Tekst źródłowy strony Kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Łukcie

[[Image: kosciol_matkaboska_lukta_1.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://www.geolocation.ws/v/P/42383584/ukta-koci-pw-matki-boskiej/en www.geolocation.ws] ]]
[[Image: kosciol_matkaboska_lukta_2.jpg|thumb|right|200px|Źródło: [http://kolumber.pl/photos/show/place:57671/page:4 www.kolumber.pl] ]]
[[Image: kosciol_matkaboska_lukta_3.jpg|thumb|right|200px| Fot. Mieczysław Wieliczko.<br>Źródło: ''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej. T. 2'', red. B. Magdziarz, Olsztyn 1999, s. 123.]]
[[Image: kosciol_matkaboska_lukta_4.jpg|thumb|right|200px| Fot. Adolf Bötticher. Elewacja północna i wieża. 1890/1896 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 56904.]]
[[Image: kosciol_matkaboska_lukta_5.jpg|thumb|right|200px| Dzwon z 1880 roku. Fot. Carl Wünsch. 1932 rok.<br>Źródło: ''Prusy Wschodnie - dokumentacja historycznej prowincji'', Warszawa IS PAN, 2006, nr 56905.]]

Zabytek architektury sakralnej wzniesiony na początku XV wieku.

==Lokalizacja==
Kościół został wybudowany na terenie wsi [[ewim:Łukta|Łukta]] (niem. Locken). Wieś położona jest w powiecie ostródzkim, przy drodze z [[ewim:Olsztyn|Olsztyna]] do [[ewim:Morąg|Morąga]]. 

==Historia==
Świątynia została wzniesiona w 1407 roku przez [[ewim:Zakon Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie|zakon krzyżacki]]. Jej budowę wsparł finansowo sam wielki mistrz zakonu [[ewim:Ulrich von Jungingen |Ulrich von Jungingen]]. Dolne kondygnacje wieży wzniesiono w 1700 roku. W 1807 roku budowla została częściowo zniszczona przez wojska francuskie. W 1816 roku podwyższono wieżę, a w latach 1878–1879 gruntownie odrestaurowano szczyt wschodni, koronę murów nawy i kruchtę (rozebrano jednocześnie cenną kaplicę boczną znajdująca się po stronie południowej). W latach 1525-1945 kościół był w posiadaniu ewangelików. Po drugiej wojnie światowej przejęli go katolicy (w 1950 roku). W 1958 roku sprowadzono do kościoła replikę obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, a w dniu 1 czerwca 1962 roku biskup [[ewim:Tomasz Wilczyński|Tomasz Wilczyński]] erygował tu parafię pod Jej wezwaniem. W 1993 roku odnowiono wieżę dzwonniczą i wnętrze kościoła. Remont przeprowadzono też w 2002 roku (w oknach założono wówczas witraże św. Wojciecha i św. Stanisława).

==Opis==
Jest to kościół gotycki, orientowany, salowy, murowany z cegły i posadowiony na podmurówce z kamienia polnego. Od strony zachodniej znajduje się kwadratowa wieża barokowa – w dolnej kondygnacji połączona z nawą, w górnej drewniana, oszalowana deskami, nakryta cebulastym hełmem krytym gontem, z chorągiewką na której widnieje data 1816.. W przyziemiu wieży znajduje się kruchta, do której prowadzi portal ostrołukowy. Ściany korpusu podzielone zostały przez ostrołukowe okna (ściana północna bez okien) i zwieńczone szczytami schodkowo-sterczynowymi. Całość przykryto dachem dwuspadowym z dachówki. We wnętrzu zachowały się gotyckie portale. 

==Wyposażenie==
W kościele znajduje się późnorenesansowy ołtarz główny w formie tryptyku, ufundowany około 1580 roku (przebudowywany w latach 1601, 1820 i 1950). Jest tutaj także kropielnica granitowa z XVII wieku, ambona ozdobiona obrazami przedstawiającymi Mojżesza i czterech ewangelistów, figura św. Antoniego z Padwy z dzieciątkiem Jezus na rękach, a także płyta nagrobna Achacego von Borck z 1601 roku i jego żony z 1621 roku. W 2007 roku poddano gruntownej renowacji anioła chrzcielnego z 1700 roku (zawieszono go nad chrzcielnicą).

==Ciekawostki==
*W dniu 4 lipca 2010 roku mszę świętą w kościele odprawił wielki mistrz zakonu krzyżackiego, biskup Bruno Platter, następca Ulricha von Jungingena, który konsekrował świątynię 603 lata wcześniej. 

==Bibliografia==
#''Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej''. Tom 2 / red. Bronisław Magdziarz. - Olsztyn : Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999. – S. 123-124. 
#''Mazury Zachodnie : przewodnik'' / pod red. Witolda Mierzejewskiego. - Olsztyn :  Agencja Fotograficzno-Wydawnicza WIT, 2000. – S. 32.

==Zobacz też==
*''Parafia Rzymsko-Katolicka w Łukcie'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://www.lukta.bil-wm.pl/index.php?inf=9&id=2 www.lukta.bil-wm.pl] [dostęp 20.12.2013 r.]
*''Łukta: kościół z 1407 roku'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://mojemazury.pl/64873,Lukta-kosciol-z-1407-roku.html#ixzz2o0OStPPo www.mojemazury.pl] [dostęp 20.12.2013 r.]
*''Zabytkowy kościół gotycki p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej z 1407 roku. Łukta (niem. Locken)'', materiał zamieszczony na stronie internetowej [http://zabytki.ocalicodzapomnienia.eu/zabytek-2-9-1-1992.html www.zabytki.ocalicodzapomnienia.eu] [dostęp 20.12.2013 r.]

[[Category:Obiekty architektury]]
[[Category:Historia kultury]]
[[Category:Powiat ostródzki]] 
[[Category:1401-1500]]