Tekst źródłowy strony Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu Reszelskim

[[Image: kosciol_jana_biskupiec_1.jpg|thumb|right|200px|Fot. 2009 rok.<br>Źródło: Dokumenty życia społecznego WBP w Olsztynie.]]
[[Image: kosciol_jana_biskupiec_2.jpg|thumb|right|200px|Pocztówka z 1975 roku. Fot. L. Surowiec.<br>Źródło: Dokumenty życia społecznego WBP w Olsztynie.]]
[[Image: kosciol_jana_biskupiec_3.jpg|thumb|left|200px|Wieża kościoła parafialnego około 1900 roku.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 55205.]]
[[Image: kosciol_jana_biskupiec_5.jpg|thumb|right|200px|Źródło: ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 1'', red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 108.]]
[[Image: kosciol_jana_biskupiec_6.jpg|thumb|right|200px|Fot. 2009 rok.<br>Źródło: Dokumenty życia społecznego WBP w Olsztynie.]]

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XV wieku. 

==Lokalizacja==
Kościół został wybudowany na terenie [[ewim:Biskupiec|Biskupca Reszelskiego]], w północno-wschodnim narożniku starego rynku, tuż przy [[ewim:Rzeka Dymer|rzece Dymer]] (obecny Plac Kościelny). 

==Historia==
Kościół św. Jana Chrzciciela istniał już podczas lokacji miasta przez biskupa warmińskiego [[ewim:Henryk III Sorbom |Henryka III Sorboma]] w dniu 17 października 1395 roku. Budowla ta została jednak zniszczona w 1414 roku podczas wojny polsko-krzyżackiej. W 1505 roku biskup [[ewim:Łukasz Watzenrode |Łukasz Watzenrode]] przeznaczył na jego odbudowę materiały z rozbiórki [[Kościół pw. Ducha Świętego w Lidzbarku Warmińskim |kościoła pw. Ducha Świętego w Lidzbarku Warmińskim]]. Konsekracji nowej świątyni dokonał biskup [[Marcin Kromer |Marcin Kromer]] w dniu 26 kwietnia 1580 roku. Drewniana wieża została zniszczona w wyniku pożaru 13 maja 1651 roku. Jej odbudowę przeprowadzono w 1668 roku. Ponownie spłonęła 26 lutego 1700 roku i została odbudowana w roku 1717. W latach 1728-1734 kościół powiększono o prezbiterium. Kolejnej konsekracji dokonał biskup pomocniczy [[ewim:Michał Remigiusz Łaszewski |Michał Remigiusz Łaszewski]] 14 sierpnia 1735 roku, dodając jako drugiego patrona św. Walentego. Kościół ten 21 kwietnia 1766 roku ponownie został zniszczony na skutek pożaru. Odbudowano go ze składek zbieranych w całej diecezji. W latach 1881-1882 założono empory w nawach bocznych, a stronie zewnętrznej budowli nadano cechy neoromańskie. W 1903 roku kościół został gruntownie przebudowany. Jego konsekracji dokonał biskup pomocniczy [[ewim:Edward Herrmann |Edward Herrmann]] 6 lipca 1908 roku. Po pożarze z 1945 roku, kościół został odbudowany w latach 1948-1949. Hełm wieży zrekonstruowano w 1988 roku.

==Opis==
Jest to kościół orientowany, trójnawowy, murowany z cegły. Jego bryła posiada różne cechy stylowe. Nawa główna ze sklepieniem żaglowym jest późnogotycka, takie same cechy posiada masywna wieża usytuowana po stronie zachodniej, częściowo wtopiona w korpus budowli. Zdobią ją trzy kondygnacje blend ostrołukowych i hełm w kształcie dzwonu z latarnią. Od wschodu znajduje się barokowe prezbiterium prosto zamknięte, ze sklepieniem kolebkowym. W jego częściach bocznych usytuowano zakrystie. Neoromańskie nawy boczne przykryte zostały sklepieniami krzyżowymi. U nasady sklepień znajdują się gzymsy, a od zewnątrz pilastry na narożach. Fasadę budowli rozciągają do boków owalne wieżyczki schodowe i portale naw bocznych. 

==Wyposażenie==
Wystrój i wyposażenie wnętrza są nowoczesne. W 1998 roku poddano konserwacji dwa uratowane neoromańskie ołtarze boczne. Najstarszym obiektem jest miedziana Misa Chrzcielna ze sceną Zwiastowania i napisem starocerkiewnym (może być dowodem działań misyjnych przez Krzyżakami). Znajdują się tam także cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.: 
*monstrancja i trzy kielichy (z lat 1751, 1753, 1759), wykonane przez [[ewim:Jan Geese |Jana Geese]], złotnika z [[ewim:Olsztyn |Olsztyna]], 
*kielich, wykonany przez złotnika z [[ewim:Dobre Miasto |Dobrego Miasta]], [[ewim:Antoni Krieger |Antoniego Kriegera]],  
*krzyż relikwiarzowi z 1616 roku. 

==Zobacz też==
*[[Kościół pw. bł. Karoliny Kózkówny w Biskupcu Reszelskim]]
*[[Kościół pw. Ducha Świętego w Lidzbarku Warmińskim
*[[ewim:Henryk III Sorbom |Henryk III Sorbom]]
*[[ewim:Łukasz Watzenrode |Łukasz Watzenrode]]
*[[Marcin Kromer |Marcin Kromer]]
*[[ewim:Michał Remigiusz Łaszewski |Michał Remigiusz Łaszewski]]
*[[ewim:Edward Herrmann |Edward Herrmann]]
*[[ewim:Jan Geese |Jan Geese]]
*[[ewim:Antoni Krieger |Antoni Krieger]]

==Bibliografia==
#''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej''. Tom 1 / red. Bronisław Magdziarz. – Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 108-109. 
#Piskorska, Józefa: ''Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku. Cz. II, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł'' / Józefa Piskorska. – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 11-12.
#''Przewodnik po zabytkowych kościołach Południowej Warmii.'' – Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 1973. – S. 12-13. 
#Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. – Olsztyn : Remix, 1992. – S. 12-13. 
#Skurzyński, Piotr: ''Warmia i polskie Dolne Prusy: przewodnik turystyczny'' / Piotr Skurzyński. - Gdynia : Wydawnictwo Region, 2012. – S. 57. 

[[Category:Obiekty architektury]]
[[Category:Kościoły i kaplice]]
[[Category:Historia kultury]]
[[Category:Powiat olsztyński]]
[[Category:Biskupiec (gmina miejsko-wiejska)]]
[[Category:1501-1600]]