Tekst źródłowy strony Kościół pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Opinie

[[Image: kosciol_znalezienia_opin_1.jpg|thumb|right|200px| Fot. Jerzy Zaskiewicz.<br>Źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#702/pl/p/opin-zabytkowykosciolfilp.w.swietegokrzyza www.ciekawemazury.pl] ]]
[[Image: kosciol_znalezienia_opin_2.jpg|thumb|right|200px| Fot. Mieczysław Wieliczko.<br>Źródło: ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1'', red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 239.]]
[[Image: kosciol_znalezienia_opin_4.jpg|thumb|right|200px| Fot. Anton Ulbrich. Ambona. 1904/1909 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 057432.]]
[[Image: kosciol_znalezienia_opin_3.jpg|thumb|left|200px| Fot. Anton Ulbrich. 1904/1909 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 057434.]]

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony pod koniec XIV wieku. 

==Lokalizacja==
Kościół został wybudowany w centrum wsi [[ewim:Opin |Opin]] (niem. Open). Wieś położona jest w [[ewim:Powiat lidzbarski| powiecie lidzbarskim]], w [[ewim:Orneta (gmina miejsko-wiejska) |gminie Orneta]]. 

==Historia==
Pierwszy kościół w tej miejscowości powstał na miejscu wcześniejszej kaplicy wzniesionej wkrótce po lokacji wsi w 1345 roku. Murowana świątynia powstała pod koniec XIV wieku. W 1400 roku konsekrował ją biskup [[ewim:Henryk III Sorbom |Henryk III Sorbom]]. W 1800 roku budowla została zniszczona w wyniku pożaru. Odbudowano ją dwa lata później, a około 1835 roku dobudowano do niej wieżę dzwonniczą. W ciągu wieku XIX nastąpiły dalsze przebudowy i odnowienia. Pozbawiły one gotycki kościół wcześniejszego charakteru. W 1950 roku obniżono wieżę. 

==Opis==
Jest to świątynia orientowana, salowa, murowana a cegły, otynkowana. Od strony północnej znajduje się zakrystia, od południa kaplica chrzcielna, a od zachodu wieża, którą wieńczy chorągiewka z datą 1644 (zapewne z poprzedniego spalonego kościoła i wieży wówczas drewnianej). W ścianach korpusu budowli znajdują się ostrołukowe okna i blendy. Wschodnią ścianę zdobi zamknięta półkoliście wnęka z rzeźbą Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Wnętrze nawy nakryte jest stropem.  
 
==Wyposażenie==
Wyposażenie wnętrza zostało skompletowane po spaleniu się dawnego kościoła. Poszczególne sprzęty trafiły tutaj z różnych kościołów regionu. Uzupełniano i przystosowywano do wymogów nowego wnętrza w warsztacie Biereichelów. Ołtarz główny wykonał w 1735 roku [[ewim:Krzysztof Peucker |Krzysztof Peucker]] dla [[Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Kadynach |kościoła klasztornego w Kadynach]] (po przeniesieniu nieco go zmniejszono i przebudowano w 1831 roku). W ołtarzu umieszczono obrazy namalowane przez [[ewim:Jan Strunge |Jana Strunge]] oraz rzeźby: m.in. krucyfiks z 1833 roku, wykonany przez [[ewim:Wilhelm Biereichel |Wilhelma Biereichela]], figury św. Piotra i Pawła z 1730 roku, Matka Boska z Dzieciątkiem z XVIII wieku. Dwa barokowe ołtarze boczne pochodzą z drugiej połowy XVII wieku i przeniesione zostały w 1814 roku z [[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie |kościoła św. Jana Chrzciciela z Ornety]]. Stamtąd pochodzą też manierystyczne obrazy z 1617 roku (z dawnego ołtarza mariackiego), ufundowane przez [[ewim:Bartłomiej Laubich |Bartłomieja Laubicha]]. W omawianym kościele znajduje się także: ambona z 1803 roku, chór muzyczny, krucyfiks z początku XIX wieku, a także srebrny kielich z 1748 roku, sygnowany przez złotnika dobromiejskiego, [[ewim:Antoni Krieger |Antoniego Kriegera]].  






==Zobacz też==
*[[ewim:Henryk III Sorbom |Henryk III Sorbom]]
*[[ewim:Krzysztof Peucker |Krzysztof Peucker]]
*[[ewim:Jan Strunge |Jan Strunge]]
*[[ewim:Wilhelm Biereichel |Wilhelm Biereichel]]
*[[ewim:Bartłomiej Laubich |Bartłomiej Laubich]]
*[[ewim:Antoni Krieger |Antoni Krieger]]
*[[Kościół pw. św. Antoniego Padewskiego w Kadynach]]
*[[Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Ornecie]]

==Bibliografia==
#Chrzanowski, Tadeusz: ''Przewodnik po zabytkowych kościołach Północnej Warmii'' / Tadeusz Chrzanowski. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1978. – S. 112.
#''Katalog zabytków sztuki. T. 2: Województwo elbląskie. Braniewo, Frombork, Orneta i okolice. Z. 1: tekst'' / pod red. Mariana Arszyńskiego i Mariana Kutznera. - Warszawa : Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 1980. - S. 140-142.
#Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku''. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 80. 


[[Category:Kościoły i kaplice]]
[[Category:Powiat lidzbarski]]
[[Category:Orneta (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Category:1301-1400]]