Tekst źródłowy strony Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kruklankach

[[Image: kosciol_WNMP.kruklanki_1.jpg|thumb|right|250px|Źródło: [http://www.gok.kruklanki.pl/pokaz.php?ido=203&kg=Turystyka&pk=Atrakcje+turystyczne www.gok.kruklanki.pl] ]]
[[Image: kosciol_WNMP.kruklanki_2.jpg|thumb|right|250px|Źródło: [http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/gallery,1,4589.html www.polskaniezwykla.pl] ]]
[[Image: kosciol_WNMP.kruklanki_3.jpg|thumb|right|200px| Fot. Jarek Wojtach.<br>Źródło: [http://www.ciekawemazury.pl/info.htm#689/pl/p/kruklanki_-_zabytkowy_kosciol_ewangelicki,_ob._rzym.-kat._par._p.w._wniebowziecia_nmp www.ciekawemazury.pl] ]]
[[Image: kosciol_WNMP.kruklanki_4.jpg|thumb|left|200px| Adolf Bötticher. 1895 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 56524.]]

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony w drugiej połowie XVI wieku. 

==Lokalizacja==
Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Kruklanki| Kruklanki]] (niem. Kruglanken). Wieś położna jest w [[ewim:Powiat giżycki| powiecie giżyckim]], nad [[ewim:Rzeka Sapina| rzeką Sapiną]].

==Historia==
Pierwsze wzmianki o świątyni w tej miejscowości pojawiają się pod koniec XV wieku (około 1479 roku), kiedy to miejscowym proboszczem mianowano lakobusa Engelbrechta – księdza z diecezji warmińskiej. Z akt wizytacji kościelnych przeprowadzonych w latach 1574 i 1581 wynika, że w Kruklankach wybudowano nowy kościół (najprawdopodobniej około 1574 roku). W latach 1600-1648 nadbudowano dwie górne kondygnacje wieży. Cały obiekt odrestaurowano 1875 roku. Prace remontowe miały także miejsce w latach 1907-1910 oraz po uszkodzeniach związanych z działaniami prowadzonymi podczas pierwszej wojny światowej. Pierwotnie był to kościół katolicki, W czasach reformacji przejęła go gmina ewangelicka, w której dyspozycji znajdował się do 1945 roku. Pod drugiej wojnie światowej ponownie przejęli go katolicy. [[ewim:Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kruklankach |Parafia]] została tu reaktywowana w 1962 roku.

==Opis==
Jest to kościół orientowany, jednonawowy bez wydzielonego prezbiterium, murowany z cegły z wypełnieniami z kamienia polnego, otynkowany. Łączy w sobie cechy stylowe gotyku i baroku. Od strony wschodniej znajduje się zakrystia, od południa kruchta i trzykondygnacyjna wieża (wysokość 25 metrów), zwieńczona renesansowymi sterczynami, od zachodu. Korpus nawowy przykryty został dwuspadowym dachem We wnętrzu zastosowano strop drewniany, kolebkowy. 

==Wyposażenie==
W kościele znajduje się barokowy ołtarz zestawiony w 1753 roku z użyciem elementów nastawy z końca XVII wieku. Jest tam także ambona z 1612 roku, natomiast na wieży znajdują się dwa dzwony odlane w Królewcu w latach 1713 i 1737. W 1896 roku na chórze kościelnym zamontowano organy, wykonane w zakładzie organmistrzowskim [[ewim:Max Terletzki| Maxa Terletzkiego]] w [[ewim:Królewiec |Królewcu]]. 

==Ciekawostki==
*W 1875 roku w czasie wymiany posadzki, po lewej stronie ołtarza odkryto epitafium ostatnich przedstawicieli rodu szlacheckiego von Gansen zmarłych w czasie epidemii dżumy w latach 1709-1711. Na kamiennej płycie widniał łaciński napis, w tłumaczeniu: ''Tu spoczywa Anna Maria Gansen z domu Proeken obok swego syna Gotfryda Wilhelma Gansena, ostatniego potomka tego rodu w Prusach. Oboje zmarli we wrześniu 1710 roku z powodu zarazy''.

==Zobacz też==
*[[ewim:Parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kruklankach |parafia pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Kruklankach]]
*[[ewim:Max Terletzki| Max Terletzki]]

==Bibliografia==
#Klimek, Robert: ''Gmina Kruklanki : historia i przyroda'' / Robert Klimek, Wojciech Rużewicz, Andrzej Sulej. – Olsztyn : Wydawnictwo Mantis, 2009. – S. 49-51.
#''Kościół w Kruklankach'', „Gazeta Olsztyńska”. - 2011, nr 173, s. 31. 
#Rzempołuch, Andrzej: ''Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich'' / Andrzej Rzempołuch. - Olsztyn : Remix, 1992. – S. 139. 

==Linki==
*''Kościół Rzymskokatolicki w Kruklankach'', materiał zamieszczony na stronie internetowej Gminnego Ośrodka Kultury w Kruklankach [http://www.gok.kruklanki.pl/pokaz.php?ido=203&kg=Turystyka&pk=Atrakcje+turystyczne www.gok.kruklanki.pl] [dostęp 05.02.2014 r.] 

[[Category:Obiekty architektury]]
[[Category:Kościoły i kaplice]]
[[Category:Historia kultury]]
[[Category:Powiat giżycki]] 
[[Category:Kruklanki (gmina wiejska)]]
[[Category:1601-1700]]