja==
Kościół został wybudowany w centrum wsi [[ewim:Wielbark |Wielbark]] (niem. Willenberg). Wieś znajduje się w [[ewim:Powiat szczycieński| powiecie szczycieńskim]].

==Historia==
Budowlę wzniesiono na miejscu wcześniejszego, drewnianego kościoła, zbudowanego w 1721 roku. Ze względów technicznych został on rozebrany w roku 1819 roku. W 1822 roku, w pracowni berlińskiego architekta [[ewim:Karol Fryderyk Schinkl|Karola Fryderyka Schinkla]], powstał projekt nowej świątyni. Wzniesiono ją w latach 1825-1827, a jej głównym wykonawcą był mistrz murarski Schimmelpfennig. Nową świątynię konsekrowano 27 września 1827 roku. Obecnie nie jest ona użytkowana (nie pełni już funkcji sakralnych). Od 2009 roku prowadzone są w niej prace remontowe. 

==Opis==
Jest to duża, murowana budowla salowa wzniesiona na rzucie prostokąta wstylu neoromańskim. Od strony zachodniej znajduje się kwadratowa wieża, charakteryzująca się prostotą formy i detalu. Jej elewacje udekorowane zostały dwoma rzędami okien zamkniętych łukiem pełnym, wspartym na odcinkach gzymsu, a także profilowanymi, prostymi gzymsami. Korpus nawowy przykryto dachem dwuspadowym. W szczycie wieży, przykrytej dachem namiotowym, umieszczono kutego z blachy orła umocowanego na miedzianej kuli (pochodzi ze starego kościoła). Do 1911 roku orzeł taki znajdował się herbie Wielbarka. Przy kościele znajduje się budynek starej plebani, z pierwszej połowy XIX wieku.

==Ciekawostki==
Na dawne wyposażenie kościoła, które z biegiem lat zostało rozproszone, składały się cenne zabytki, m.in.: drewniana, barokowa ambona, ołtarz oraz chrzcielnica w stylu empire, z lat 1825-1827, których wykonanie przypisuje się rzeźbiarzowi [[ewim:Wilhelm Biereichel| Wilhelmowi Biereichelowi]]. W kościele znajdowała się także barokowa rzeźba Anioła Chrzcielnego z około 1720 roku.

==Zobacz też==
*[[Kościół pw. św. Jana Nepomucena w Wielbarku]]
*[[ewim:Karol Fryderyk Schinkl|Karol Fryderyk Schinkl]]
*[[ewim:Wilhelm Biereichel| Wilhelm Biereichel]]


==Bibliografia==
#Liżewska, Iwona: ''Przewodnik po historii i zabytkach Ziemi Szczycieńskiej'' / Iwona Liżewska, Wiktor Knercer. – Olsztyn : Remix; Związek Gmin Mazurskich „Jurand”, 1998. – S. 149, 151.
#Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Remix, 1992. – S. 136. 

==Linki==
*''Wielbark - zabytkowy kościół ewangelicki'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#86/pl/i/wielbark_-_zabytkowy_kosciol_ewangelicki www.ciekawemazury.pl] [dostęp 08.12.2013 r.]
*''Wielbark: dawny kościół ewangelicki'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://mojemazury.pl/78713,Wielbark-dawny-kosciol-ewangelicki.html#axzz2mxI7Hjj0 www.mojemazury.pl [dostęp 08.12.2013 r.]


[[Category:Kościoły i kaplice]]
[[Category:Wielbark (gmina wiejska)]]
[[Category:Powiat szczycieński]]
[[Category:1801-1918]]