Puszka eucharystyczna z kościoła pw. św. Mikołaja i Jana Ewangelisty w Sząbruku

Z LEKSYKON KULTURY WARMII I MAZUR
Skocz do: nawigacja, szukaj

XVII-wieczny zabytek złotniczej sztuki sakralnej z kościoła pw. św. Mikołaja i Jana Ewangelisty w Sząbruku.

Historia

Dzieło powstało na Warmii pod koniec 1684 roku, najprawdopodobniej z legatu testamentowego Michała Alberta Karbowskiego, proboszcza z Wrzesiny i Sząbruka w latach 1676-1684, zmarłego w marcu 1684 roku. Twórca pozostaje nieznany.

Opis

Puszka wykonana została z kutego srebra, przy wykorzystaniu technik: repusowania, grawerowania, odlewania i złocenia. Wymiary obiektu to: wysokość - 25 cm, średnica stopy - 11,7 cm, części górnej - 9,7 cm, waga - 390 gramów. Na krzyżyku wieńczącym puszkę umieszczono pruską cechę podatkową z lat 1809-1812 (orzeł), natomiast pod spodem stopy – inskrypcję: PIXIS. Comparata. A.d. 1684. cvra. MICHAELIS. Karbowsky. P. Schonbruchen.

Charakterystyka

Puszka wykonana została w stylu barokowym. Jej podstawę stanowi okrągła, gładka stopa z płaską kryzą i wypukłym cokołem o podwójnym uskoku. Na profilowanym trzonie puszki znajduje się gładki nodus, czyli dekoracyjne zgrubienie w kształcie gruszki. Sama puszka ma kształt kulisty. Wieńczy ją złocony krzyżyk. Czarę i pokrywę puszki pokrywają wygrawerowane w ośmiu kartuszach symbole Arma Christi, czyli Narzędzia Męki Pańskiej: Na pokrywie widnieją:

  • weraikon z obliczem Chrystusa,
  • słup, bicze i rózgi liktorskie,
  • krzyż z tabliczką winy, gąbka, oszczep, gwoździe, obcęgi i młotek,
  • dwie pałki, trzcina, korona cierniowa.

Na dolnej części puszki znajdują się rysunki:

  • szata i dwie kostki do gry,
  • latarnia, pochodnia, oszczep, miecz i gąbka,
  • kielich na patenie, trzcina, rękawiczka, srebrniki z sakiewką,
  • miecz z uchem, kogut, drabina, dzbanek i miska.

Zobacz też

Bibliografia

  1. Okulicz, Małgorzata: Złotnictwo sakralne dominium warmińskiego od połowy XIV do końca XVIII wieku: katalog wystawy / Małgorzata Okulicz. - Olsztyn : Muzeum Warmii i Mazur, 2006. – S. 188.
  2. Piskorska, Józefa: Złotnictwo sakralne na Warmii w okresie baroku / Józefa Piskorska. Cz. 2, Ilustrowany katalog zachowanych dzieł. - Olsztyn : Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, 2007. – S. 114.
Źródło: „http://leksykonkultury.ceik.eu/index.php?title=Puszka_eucharystyczna_z_kościoła_pw._św._Mikołaja_i_Jana_Ewangelisty_w_Sząbruku&oldid=75941”